Stablecoin là gì? Các loại stablecoin phổ biến

1. Stablecoin là gì?

Stablecoin là một loại tiền điện tử phát triển trên công nghệ blockchain, được sinh ra với mục đích đảm bảo tính ổn định, được neo giá và bảo chứng bởi một số các loại tài sản như tiền tệ truyền thống (đô la Mỹ, euro,…), vàng, trái phiếu hay các loại tài sản kỹ thuật số khác.

Hiện tại, có một số loại stablecoin phổ biến trong thị trường có thể kể đến: USDT, USDC, DAI, BUSD, TUSD,….

Các loại stablecoin trong crypto

2. Vai trò của Stablecoin trong crypto?

• Cầu nối giúp người dùng web2 dễ tiếp cận với web3 hơn: Một nhà đầu tư mới bắt đầu tiếp cận đến việc đầu tư và mua các loại tiền điện tử, stablecoin đóng vai trò như một phương tiện trao đổi, giúp người dùng giao dịch dễ dàng hơn. Ví dụ người dùng muốn mua ETH, việc giao dịch cặp ETH/ USDT bao giờ cũng giúp người dùng dễ hình dung giá trị ETH hơn ETH/BTC.
• Lưu trữ giá trị: Nhờ vào đặc tính ổn định, stablecoin cũng được sử dụng để lưu trữ giá trị mà không phải lo lắng về sự biến động của các loại tiền điện tử. Ví dụ, khi A mua một đồng coin và lãi, nếu A chốt lời ra một loại token khác, trong trường hợp token đó giảm giá, A sẽ mất toàn bộ phần lãi của mình và thậm chí có thể lỗ. Nhưng nếu chốt lời ra stablecoin, giá trị đó sẽ được bảo toàn.
• Phương tiện trao đổi giá trị: Stablecoin trong crypto được đánh giá có tính năng khá tương đương với các loại tiền pháp định, chúng được sinh ra như một loại phương tiện để trao đổi giá trị hay định giá các loại tài sản và dịch vụ trong crypto. Một trường hợp sử dụng cho stablecoin là dễ dàng thanh lý các tài sản tiền điện tử dễ bay hơi hơn thành một loại tiền điện tử ổn định hơn để tránh sự điều chỉnh hoặc sự cố tiền điện tử. Thay vì chuyển đổi các loại tiền điện tử đó thành tiền tệ fiat, bạn có thể thanh lý tài sản kỹ thuật số của mình thành stablecoin và giữ chúng để dễ dàng mua lại các loại tiền điện tử khác khi muốn.

Dựa vào những yếu tố trên, chúng ta có thể thấy stablecoin đóng một vai trò cực kì quan trọng trong thế giới crypto.

3. Phân loại Stablecoin

Có 4 loại stablecoins chính:

• Fiat-backed stablecoins
• Commodity-backed stablecoins
• Crypto-backed stablecoins
• Algorithmic stablecoins

Phân loại stablecoin theo Binance Research 

Fiat-backed stablecoins

Đây là loại stablecoin phổ biến nhất cho tới hiện tại - được bảo trợ giá trị bằng việc các khoản dự trữ tiền pháp định như đô la Mỹ, euro,… do các tổ chức tài chính quản lý, như ngân hàng. Không giống như các loại tiền điện tử khác, giá trị của stablecoin này được gắn với giá của tài sản cơ bản chứ không phải cung và cầu.

Ví dụ: USDT (Tether), USDC, BUSD (Binance USD), GUSD (Gemini Dollar), CUSD (Coin98),…

Dựa theo dữ liệu của Coingecko, chúng ta có thể thấy hầu hết các đồng stablecoins dẫn đầu về mặt vốn hoá đều là những stablecoin được bảo trợ bằng tiền pháp định. Bởi vì giá trị của chúng được bảo chứng bằng một lượng tài sản tương ứng thật sự nên sẽ đảm bảo được tính ổn định cao nhất.

Tether (USDT)

Hiện tại Tether token (USDT) đang là đồng coin có giá trị vốn hoá lớn nhất. Được ra mắt từ năm 2014, đây cũng được xem như là stablecoin tiên phong trong lĩnh vực này và được sử dụng bởi hầu hết người chơi crypto. Hiện tại USDT đang có vốn hoá lên tới 83 tỷ đô la Mỹ, điều này có nghĩa là giá trị tài sản dự trữ của họ cũng phải tương đương mức này.

Bảng dự trữ giá trị cho stablecoin của Tether

USD Coin (USDC)

Đúng như tên gọi của nó, đây là những stablecoin được phát hành bởi Circle và giá trị lưu trữ của chúng được quản lý bởi các tổ chức tài chính hàng đầu của Hoa Kỳ như BlackRock và BNY Mellon. Đây là đồng stablecoin có vốn hoá lớn thứ 2, chỉ sau Tether (USDT) với 26 tỷ đô la Mỹ.

Tuy nhiên, vào tháng 3 vừa rồi USDC đã bị mất peg do lượng lớn tài sản của USDC được gửi trong ngân hàng Silicon Valley (SVB) và ngân hàng này lại đứng bên bờ vực phá sản. Điều này đã khiến một lượng lớn người dùng liên tục bán tháo USDC sang USDT vì lo sợ USDC có thể bị sụp đổ.

Tuy nhiên, sau đó CEO của Circle đã lên tiếng về việc có khả năng đảm bảo giá trị USDC và SEC đưa ra quyết định hỗ trợ người gửi tạị SVB đã khiến giá trị của USDC nhanh chóng trở lại mức 1$.

Báo cáo dự trữ stablecoin của USDC

Commodity-backed stablecoins

Các stablecoins này được hỗ trợ giá trị bằng các loại hàng hoá như kim loại quý (vàng, bạc) hoặc hàng hóa như dầu thô, bất động sản. Trong đó, vàng là loại phổ biến nhất hay được sử dụng để làm tài sản bảo chứng, Tether Gold (XAUT) và Paxos Gold (PAXG) là hai trong số các stablecoin được hỗ trợ bằng vàng có tính thanh khoản cao nhất. Bên cạnh đó, chúng ta vẫn cần lưu ý rằng những mặt hàng này vẫn có khả năng biến động về giá khá cao. Tuy nhiên, một điều thú vị là những người nắm giữ những stablecoin này ngoài việc có thể quy đổi thành tiền tệ, còn có thể quy đổi ra loại tài sản đó, miễn là nắm giữ mức tối thiểu để quy đổi theo quy định (Ví dụ, nắm giữ tối thiểu 430 PAXG, có thể đổi ra 1 ounce vàng)

Ví dụ: XAUT, PAXG,…

Đây là loại stablecoin ít phổ biến nhất trong các loại stablecoin.

Crypto-backed stablecoins

Đây là các loại stablecoins được tạo ra bằng việc thế chấp các loại tiền điện tử khác (ETH, BTC,…). Tuy nhiên, việc dự trữ bằng tiền điện tử có thể dẫn đến tính biến động mạnh của tài sản dự trữ, chính vì vậy các stablecoins được bảo trợ bằng tiền điện tử cần phải được dự trữ vượt quá giá trị lượng stablecoin có thể mint ra, đảm bảo tính ổn định của stablecoin dạng này. Được thế chấp quá mức có nghĩa là tài sản hỗ trợ một stablecoin có giá trị cao hơn giá trị của các stablecoin đang lưu hành.

Ví dụ: DAI (MakerDAO), USDS (Sperax)

Hiện tại DAI đang là đồng stablecoin lớn và phổ biến nhất trong dạng stablecoin này với vốn hoá đứng top 3 trên thị trường, rơi vào hơn 4 tỷ đô la Mỹ. Sở dĩ vậy là do DAI được sử dụng trong hệ sinh thái của MakerDAO với hàng chục dự án khác nhau và được hỗ trợ cũng như tích hợp trên nhiều các nền tảng khác để gia tăng khả năng tạo ra lợi nhuận (Ví dụ: Binance, OKX, Kucoin,…)

Algorithmic stablecoins

Các stablecoin thuật toán sử dụng các thuật toán và các cơ chế hợp đồng thông minh để điều chỉnh sự ổn định của chúng. Nếu nhu cầu cao, giá của mỗi stablecoin vượt quá mức neo dự kiến và phần mềm sẽ làm tăng nguồn cung. Ngoài ra, nếu nhu cầu thấp, nguồn cung sẽ giảm.

Những stablecoin này hiện đang được xem là có rủi ro cao nhất hiện nay, và trong lịch sử crypto cũng đã chứng kiến những trường hợp mà giá trị của chúng về 0, phá hủy hàng tỷ đô la giá trị.

Ví dụ như trường hợp của UST (Stablecoin trên Terra), khi UST bị bán tháo ồ ạt và mất peg, cơ chế tự động mint LUNA (là coin của nền tảng) để bù đắp giá trị cho UST. Tuy nhiên, tổng cung của LUNA lại không bị giới hạn khiến cho dẫn tới hiệu ứng domino, kéo hệ sinh thái của Terra đang đứng thứ 4 trên thị trường về vốn hoá, đã sập hoàn toàn chỉ sau vài ngày. Đây cũng là một trong những ví dụ tiêu biểu nhất về stablecoin thuật toán.

Ví dụ: UST, FRAX, USDD,….

4. Những rủi ro của stablecoins

• Tính minh bạch: Mặc dù các stablecoins đều được tuyên bố là có quỹ dự trữ tương đương với giá trị lưu thông của nó. Tuy nhiên, nếu dự trữ này được lưu trữ và quản lý bởi một số ngân hàng và các bên thứ ba khác, liệu điều gì sẽ xảy ra nếu các bên này gặp vấn đề? (Tương tự như trường hợp USDC mất peg cho một phần dự trữ được quản lý bởi SVB và SVB đứng bên bờ vực phá sản). Ngoài ra, một câu hỏi lớn nữa được đặt ra: “Liệu các quỹ dự trữ này có đang giữ lượng tài sản đảm bảo như tuyên bố hay không?”. Không ai có thể kiểm chứng được điều này.
• Đi ngược lại bản chất phi tập trung vốn có của crypto: Hầu hết các stablecoin đều được kiểm soát bởi các công ty tập trung và toàn quyền quyết định đều nằm trong tay họ. Ví dụ, USDC từng công khai về việc có thể tạm dừng nếu tiền được sử dụng một cách bất hợp pháp. Và điều này cũng đã từng xảy ra năm 2020, Circle (công ty đứng sau USDC) đã đóng băng 100.000 đô la USDC theo lệnh của cơ quan thực thi pháp luật.
• Rủi ro depeg: Các loại stablecoin nếu không được đảm bảo rõ ràng bằng tài sản dự trữ rất có thể dẫn đến mất mức chốt, đặc biệt là stablecoin thuật toán. Nói chung, các loại stablecoin dưới mức thế chấp sẽ luôn có nguy cơ gặp rủi ro cao hơn các loại stablecoin được thế chấp vượt mức hoặc có quỹ đảm bảo tương đương.

5. Kết luận

Stablecoin là một trong những nhân tố cốt lõi của thị trường tài chính phi tập trung, điều này đã được chứng minh qua chặng đường gần 10 năm kể từ khi stablecoin đầu tiên được ra mắt. Việc ứng dụng stablecoin vào việc thanh toán cũng đang dần được chấp nhận và mở rộng ở nhiều quốc gia khác nhau. Tuy nhiên, người dùng cũng cần lưu ý những rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra với stablecoin để không lưu trữ phần lớn tài sản dưới dạng stablecoin, mặc dù mức độ biến động của chúng hiện tại cũng đang ở mức khá thấp. Hy vọng thông tin về bài viết trên đây có thể giúp ích cho mọi người!

Đọc thêm:

Cuộc cách mạng của các đồng Stablecoins

Stablecoin là gì? Xu hướng của năm 2020?

Paxos Standard (PAX) là gì? Paxos Standard có gì khác với các Stablecoin khác?