Soulbound token là gì? Cách hoạt động và ứng dụng của SBT

1. Soulbound token là gì?

Soulbound Token (SBT) là loại token không thể chuyển nhượng, có thể được xác minh công khai, và được liên kết với một địa chỉ ví “Soul”. SBT hoạt động như một loại CV cho người dùng Web3, có thể thể hiện tư cách thành viên, thành tích đạt được, và các thông tin liên kết của cá nhân đó.

SBT giống như một loại Non-fungible Token (NFT), mỗi token là độc nhất và các thông tin liên quan về NFT đó sẽ luôn được lưu giữ trên blockchain. Nhưng khác với NFT, Soulbound token sẽ không thể được gửi qua lại, mua bán, mà gắn chặt với chiếc ví chứa nó, được gọi là “Soul”.

2. Nhà sáng lập

SBT được lên ý tưởng bởi 3 người bao gồm:

Glen Weyl: Founder của RadicalxChange, đồng thời là nhà kinh tế học và nhà nghiên cứu tại Microsoft Research New England.
Puja Ohlhaver: Cố vấn chiến lược của Flashbots.
Vitalik Buterin: Founder của Ethereum.

Soulbound trong thế giới của World of Warcraft (WoW) ám chỉ các đồ vật, vật phẩm người chơi nhận được sau khi hoàn thành một nhiệm vụ hoặc trải qua một chuỗi sự kiện. Những vật phẩm được gắn liền với cụm từ Soulbound sẽ không thể giao dịch hay mua bán, nó sẽ gắn chặt với người chơi sở hữu vật phẩm đó.

Vitalik nhắc đến các bộ NFT ngày này không có tính độc nhất khi chúng có thể được giao dịch trên thị trường. Nếu như các NFT có tính năng Soundbound, chúng sẽ gắn chặt với chủ sở hữu của NFT, giúp chứng nhận tính sở hữu của người nắm giữ các loại Soulbound này đối với các loại tài sản trên.

Để dễ hình dung, trong đời thường các loại giấy tờ như số CCCD, bằng lái xe, bằng đại học, chứng chỉ,…. sẽ khá giống với tính năng Soulbound. Mỗi loại giấy tờ trên đều chỉ đại diện cho một chủ sở hữu và mỗi người đều phải trải qua quá trình để xác thực và công nhận chúng.

3. Vitalik nói gì về Soulbound?

Theo như Vitalik, hiện nay các quyền quản trị đang bị chi phối quá nhiều bởi đồng tiền và sự chuyển nhượng quyền lực đến từ các Whale. Trong khi họ chưa chắc đã thực sự quan tâm hay tạo ra sự phát triển lớn trong những dự án được nắm quyền.

Điều này dẫn đến sự cần thiết trong xây dựng một cộng đồng nơi quyền quản trị và quyết định dựa vào sự biểu quyết, mỗi quyền biểu quyết sẽ đến từ mỗi người thực sự quan tâm và xuất phát từ định hướng muốn phát triển cộng đồng đó.

Để có thể dễ hình dung, chúng ta có thể xem lại sự việc đã diễn ra trong dự án Tornado.cash. Đây là dự án với mục đích đảm bảo quyền riêng tư của người dùng, tuy nhiên sự lợi dụng của một số bên đã biến Tornado.cash trở thành nơi “rửa tiền bẩn”.

Sau vụ kiện của SEC, hàng loạt các bên cung cấp và hỗ trợ cơ sở hạ tầng cho Tornado.cash đồng loạt ngừng hỗ trợ dự án, các sàn giao dịch DEX, CEX đồng loạt Bans và lock các loại tài sản có liên quan đến nền tảng Tornado.cash. Sự việc này đã thể hiện tính bất cập và thao túng người dùng trong các dự án tập trung quá mức của các bên lớn.

Vitalik đưa ra đề xuất đối với mô hình DAO ưu tiên cho những người nắm giữ lượng lớn token quản trị là nên sử dụng soulbound token để voting. Từ đó có thể hạn chế việc các pool staking thu gom token từ người dùng khác – vì soulbound token không thể giao dịch.

Cơ bản Soulbound token có thể hiểu như là một loại token hay một loại NFT nhằm chứng nhận/đại diện quyền sở hữu cho một cá nhân hay tổ chức đang nắm giữ loại hình token đó, các loại soulbound token này không thể giao dịch, mua bán hay gửi đi.

4. Cách hoạt động của Soulbound Token (SBT)

Các chức năng và cách hoạt động của Soulbound Token khá tương đồng với NFT, ngoại trừ khả năng giao dịch. Cũng chính vì vậy, Vitalik Buterin xếp loại token này là một dạng NFT. Các SBT cũng là các token độc nhất, không thể chia nhỏ, không thể hoán đổi, và cũng có thể mang nhiều thông tin thuộc tính.

Như đã nói ở trên, SBT đơn giản là token hóa tất cả thông tin làm nên một con người hoặc thực thể như đặc điểm, tính năng, thành tích… SBT được lên ý tưởng để được sử dụng cho các mục đích xây dựng xã hội phi tập trung (DeSoc).

Trong đó, SBT được phát hành và lưu trữ trong các ví gọi là soul. Soul ngoài là ví chứa SBT còn được sử dụng để xác định nguồn gốc xuất xứ, tính xác thực của SBT.

Các địa chỉ Soul còn được gọi là SBT creator, tức là chỉ những địa chỉ soul này mới có thể issue và chứng thực SBT cho địa chỉ ví khác. Ví Soul A sau khi xác thực thông tin có thể issue SBT cho ví Soul B, sau khi SBT được liên kết với ví Soul B, nó sẽ gắn bó với địa chỉ ví đó suốt thời gian tồn tại.

Tất cả các thông tin về SBT, ví issue, địa chỉ Soul đều được lưu trữ công khai trên blockchain, do đó bất kì ai cũng có thể tìm kiếm thông tin về vòng đời của một Soulbound Token. Ngoài ra, một người có thể sở hữu nhiều Soul một lúc.

5. Công dụng của Soulbound token

Quản lý hồ sơ bệnh án
Lưu trữ thẻ ID kỹ thuật số hoặc tư cách thành viên.
Chứng nhận thành tích có thể liên quan đến học vấn, lịch sử công việc.
Xác minh việc tham dự một sự kiện nào đó.
Cho phép mọi người xác minh và xây dựng danh tiếng, có thể xác minh dựa trên các hành động trong quá khứ. Điều này có thể giúp theo dõi lịch sử vay tài chính phi tập trung (DeFi) của người dùng và cho vay dễ dàng hơn.
Giới thiệu bỏ phiếu dựa trên danh tiếng cho các mô hình quản trị tổ chức tự trị phi tập trung (DAO). Điều này cũng có thể giúp các DAO giảm thiểu các cuộc tấn công Sybil.
Sử dụng tính năng khôi phục các tài khoản mạng xã hội để có quyền truy cập vào khóa cá nhân bị mất của mỗi người.

Mới đây nhất, loại hình Soulbound token này đã được Binance ra mắt với tên gọi Binance Account Bound (BAB) và người dùng có thể claim loại Binance Account Bound (BAB) về ví của mình.

Vậy những người nắm giữ BAB token sẽ hưởng quyền lợi gì từ hệ sinh thái của BNB chain?

6. Binance Account Bound (BAB) và công dụng trong hệ sinh thái BNB chain

Tháng 8/2022, Binance cho ra mắt Binance Account Bound (BAB) nhằm giải quyết vấn đề xác minh danh tính trong xã hội phi tập trung (Decentralized Society – DeSoc).

BAB sẽ được đúc và chuyển về ví sàn, BAB là token chứng thực người dùng đã hoàn thành xác minh danh tính (KYC) thành công vì mỗi cá nhân là duy nhất nên BAB không thể chuyển nhượng. Cách nhận được BAB token có thể xem tại đây.

Hiện tại Soulbound token hay BAB còn quá mới và chưa có quá nhiều tính năng được sử dụng ngoài việc xác thực danh tính những người dùng của Binance. Tuy nhiên đây rất có thể sẽ là hình thức hay trend mới trong thời gian tới.

Dưới đây sẽ là một số liên tưởng mà cá nhân mình nghĩ nó sẽ được tạo ra xoay quanh loại soulbound token này.

7. Các hình thức sử dụng soulbound token (SBT) trong thị trường blockchain

Tham gia các event trong cộng đồng

Người dùng sẽ được đăng ký tham gia vào sự kiện hoặc sẽ nhận được thưởng khi sở hữu loại Soulbound token đó. Hiện tại Apeswap vừa ra mắt sự kiện liên quan đến tính năng này mọi người có thể đọc và tham gia tại đây.

Trở thành hình thức tham gia vào launchpad, raise fund, IDO,

Soulbound đại diện cho mỗi cá nhân và không thể mua bán. Việc sử dụng Soulbound khi người dùng tham gia launchpad sẽ đảm bảo công bằng và hạn chế sự ảnh hưởng của các Whale, Shark trong thị trường.

8. Tham gia voting trong các Dao

Xác minh uy tín trong các giao thức cho vay phi tập trung

Có thể cố gắng tích hợp SBT bằng cách cho người dùng vay một số tiền cụ thể dựa trên SBT mà người dùng có trong ví của họ, điều này giúp xác mình những người dùng mà vẫn đảm bảo quyền riêng tư của người dùng.

Airdrop, quyền tham gia các private room hay là chứng nhận người chơi ban đầu của các dự án liên quan đến Gamefi.

Đại diện tính duy nhất trong cộng đồng

Một người ủng hộ dự án từ những ngày đầu sẽ nhận được SBT token. Vì SBT không thể giao dịch hay mua bán, chúng sẽ tạo ra sự khác biệt giữa người gắn bó lâu năm và người mới trong một cộng đồng. Điều này thể hiện khá rõ ràng trong Metaverse khi bạn nhìn thấy nhân vật của người khác với tên kèm huy hiệu riêng là OG hay EA,….

9. Kết luận

Soulbound token hay BAB token vẫn là những điều còn khá mới trên thị trường. Các định nghĩa hay công dụng thực sự của Soulbound vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, đây sẽ là những keyword mới để mọi người có thể tìm kiếm những cơ hội giúp nắm bắt và thay đổi vị thế của mình trên thị trường tương lai.

Song song với đó, SBT cũng có thể đem lại cho người dùng những hạn chế như tiết lộ quá nhiều thông tin mật/nhạy cảm, có thể không hoạt động như ý muốn do còn quá mới…

Cùng chờ đón các ứng dụng thực tế của Soulbound token được các dự án như Optimism đưa vào sử dụng để xem liệu đây có phải là tương lai của quản trị phi tập trung hay không.

Đọc thêm