Chủ tịch VBA Phan Đức Trung: Tỷ lệ tội phạm tài chính blockchain giảm từ 0,45% xuống 0,15%

Theo thống kê quốc tế, tỷ lệ các hành vi rửa tiền và gian lận qua kênh tài sản số đã giảm từ 0,45% xuống còn 0,15%, trong khi tổng giá trị giao dịch vẫn tăng mạnh. Ông Trung nhận định, đây là minh chứng cho thấy nếu được quản lý đúng cách, tài sản mã hóa không phải là rủi ro mà còn có thể góp phần minh bạch hóa dòng tiền trong nền kinh tế.

Chủ tịch VBA cho biết, các ngân hàng hiện nay đã có thể phát hiện và ngăn chặn rửa tiền qua blockchain dễ dàng hơn so với giao dịch truyền thống, bởi mọi giao dịch trên blockchain đều để lại dấu vết rõ ràng, không thể xóa bỏ.

Điều này mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam - nơi ước tính có khoảng 20 triệu người đang sở hữu tài sản mã hóa. Tuy nhiên, phần lớn dòng tiền này hiện vẫn “chảy” qua các sàn quốc tế, nằm ngoài tầm quản lý của cơ quan chức năng và chưa đóng góp trực tiếp cho nền kinh tế trong nước.

Ông Trung nhấn mạnh: “Nếu Việt Nam xây dựng được cơ chế quản lý hiệu quả, tài sản mã hóa hoàn toàn có thể trở thành kênh huy động vốn mới cho nền kinh tế số, bên cạnh chứng khoán và ngân hàng. Điều quan trọng nhất là phải củng cố niềm tin vào luật pháp, công nghệ và tính minh bạch của thị trường."

Ưu điểm và thách thức của công nghệ blockchain

Theo ông Trung, blockchain là hệ thống lưu trữ dữ liệu phân tán, hoạt động liên tục 24/7, với đặc điểm giao dịch nhỏ nhưng tần suất cao. Không giống như mô hình tập trung của ngân hàng vốn tiềm ẩn rủi ro mất dữ liệu, blockchain phân tán thông tin trên hàng nghìn node, giúp dữ liệu an toàn và không thể sửa đổi.

Ví dụ, mạng Bitcoin hay Ethereum có tới hàng chục nghìn node. Mỗi lần ghi dữ liệu là một lần nhân bản trên toàn mạng lưới, đảm bảo an toàn và khả năng kiểm chứng cao. Dù chi phí lưu trữ lớn, nhưng đổi lại, việc truy xuất và xác minh dữ liệu gần như miễn phí, tạo ra lợi thế lớn về tính minh bạch.

Tuy nhiên, ông Trung cũng lưu ý rằng chi phí phân tích dữ liệu blockchain hiện còn khá cao. Ở Việt Nam, mới chỉ có khoảng ba công ty có khả năng thực hiện nghiệp vụ này, với chi phí truy xuất mỗi lần lên tới 50.000 USD. Do đó, việc xây dựng hạ tầng dữ liệu và cơ chế phối hợp là yêu cầu cấp thiết.

Hướng đi cho Việt Nam: kết hợp quản lý và đổi mới

Ông Trung cho rằng Việt Nam có thể tham khảo mô hình của Trung Quốc, nơi xây dựng 100 điểm dữ liệu tập trung để tối ưu chi phí lưu trữ và giám sát. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh trọng tâm vẫn phải là phát triển hạ tầng kỹ thuật, cơ chế truyền dẫn và hành lang pháp lý rõ ràng.

“Nếu các cơ quan như Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Bộ Tư pháp và Bộ Tài chính phối hợp chặt chẽ, tránh chồng chéo, thì trong 2–3 năm tới Việt Nam hoàn toàn có thể sở hữu khung pháp lý tương thích quốc tế, vừa bảo vệ nhà đầu tư, vừa thúc đẩy đổi mới,” ông Trung nhận định.

Bảo vệ nhà đầu tư - ưu tiên hàng đầu

Đề cập đến đầu tư tài sản số, ông Trung nhấn mạnh cần đặt yếu tố phòng ngừa rủi ro và bảo vệ nhà đầu tư lên hàng đầu. Ông lấy ví dụ tại Singapore, nơi mọi sàn giao dịch crypto đều phải có giấy phép PSA, đồng thời nhà đầu tư cũng được phân loại rõ ràng theo năng lực tài chính và mức độ hiểu biết.

Từ đó, ông cho rằng Việt Nam cần xây dựng hệ thống tương tự để giúp nhà đầu tư có định hướng rõ ràng hơn khi tham gia thị trường. Bên cạnh đó, các tổ chức tài chính nên hướng dẫn khách hàng phân bổ danh mục hợp lý, chỉ dành một phần nhỏ cho sản phẩm rủi ro cao, và tăng đầu tư vào các kênh an toàn như trái phiếu hoặc quỹ đầu tư ổn định.

Tỷ lệ tội phạm blockchain giảm, nhưng yêu cầu quản lý và minh bạch vẫn là trọng tâm.
Với tiềm năng người dùng lớn và tốc độ phát triển nhanh, Việt Nam đang đứng trước cơ hội để trở thành trung tâm đổi mới tài chính số trong khu vực nếu biết tận dụng sức mạnh của công nghệ và xây dựng niềm tin vững chắc vào thị trường.