Khủng hoảng ngân hàng Iran làm dấy lên làn sóng quan tâm mới với Bitcoin

Niềm tin vào hệ thống ngân hàng truyền thống sụt giảm

Theo Iran International, Ngân hàng Trung ương Iran đã cố gắng cứu trợ Ayandeh nhưng thất bại, buộc cơ quan này phải tuyên bố giải thể ngân hàng có hơn 270 chi nhánh trên toàn quốc. Vụ việc cho thấy sự mong manh của hệ thống ngân hàng truyền thống, vốn dựa vào mô hình dự trữ một phần (fractional reserve) và dễ sụp đổ khi dòng tiền bị rút đột ngột.

Iran's economy is continuing to collapse due to the regime's corruption and mismanagement.

The Central Bank has dissolved Ayandeh Bank, once one of Iran’s largest private banks, at the behest of the Islamic Republic and ordered its merger into the state-owned Bank Melli.🧵 pic.twitter.com/AHnG7Ma04Z
— National Union for Democracy in Iran (@NUFDIran) October 23, 2025

Nhiều chuyên gia cho rằng đây là minh chứng rõ ràng cho lý do Bitcoin ra đời. Khi Satoshi Nakamoto tạo ra Bitcoin năm 2009, ông đã khắc trong khối gốc (genesis block) thông điệp: “Chancellor on brink of second bailout for banks” – ngụ ý phản đối việc các chính phủ liên tục cứu trợ ngân hàng bằng tiền của người dân.

Mỗi lần ngân hàng sụp đổ, Bitcoin lại tăng giá

Lịch sử cho thấy mỗi khi khủng hoảng ngân hàng xảy ra, Bitcoin thường hưởng lợi. Năm 2023, sau khi hàng loạt ngân hàng Mỹ như Silicon Valley Bank, Signature Bank và Silvergate Bank phá sản, giá BTC đã tăng từ dưới 20.000 USD lên hơn 29.000 USD chỉ trong một tháng, khi niềm tin vào hệ thống tài chính truyền thống suy yếu.

Lần này, tình huống tại Iran đang khiến nhà đầu tư trong nước và khu vực Trung Đông chú ý hơn đến crypto, coi đây là kênh lưu trữ tài sản độc lập trước rủi ro lạm phát và phá sản ngân hàng. Theo dữ liệu từ Chainalysis, Iran hiện nằm trong nhóm 10 quốc gia có mức sử dụng crypto cao nhất thế giới, phần lớn thông qua giao dịch P2P và thanh toán xuyên biên giới.

Cơ hội và rủi ro trong bối cảnh mới

Dù crypto đang nổi lên như một giải pháp thay thế, hệ sinh thái tài sản số tại Iran cũng tồn tại rủi ro lớn. Vào tháng 6/2025, sàn giao dịch Nobitex – nền tảng crypto lớn nhất nước, đã bị hack 81 triệu USD, khiến dòng tiền điện tử nội địa sụt giảm 11% trong quý II.

Song song đó, 8 ngân hàng Iran khác cũng đang đối mặt nguy cơ giải thể, theo cảnh báo từ Ngân hàng Trung ương.

Khủng hoảng Ayandeh Bank không chỉ là vấn đề riêng của Iran mà phản ánh xu hướng chung của hệ thống tài chính toàn cầu, nơi niềm tin vào ngân hàng truyền thống đang dần bị thay thế bởi những mô hình phi tập trung và minh bạch hơn.

Theo báo cáo của Fidelity Digital Assets, đến năm 2032, 42% tổng cung Bitcoin có thể trở nên kém thanh khoản, tức phần lớn được nắm giữ dài hạn thay vì giao dịch ngắn hạn. Điều này cho thấy xu hướng xem Bitcoin như tài sản lưu trữ giá trị lâu dài, tương tự “vàng kỹ thuật số” trong thế kỷ 21.

Đọc thêm: