Mina Protocol là gì? Layer 1 tiềm năng trong mùa bullrun tiếp theo

1. Mina Protocol là gì?

Mina Protocol là blockchain layer 1 sinh ra nhằm mục tiêu cải thiện khả năng mở rộng, phí giao dịch và thời gian giao dịch trong khi đó vẫn đảm bảo cho người dùng sự bảo mật và riêng tư cá nhân. 

Nói một cách ngắn gọn, Mina Protocol xây dựng một nền tảng cơ sở hạ tầng gọn nhẹ, có khả năng mở rộng, cung cấp tính bảo mật và riêng tư cho người dùng, với 3 từ khoá chính bao gồm: 22kb, ZK-SNARKs và Ouroboros Samasaki.

1.1. 22kb

Kích cỡ blockchain của Mina được công bố và kì vọng là sẽ luôn giữ ở mức 22kb, giúp Mina trở thành cơ sở hạ tầng blockchain nhẹ nhất thế giới tính đến thời điểm hiện tại.

Trên thực tế, các blockchain phổ biến như Bitcoin và Ethereum đang có kích cỡ blockchain rất lớn, tương ứng với 389.72 Gigabytes và của Ethereum là 991.56 Gigabytes.

Kích cỡ blockchain cũng tạo ra những rào cản nhất định cho những thành phần tham gia vào xử lí giao dịch do nếu một cá nhân tham gia vào mạng lưới, người này phải đồng bộ toàn bộ blockchain của Bitcoin, cụ thể là 389.72 Gigabytes tại thời điểm viết bài.

Thời gian và bộ nhớ lưu trữ để đồng bộ toàn bộ mạng lưới khiến việc tăng trưởng mở rộng số node trong mạng lưới trở nên chậm chạp hơn, từ đó quá trình phi tập trung hoá mạng lưới cũng sẽ có những khó khăn nhất định. Trong những năm tới, con số này được dự đoán là sẽ tiếp tục tăng theo cấp số nhân, có thể sớm lên đến 1TB. Việc kích cỡ blockchain ngày một tăng cao này một phần nào đó khiến việc phi tập trung hoá mạng lưới blockchain dần trở nên khó khăn hơn.

Đối với Mina, sự thuận lợi trong cài đặt full node góp phần giúp cho mạng lưới trở nên phi tập trung hơn. Để có thể giữ kích cỡ blockchain ở mức mà mọi người dùng phổ thông chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh có thể đồng bộ và vận hành một full node, dự án đã sử dụng công nghệ Zero-Knowledge - cụ thể là ZK-SNARKS.

1.2. ZK-SNARKS

ZK- SNARKS là từ viết tắt của Zero-Knowlegde- Succinct non-interactive argument of knowledge, là công nghệ cho phép chứng minh một số thông tin hoặc dữ liệu là chính xác mà không cần phải tiết lộ thông tin cụ thể liên quan đến dữ liệu đó.

Tại Mina Protocol, toàn mạng ở trạng thái SNARKS. Thay vì phải tính toán để xác minh thông tin (trong thuật toán đồng thuận PoW), thì các bên xác minh chỉ cần nhìn vào bằng chứng đã được cung cấp trước đó.

Cụ thể, khi một block được tạo ra, block ấy sẽ được lưu dưới dạng snark, sau đó snark này sẽ được xác minh bởi các node trong mạng lưới.

1.3. Ouroboros Samasaki

Ouroboros Samasaki là thuật toán đồng thuận được phát triển ban đầu bởi Cardano, đóng vai trò là thuật toán đồng thuận dùng trong giao thức PoS mang tính bảo mật tương đương với PoW nhưng tiêu tốn nguồn năng lượng cực thấp.

Ouroboros kết hợp công nghệ độc đáo với cơ chế đã được chứng minh, cùng với triết lý về kinh tế và tâm lý học hành vi để đảm bảo tính bảo mật và tính lâu bền khi ứng dụng vào nền tảng blockchain.

Có 3 thành phần chính tham gia vào quá trình xác minh và bảo vệ mạng lưới blockchain của Mina, bao gồm:

• Verifiers: đa số người dùng đều có thể trở thành người xác minh mạng lưới bằng cách tỉa về mạng lưới blockchain của Mina với thời gian đợi chỉ có 1 mili giây.
• Block Producers: Đóng vai trò như thợ đào, hoặc staker. Người dùng có thể stake hoặc delegate để nhận phần thưởng từ việc tạo khối mới hoặc phí giao dịch. Trong quá trình xác minh giao dịch, một block producer có thể chọn giao dịch có phí giao dịch cao nhất để thực hiện trước. Tuy nhiên, để thêm giao dịch mới vào blockchain, họ cần số SNARK giao dịch tương ứng trước đó. Nếu họ muốn thêm 10 giao dịch, họ sẽ cần có 10 SNARK tương ứng, nếu không, BP sẽ bị vi phạm luật đồng thuận.
• Snarkers: Snarkers là những người cung cấp ZK-SNARK giúp xác minh giao dịch. Những snarkers có thể tạo những Zk-Snark và khi BP dùng những Zk-Snark này, họ sẽ phải trả phí cho các Snarker.

2. Thành viên xây dựng dự án

O(1) Labs là đội ngũ đứng sau ươm mầm và xây dựng dự án Mina Protocol. Được thành lập từ năm 2017 tại San Francisco, O(1) Labs là một công ty công nghệ phi tập trung làm việc từ xa, với 31 thành viên tại thời điểm viết bài.

- Evan Shapiro là nhà đồng sáng lập và điều hành O(1) Labs từ đầu. Năm 2017, ông đồng sáng lập lên O(1) Labs và sau 3 năm, ông trở thành Giám Đốc Điều Hành tại Mina Protocol từ tháng 8 năm 2021 cho đến nay.

- Izaak Meckler - CTO là của O(1) Labs từ khi thành lập. Ông là tiến sĩ tại đại học UC Berkeley.

- Hiện tại, O(1) Labs được dẫn dắt bởi Emre Tekisalp. Emre tốt nghiệp đại học kinh doanh Colombia, sau đó ông đã có gần 5 năm công tác tại tập đoàn Intel, và hơn 2 năm công tác tại sàn giao dịch Coinbase trong vai trò phát triển kinh doanh. Năm 2019, ông tham gia vào O(1) Labs với vai trò Giám Đốc Kinh Doanh, cho đến năm 2021, ông chính thức trở thành Giám Đốc Điều Hành của công ty này.

Vào ngày 1 tháng 4 vừa rồi, Mina Protocol chào đón Kurt Hemecker từ dự án Diem (Libra) trong vai trò Giám Đốc Vận Hành. Ông Kurt cũng đã có kinh nghiệm phát triển mối quan hệ đối tác với nhiều tập đoàn và doanh nghiệp khi giữ chức Giám Đốc Cấp Cao tại tập đoàn Paypal.

Mina Protocol cũng đang tăng cường thu hút nhân tài để thực hiện hoá tầm nhìn.

3. Những backer đứng sau hỗ trợ dự án, các vòng bán token

Mina Protocol đã thu hút nhiều nhà đầu tư chất lượng thông qua các vòng gọi vốn của mình. Cụ thể, Mina đã tiến hành 4 giai đoạn gọi vốn bắt đầu từ năm 2018.

Tháng 8 năm 2018: Mina tiến hành kêu gọi 3,5 triệu đô vòng seed round.

Tháng 4 năm 2019: Mina tiến hành vòng gọi vốn Series A với số tiền kêu gọi là 15 triệu đô,

Tháng 10 năm 2020: Mina hoàn thành vòng kêu gọi vốn thứ 3 với số tiền 10,9 triệu đô.

Tháng 4 năm 2021: Mina đã có đợt mở bán token sale trên Coinlist, tổng kêu gọi 18,7 triệu đô.

Tháng 3 năm 2022: Mina hoàn thành đợt kêu gọi vốn lên đến 92 triệu đô đến từ các nhà đầu tư hàng đầu bao gồm FTX Ventures và Three Arrows Capital.

Các vòng gọi vốn có định giá tương ứng lần lượt như sau:

4. Token economics

Mina là đồng coin lạm phát không có số lượng giới hạn (no supply cap). Ngay từ thời điểm ban đầu, Mina sẽ phát hành 1 tỷ MINA token, với khoảng thời gian mở khoá tổng hơn 8 năm. Người dùng nắm giữ token sẽ có cơ hội nhận một lượng token tương ứng được phân phối dựa trên tỉ lệ lạm phát.

Như vậy, trong 8 năm đầu, số token Mina được sinh ra sẽ tương ứng với tỉ lệ mở khoá của lượng token phân bổ ban đầu và phần thưởng khối (có bao gồm phần thưởng từ các chương trình staking). Bảng bên dưới thể hiện số token được đưa vào lưu thông trong 8 năm tới, cho đến khi 1 tỷ token từ Genesis Block được mở khoá 100%.

Trong 15 tháng đầu kể từ khi triển khai mainnet, nhà đầu tư nắm giữ token khi đem vào stake sẽ nhận được 7-12% APY mỗi năm với token đang bị khoá, và 15-24% nếu token không bị khoá theo chương trình SuperCharged Yield Target.

Sau đó, tỉ lệ lạm phát của Mina sẽ là 7% mỗi năm sau năm thứ 4. Một lưu ý nhỏ là nếu số token được stake nhỏ hơn con số 100% token lưu thông, tỉ lệ lạm phát sẽ lớn hơn tương ứng theo tỉ lệ.

Tiện ích token:

• MINA được dùng làm phí giao dịch
• Những người nắm giữ token $MINA có thể stake để nhận phần thưởng
• $MINA được dùng làm phương tiện thanh toán cho các hoạt động trong mạng lưới để khuyến khích người dùng tạo khối
• $MINA dùng để tương tác giữa các ZKAPPS

5. Các cột mốc quan trọng của Mina

Dự án Mina được khởi động từ Quý 2 năm 2017, sau nhiều giai đoạn triển khai testnet thì đến Quý 1 năm 2021, Mina Protocol đã ra mắt Mainnet. Đồng thời, vào Quý 2, Mina đã tổ chức đợt bán Token Sale cho cộng đồng tại một trong những nền tảng triển khai token sale uy tín nhất là Coinlist (nền tảng đã tổ chức bán token cho các dự án Layer 1 có tiếng như Solana, Near…).

Đợt bán token trên nền tảng Coinlist giúp Mina Protocol có được 375000 đơn đăng kí tham gia mua, nhưng chỉ 12% trên tổng con số này có thể sở hữu một phần trong số 7,5% tổng số token MINA được bán, kêu gọi được 18,7 triệu USD.

Sau khi triển khai thành công đợt bán này, Mina Protocol đã tổ chức chương trình zkApps Builders Program, giúp xây dựng hệ sinh thái xung quanh nền tảng blockchain của mình. Chương trình Zprize được thành lập với sự hợp tác tổ chức của hơn 32 công ty công nghệ Zero-knowledge hàng đầu bao gồm Advanced Micro Devices, Aleo, Anoma, the Ethereum Foundation, Matter Labs, Mina Protocol, PolkaDot và Polygon. Giải thưởng với tổng trị giá hơn 7 triệu đô nhằm mục tiêu chung là đẩy mạnh công nghệ ZK sử dụng trong các lĩnh vực từ game đến nghệ thuật, giúp việc giảm thiểu chi phí và tăng cường hiệu suất trong ứng dụng sức mạnh tính toán và giao dịch.

Các thông tin về chương trình có thể tìm hiểu tại: https://www.zprize.io

Trong tương lai gần, Mina Protocol có những mục tiêu nhất định về mặt công nghệ bao gồm việc xây dựng ZK Bridge, hỗ trợ tạo token trên mạng lưới Mina, bộ công cụ xây dựng ứng dụng trên mạng lưới Mina… Các thông tin có thể được tham khảo cụ thể tại đường link sau: https://minaprotocol.com/blog/ecosystem-roadmap-q2-2022

6. Các dự án tương tự

7. Tổng quan

Điểm mạnh:

• Đội ngũ thành viên team có kinh nghiệm.
• Nhà đầu tư và hỗ trợ nổi bật, có danh tiếng, có kinh nghiệm cố vấn các dự án thành công khác như 3AC, Coinbase, Pantera, Polychain…
• Dẫn đầu phát triển ứng dụng công nghệ mới (ZKP) vào giải quyết các vấn đề còn tồn đọng của blockchain hiện nay.
• Có sự ủng hộ và tham gia từ thành viên cộng đồng.
• Sản phẩm có sẵn, có chương trình để phát triển và mở rộng hệ sinh thái các dự án ứng dụng công nghệ ZK.
• Thông tin về token và các vòng bán token tương đối rõ ràng.
• Định giá dễ chịu với một dự án layer 1.

Điểm rủi ro:

• Mina ứng dụng công nghệ đổi mới, chưa có tiền lệ thành công trước đó nên cần thời gian thử nghiệm và ứng dụng.
• Hiện đang trong quá trình mở khoá token ở các vòng, vẫn sẽ có áp lực bán nhất định trong thời gian tới (tại thời điểm viết bài).

8. Kết luận

Mina Protocol dẫn đầu đưa công nghệ ZK-SNARK ứng dụng vào nền tảng blockchain, giúp việc giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng mà không phải hi sinh sự phi tập trung hoá trở nên khả thi với thuật ngữ ScaDe ( Scalability-per-unit-of-Decentralization). Tuy hành trình còn dài, Mina không ngừng chứng minh tiềm năng phát triển thông qua sự hoàn thiện về mặt công nghệ, cũng như những nỗ lực phát triển hệ sinh thái các dự án và người dùng, thông qua các chương trình Bootcamp.

Hãy cùng theo dõi sự phát triển của dự án bằng cách theo dõi dự án tại https://minaprotocol.com

Đọc thêm:

• Blockchain Layer là gì? Tìm hiểu về Layer 1, Layer 2 và Layer 3
• ZKP là gì? Tìm hiểu về Zero-Knowledge Proof
• Lumina là gì? Sàn DEX mới nhất trên Mina