1. Fermah là gì
1.1. Fermah là gì
Fermah là một nền tảng giúp đơn giản hoá việc tạo ra zero-knowledge proofs (ZKPs).
Nền tảng này kết nối giữa phía cung, bao gồm các GPU và FPGA, với phía cầu, cung cấp dịch vụ tạo chứng minh ZK cho nhiều trường hợp sử dụng như ZK rollups, cầu nối (bridges) và các ứng dụng tập trung vào quyền riêng tư.
Mục tiêu của Fermah là cung cấp cơ sở hạ tầng đáng tin cậy và chi phí hợp lý, cho phép các dự án tạo ra các bằng chứng ZK một cách hiệu quả, đồng thời tận dụng sức mạnh tính toán phi tập trung.
Việc tạo ra các bằng chứng không kiến thức (ZKP) đòi hỏi rất nhiều tài nguyên, cơ sở hạ tầng vật lý mạnh mẽ và đắt đỏ. Đây là một rào cản lớn đối với các nhà phát triển khi phải tìm nguồn, triển khai và duy trì cơ sở hạ tầng này. Ngay cả khi họ có thể làm được, cơ sở hạ tầng này thường bị sử dụng không hiệu quả.
Việc sử dụng thấp dẫn đến chi phí cao mà người dùng phải trả cho các nhiệm vụ tạo chứng minh của họ. Hơn nữa, việc thiết kế, triển khai và duy trì một cơ cấu khuyến khích tối ưu cho cơ sở hạ tầng này cũng là một thách thức rất lớn. Tổng quan lại, việc tạo ra các proof hiện nay vừa đắt đỏ, vừa chậm và không đáng tin cậy.
Fermah giải quyết những vấn đề này với lớp tạo bằng chứng toàn diện được tối ưu hóa để tạo ZK proof một cách nhanh chóng, chi phí thấp và đáng tin cậy.
1.2. Đối tượng người dùng của Fermah
Nếu là một nhà phát triển, thay vì đầu tư thời gian và tài nguyên vào việc tìm kiếm và quản lý cơ sở hạ tầng, bạn có thể tập trung vào giải quyết các vấn đề cấp bách khác và giao phó việc tạo bằng chứng cho Fermah.
Fermah cung cấp một môi trường thử nghiệm trung lập cho tất cả các tùy chọn. Và khi lựa chọn xong, dự án cung cấp cơ sở hạ tầng với chi phí thấp và đáng tin cậy nhằm hỗ trợ người dùng xây dựng sản phẩm.
Bất cứ khi nào cần tạo chứng minh – dù là cho ZK rollups, cầu nối ZK, bộ đồng xử lý ZK, dự án ZKML, dự án ZKFHE, hay bất kỳ trường hợp nào khác sử dụng ZKP – dự án đều có thể hỗ trợ.
2. Các thành phần của Fermah
Mạng lưới của Fermah bao gồm ba thành phần chính: Seekers, Matchmaker và Operators. Chúng tương tác với nhau như sau:
- Seekers gửi các yêu cầu chứng minh (Proof Requests) đến Matchmaker thông qua máy chủ RPC.
- Matchmaker được kết nối với tất cả các Operators thông qua một mạng ngang hàng (peer-to-peer).
- Các hệ thống chứng minh đã triển khai, bao gồm các tham số cài đặt (Setup Parameters), hình ảnh Prover và hình ảnh Verifier, được đóng gói dưới dạng các container Docker nén và được lưu trữ tại các URL CDN.
- Operators nhận nhiệm vụ từ Matchmaker, tải về các hệ thống chứng minh cần thiết được chỉ định trong các yêu cầu chứng minh, và tiến hành tính toán.
- Các chứng minh hoàn thành sẽ được gửi đến URL callback của Seeker.
Fermah đang thay đổi công nghệ ZKP như thế nào?
Điểm đột phá của Fermah nằm ở khả năng tổng hợp nhu cầu tạo chứng minh ZK từ nhiều nguồn khác nhau, cho phép nền tảng này giảm chi phí nhờ quy mô kinh tế. Dù là tạo bằng chứng cho ZK rollups, zkEVMs hay các ứng dụng blockchain khác, Fermah tối ưu hóa quy trình để nhanh hơn, rẻ hơn và đáng tin cậy hơn.
Bằng cách loại bỏ sự phức tạp kỹ thuật của ZKP, Fermah giúp các doanh nghiệp tích hợp kỹ thuật mã hóa tiên tiến này vào hoạt động của họ mà không cần kiến thức chuyên môn sâu. Điều này mở ra khả năng sử dụng ZKP rộng rãi hơn trong nhiều ngành công nghiệp.
3. Tokenomics
Fermah hiện chưa phát hành token. Theblock101 sẽ cập nhật khi có thêm thông tin từ dự án.
4. Đội ngũ phát triển
Fermah hiện chưa công khai thông tin về đội ngũ phát triển. Theblock101 sẽ cập nhật khi có thêm thông tin từ dự án.
5. Nhà đầu tư
Fermah gần đây đã công bố kêu gọi được 5.2 triệu đô la từ vòng Seed với sự dẫn đầu bởi CSX a16zcrypto và Lemniscap. Ngoài ra, vòng đầu tư này còn có sự tham gia của các quỹ như Bankless Ventures, LongHash Ventures, P-OPS Team,… cùng 3 nhà đầu tư thiên thần là Balaji Srinivason (cựu CTO của Coinbase), Sandeep Nailwal (Founder của Polygon), Daemon Ventures.
6. Lộ trình phát triển
Updating…
7. Kết luận
Trên đây là bài viết về Fermah, hi vọng các bạn đã nhận được những thông tin hữu ích. Nếu có bất cứ thắc mắc nào, hãy để lại câu hỏi tại nhóm BigcoinVietnam để được giải đáp.
Cập nhật thêm về dự án tại:
- Website: https://www.fermah.xyz/
- X: https://x.com/fermah_xyz
Đọc thêm: