Tiếng Việt
English
1. Ý tưởng
1.1. Cross-chain bridge là gì?
Cross-chain bridge là cầu nối giúp chuyển giao các tài sản crypto, token hay dữ liệu giữa các blockchain khác nhau, trong đó bao gồm các layer 1, layer 2 và sidechain.
Cross-chain bridge sử dụng cơ chế lock and mint. Khi người dùng muốn chuyển 1 tài sản từ chuỗi A sang chuỗi B. Tài sản đó sẽ được lock tại bridge và đồng thời mint 1 tài sản wrap tương tự trên chuỗi đích. Khi người dùng muốn chuyển tài sản ngược lại chuỗi A thì tài sản wrap đó sẽ được burn đi. Chính vì vậy, cầu nối cũng là nơi lưu trữ một lượng lớn các loại tài sản, dẫn đến việc trở thành điểm chú ý đặc biệt của các vụ hack và tấn công.
1.2. Wormhole là gì?
Wormhole là một cross-chain bridge cho phép chuyển giao tài sản từ blockchain này qua blockchain khác. Hiện tại, dự án đang hỗ trợ kết nối giữa các chain bao gồm Ethereum, Solana, BSC, Polygon, Avalanche, Algorand, Fantom, Karura, Celo, Acala, Aptos và Arbitrum.
1.3. Cơ chế hoạt động
Cơ chế hoạt động của Wormhole cũng giống như cơ chế hoạt động của các cross-chain bridge thông thường. Cụ thể:
- Khi muốn chuyển tài sản từ chain A sang chain B, người dùng sẽ deposit token ở chain A vào Wormhole.
- Sau khi nhận được tài sản, Wormhole sẽ mint bản wrapped của token đó trên chain B và số token trên chain A sẽ bị lock.
- Khi muốn rút tài sản, người dùng gửi lại số wrapped token vào Wormhole .
- Số token đó sẽ bị đốt và Wormhole sẽ mở khóa token trên chain A cho người dùng.
Thông qua cơ chế này, việc chuyển giao tài sản giữa các blockchain trở nên dễ dàng hơn. Nhìn chung, số wToken được tạo ra ở chain B phải được đảm bảo giá trị với số token được lock ở chain A. Tuy nhiên, hacker đã tận dụng lỗ hổng để mint ra wToken ở chain B mà không hề được đảm bảo bởi bất kỳ một loại tài sản nào ở chain B sau đó thanh lý. Từ đó, gây ra tổn thất thiệt hại cho dự án lên tới hơn 320 triệu USD. Sau sự việc này thì Jump Crypto đã chấp nhận bỏ ra 120000 ETH để cứu dự án và Wormhole đã tổ chức bug bounty ngay sau đó và tiếp tục phát triển dự án đến tận bây giờ.
2. Sản phẩm
2.1. Portal Token Bridge
- Portal Token Bridge là một cầu nối xuyên chuỗi được xây dựng và phát triển bởi giao thức Wormhole, cho phép người dùng có thể chuyển các loại token giữa các chuỗi khác nhau. Cơ chế sử dụng là cơ chế lock&mint của Wormhole đã giải thích bên trên.
- Hiện tại, cầu nối này đang hỗ trợ 22 chuỗi khối khác nhau: Acala, Algorand, Aptos, Arbitrum, Aurora, Avalanche, Binance Smart Chain, Celo, Ethereum, Fantom, Injective, Karura, Klaytn, Moonbeam, Near, Oasis, Polygon, Terra and Terra Classic, XPLA.
- Portal đã chuyển giao gần 36 tỷ USD giá trị tài sản giữa 19 chain. Trong đó, các mạng lưới hoạt động mạnh nhất là Solana, Ethereum và BNB Chain.
Website: https://www.portalbridge.com/#/transfer
2.2. Portal NFT Bridge
- Portal NFT Bridge cho phép chuyển các NFT giữa các blockchain khác nhau.
- Hiện tại đang hỗ trợ trao đổi giữa 16 blockchain bao gồm Acala, Aptos, Arbitrum, Aurora, Avalanche, BSC, Celo, Ethereum, Fantom, Karura, Klaytn, Moonbeam, Oasis, Optimism, Polygon và Solana.
Website: https://www.portalbridge.com/#/nft
2.3. Carrier
- Carrier là một cross-chain bridge dành cho token và NFT được phát triển bởi Automata Network, xây dựng trên nền tảng của Wormhole.
- Carrier sử dụng cơ chế zero-tracking để ngăn chặn các hoạt động lưu trữ dữ liệu và metadata giữa các chuỗi để tăng cường bảo mật cho người dùng.
- Hiện đang hỗ trợ 12 blockchain bao gồm Acala, Arbitrum, Avalanche, BSC, Celo, Ethereum, Fantom, Klaytn, Moonbeam, Oasis, Polygon và Solana.
Website: https://www.carrier.so/
3. Thành viên team
Hiện các thành viên của dự án đều ẩn danh.
4. Nhà đầu tư và đối tác
Năm 2022, Wormhole trải qua vòng gọi vốn Seed round với số tiền chưa được công bố. Vòng gọi vốn này có sự tham gia của một số quỹ đầu tư như Arrington Capital, Everstake Capital,…
Cũng trong năm đó, Jump Capital cũng tham gia hỗ trợ hơn 300 triệu USD cho Wormhole để cứu dự án khỏi cuộc khủng hoảng.
5. Tokenomics
Thông tin chung:
- Ticker: W
- Tổng cung: 10 000 000 000 W
- Cung ban đầu: 1 800 000 000 W
- Chuẩn token: ERC20, SPL (sử dụng chuẩn token NTT)
82% tổng cung token W sẽ được mở khoá dần trong khoảng thời gian là 4 năm theo lịch trình định sẵn (tham khảo bảng dưới đây).
Theo đó, có tổng cộng 6 nhóm sẽ nhận được token W, bao gồm Guardian Nodes (5,1%), Community and Launch (17%), Ecosystem & incubation (31%), Core contributors (12%), Strategic Network participants (11.6%), Foundation treasury (23,3%).
Lịch trình phân bổ token W
Mục tiêu của dự án là thiết lập hệ thống DAO để quan trị vận hành giao thức, theo đó, những ai nắm giữ W sẽ có quyền biểu quyết các quyết định và hành động quan trọng trong giao thức về mặt dài hạn.
6. Hệ sinh thái
Hệ sinh thái Wormhole ngày càng mở rộng với sự tham gia của các dự án được tích hợp trong 22 blockchain mà Wormhole hỗ trợ. Một số cái tên nổi bật như Circle, Aptos, Optimism, Acala,…
Chi tiết xem tại: https://wormhole.com/ecosystem/
7. Wormhole airdrop token W cho người dùng
Ngày 7/3 vừa qua, Wormhole chính thức công bố airdrop token W cho người dùng sau khi thực hiện snapshot các địa chỉ ví đạt yêu cầu lúc 7h sáng ngày 7/2 theo giờ Việt Nam. Theo đó, những người dùng tương tác với các sản phẩm thuộc hệ sinh thái khủng của Wormhole cùng với một số người dùng nắm giữ một số bộ NFT nhất định là đủ tiêu chí nhận airdrop token W này.
Các tiêu chí nhận airdrop bao gồm volume giao dịch, tần suất giao dịch qua các hệ sinh thái như Sui, Aptos, Solana, Injective, Terra cũ và Ethereum (EVM). Đối trọng với LayerZero, Wormhole gần như trở thành bridge "bá chủ" cho các blockchain non-EVM kể trên và đặc biệt là Solana.
Các dự án trong hệ sinh thái Wormhole
Người dùng có thể check số token được thưởng và claim token vào ngày 29/3 vừa qua. Ngay sau khi claim, vào ngày 3/4, token W đã được niêm yết trên hầu hết các sàn giao ddịch nổi tiếng bao gồm Binance, OKX, Bybit và hàng loạt các sàn giao dịch khác.
8. Thông tin dự án
Website: https://wormhole.com/
Twitter: https://twitter.com/wormholecrypto
Telegram: https://t.me/wormholecrypto
9. Kết luận
Wormhole là một trong những giao thức chuỗi chéo đứng đầu thị trường hiện tại khi được tích hợp vào hàng loạt các dự án và hệ sinh thái phổ biến trên thị trường hiện tại. Nhờ có Wormhole, việc tương tác và trao đổi tài sản giữa các blockchain, đặc biệt là các blockchain non-EVM trở nên dễ dàng và an toàn hơn bao giờ hết. Vực dậy sau biến cố vụ hack hơn 600 triệu đô, Wormhole dần khẳng định vị thế và có lẽ sẽ trở thành một trong những trụ cột khó thay thế được trong thị trường crypto hiện tại và trong tương lai gần.
Đọc thêm:
