1. Order book là gì?

Order book, hay còn gọi là sổ lệnh, là một công cụ hiển thị danh sách các lệnh mua và bán của một tài sản cụ thể trên sàn giao dịch. Nó cho phép nhà đầu tư thấy được số lượng tài sản đang được mua hoặc bán ở các mức giá khác nhau. Order book cung cấp cái nhìn tổng quan về cung cầu của tài sản, giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định giao dịch dựa trên thông tin thị trường hiện tại.
Có 2 loại order-book phổ biến được diễn ra trên 2 loại sàn giao dịch:
Sổ lệnh của sàn CEX (Centralized Exchange)
Sổ lệnh của sàn giao dịch tập trung (CEX) là một bảng điện tử liệt kê các lệnh mua và bán cho các cặp giao dịch. Nó cung cấp thông tin về số lượng và giá của các lệnh mua và bán hiện tại. Các lệnh được khớp theo nguyên tắc ưu tiên giá và thời gian, tạo điều kiện cho giao dịch diễn ra nhanh chóng và minh bạch. Ví dụ, sổ lệnh trên Binance và Coinbase là những minh chứng điển hình cho sự minh bạch và hiệu quả của sàn CEX.

Sổ lệnh của sàn DEX (Decentralized Exchange)
Sổ lệnh của sàn giao dịch phi tập trung (DEX) hoạt động trên nền tảng blockchain và thường được thực hiện thông qua các hợp đồng thông minh. Trên các DEX như Uniswap và SushiSwap, sổ lệnh không truyền thống mà thay vào đó sử dụng các mô hình tạo lập thị trường tự động (AMM) để khớp lệnh. Các lệnh được thực hiện trực tiếp giữa người dùng mà không cần bên trung gian, giúp tăng cường tính bảo mật và ẩn danh.

2. Cách thức hoạt động của order book
Order book hoạt động bằng cách ghi lại và hiển thị tất cả các lệnh mua và bán được đặt trên sàn giao dịch. Khi một lệnh mua và lệnh bán khớp nhau về giá cả và số lượng, giao dịch sẽ được thực hiện. Order book thường được chia thành hai phần chính: lệnh mua (bids) và lệnh bán (asks). Các lệnh mua được sắp xếp theo thứ tự từ giá cao nhất đến thấp nhất, trong khi các lệnh bán được sắp xếp từ giá thấp nhất đến cao nhất.
3. Các thành phần chính của order book

Lệnh mua (Bids)
Lệnh mua là các lệnh mà nhà đầu tư đặt để mua tài sản ở một mức giá cụ thể. Trong order book, các lệnh mua thường được sắp xếp theo thứ tự từ giá cao nhất đến thấp nhất. Lệnh mua cao nhất là mức giá mà người mua sẵn sàng trả nhiều nhất cho tài sản đó.
Lệnh bán (Asks)
Lệnh bán là các lệnh mà nhà đầu tư đặt để bán tài sản ở một mức giá cụ thể. Trong order book, các lệnh bán được sắp xếp từ giá thấp nhất đến cao nhất. Lệnh bán thấp nhất là mức giá mà người bán sẵn sàng chấp nhận ít nhất để bán tài sản đó.
Khối lượng (Volume)
Khối lượng trong order book cho biết số lượng tài sản được đặt mua hoặc bán ở mỗi mức giá. Thông tin về khối lượng giúp nhà đầu tư đánh giá được mức độ quan tâm và sức mạnh của các lệnh mua hoặc bán tại các mức giá khác nhau.
Spread
Spread là khoảng chênh lệch giữa giá mua cao nhất và giá bán thấp nhất trong order book. Spread càng nhỏ thì thanh khoản của thị trường càng cao, nghĩa là nhà đầu tư có thể dễ dàng mua bán tài sản mà không bị ảnh hưởng lớn bởi sự biến động giá.
4. Tầm quan trọng của order book

Cung cấp thông tin thị trường
Order book cung cấp thông tin chi tiết về cung cầu của tài sản trên thị trường. Nhà đầu tư có thể thấy được số lượng tài sản đang được mua bán và mức giá tương ứng, từ đó đánh giá được tình hình thị trường và đưa ra quyết định giao dịch hợp lý.
Hỗ trợ phân tích kỹ thuật
Order book là công cụ hữu ích trong phân tích kỹ thuật. Nhà đầu tư có thể sử dụng thông tin từ order book để xác định các mức hỗ trợ và kháng cự, dự đoán xu hướng giá và phát hiện các tín hiệu giao dịch tiềm năng.
Tối ưu hóa chiến lược giao dịch
Bằng cách theo dõi order book, nhà đầu tư có thể tối ưu hóa chiến lược giao dịch của mình. Họ có thể đặt lệnh mua bán ở các mức giá phù hợp, tận dụng các cơ hội thị trường và giảm thiểu rủi ro khi giao dịch.
5. Cách sử dụng order book hiệu quả
Theo dõi lệnh mua và bán lớn
Theo dõi các lệnh mua và bán lớn trong order book giúp nhà đầu tư nhận biết được các mức giá quan trọng và dự đoán xu hướng giá. Các lệnh lớn thường cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ của thị trường và có thể ảnh hưởng lớn đến giá tài sản.
Xác định mức hỗ trợ và kháng cự
Order book giúp nhà đầu tư xác định các mức hỗ trợ và kháng cự dựa trên số lượng lệnh mua và bán tại các mức giá khác nhau. Mức hỗ trợ là mức giá mà tại đó có nhiều lệnh mua, ngăn chặn giá giảm thêm, trong khi mức kháng cự là mức giá có nhiều lệnh bán, ngăn chặn giá tăng thêm.
Sử dụng chiến lược giao dịch chờ
Chiến lược giao dịch chờ là đặt lệnh mua bán ở các mức giá quan trọng đã xác định từ order book. Nhà đầu tư có thể chờ giá chạm đến các mức hỗ trợ hoặc kháng cự để vào lệnh, tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.
Theo dõi thay đổi trong order book
Thay đổi trong order book có thể cung cấp các tín hiệu quan trọng về xu hướng thị trường. Nhà đầu tư cần theo dõi liên tục order book để nhận biết các thay đổi đột ngột trong lệnh mua bán, từ đó điều chỉnh chiến lược giao dịch kịp thời.
6. Các lưu ý khi sử dụng order book

Biến động giá
Order book chỉ cung cấp thông tin hiện tại và không đảm bảo rằng giá sẽ di chuyển theo dự đoán. Thị trường có thể biến động mạnh và nhanh chóng, làm thay đổi cấu trúc của order book.
Lệnh ẩn
Một số lệnh lớn có thể được đặt ẩn (hidden orders) và không xuất hiện trong order book. Điều này có thể làm giảm độ chính xác của các phân tích dựa trên order book.
Sự thay đổi liên tục
Order book thay đổi liên tục theo thời gian thực khi các lệnh mua bán được đặt và hủy. Nhà đầu tư cần cập nhật thông tin liên tục và điều chỉnh chiến lược phù hợp.
7. Kết luận
Hiểu rõ về order book và cách sử dụng nó là yếu tố quan trọng giúp bạn thành công trong thị trường crypto. Order book cung cấp thông tin quan trọng về cung cầu của tài sản và giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định giao dịch chính xác. Hãy luôn theo dõi và cập nhật thông tin từ order book để tối ưu hóa chiến lược giao dịch và đạt được kết quả tốt nhất.
Đọc thêm: