StarkNet là gì? Giải pháp Layer 2 sử dụng công nghệ ZK Rollup

1. StarkNet là gì?

StarkNet là một giải pháp layer 2 mở rộng cho blockchain Ethereum sử dụng công nghệ ZK Rollup. StarkNet được phát triển bởi công ty công nghệ StarkWare.

Bất kì các Ddap nào đều có thể phát triển hợp đồng thông minh trên StarkNet mà không cần sự cho phép.Các Ddapp phát triển trên StarkNet sẽ thừa hưởng tốc độ giao dịch, chi phí rẻ của StarkNet và tính bảo mật của Ethereum.

Khác với các layer 2 khác, StarkNet sử dụng ngôn ngữ riêng để phát triển sản phẩm đó là Cairo. ngôn ngữ cho phép các nhà lập trình mở rộng quy mô, triển khai các dApp hay smart contract ở bất kỳ lĩnh vực nào. Tất cả các giao thức hay dApp nào xây dựng trên StarkNet đều sẽ sử dụng Cairo.

2. Cơ chế hoạt động

StarkNet là một giải pháp ZK Rollup, trong đó bằng chứng không kiến thức (zero knowledge proof) dạng STARK sẽ được sử dụng để xác minh tính hợp lệ của khối Rollup.

Các giai đoạn hoạt động của StarkNet rollup như sau:

Bước 1: Cuộn các giao dịch (transactions)

User ký các giao dịch (transation) và gửi cho StarkNet Operators
Operator tổng hợp các giao dịch (transation) thành các Batch và gửi đến L1
Operator là thực thể duy nhất được phép tạo các block L2 và thêm các rollup transactions vào ZK-rollup contract

Bước 2: Gửi dữ liệu giao dịch (transactions) lên Ethereum

Dữ liệu transactions được gửi lên Ethereum dưới dạng calldata để giảm chi phí gas

Bước 3: Xác minh bằng chứng

ZK Rollup operator gửi tới Ethereum thông tin trạng thái mới nhất của Rollup.
Prover tạo ra bằng chứng STARK, một cam kết mã hóa xác minh tính chính xác của các batch transactions
ZK Rollup sử dụng bằng chứng hợp lệ (validity proofs) để xác nhận tính chính xác của giao dịch ngoài chuỗi mà không phải thực hiện lại các giao dịch (transitions) trên Ethereum
Xác minh thành công block được đưa vào chuỗi chính của mạng lưới Ethereum.

3. Sản phẩm của StarkNet

StarkNet có các sản phẩm chính đó là:

Ngôn ngữ lập trình Cairo: StarkNet sử dụng ngôn ngữ Cairo, ngôn ngữ cho phép các nhà lập trình mở rộng quy mô, triển khai các dApp hay smart contract ở bất kỳ lĩnh vực nào. Tất cả các giao thức hay dApp nào xây dựng trên StarkNet đều sẽ sử dụng Cairo.
Cầu nối StarkGate: Đây là cầu nối native của StarkNet giúp chuyển tài sản giữa Ethereum và Starknet.
Bộ công cụ StarkNet Stack: Starknet Stack là một bộ khung cho việc phát triển các Appchain sử dụng công nghệ zk của Starknet. Sử dụng Starknet Stack, các Appchain có khả năng tùy chỉnh để đáp ứng các yêu cầu và mục tiêu cụ thể của họ.

4. Các bản cập nhật của StarkNet

*Cập nhật về kỹ thuật, công nghệ của StarkNet từ năm 2022 đến tháng 9/2023*

Một điểm tích cực của StarkNet là tích cực nâng cấp cải tiến sản phẩm qua các bản cập nhật. Bản cập nhật mới nhất là bản cập nhật Quantum Leap giúp tăng số lượng giao dịch mỗi giây (TPS). Mục tiêu của StarkNet là đạt con số TPS lên 3 con số thay vì 10 TPS như trước đấy. Hiện tại, bản cập nhật Quantum Leap ghi nhận con số giao dịch mỗi giây là 37, trong môi trường thử nghiệm đã có lúc giao dịch trên giây gần đạt con số 100.

5. Ưu điểm của StarkNet

5.1. Sự khác biệt so với Optimistic Rollups

StarkNet có những ưu điểm vượt trội so với Optimistic Rollup, bao gồm:

Thời gian xác thực giao dịch: ZK Rollups nhanh hơn Optimistic Rollup vì không cần phải chờ đợi 7 ngày để xác minh tính chính xác của giao dịch.
Hiệu quả về nguồn vốn: Các giao dịch nạp/rút tài sản trên ZK Rollup cũng không gặp độ trễ 7 ngày như Optimistic Rollup, giúp tăng cường hiệu quả sử dụng vốn.

5.2. Tính năng Account Abstraction (AA)

StarkNet là dự án hàng đầu về công nghệ Account Abstraction, điều này sẽ là cửa ngõ giúp StarkNet tiếp cận được tệp người dùng mới. Người dùng sử dụng các ví Account Abstraction sẽ có cảm giác thân thuộc như trên web 2.

Trong tháng 12/2022, VISA từng thông báo rằng StarkNet là một giải pháp có thể giúp thu hẹp khoảng cách giữa tiền điện tử và thế giới thực. Sau thông tin này nhiều đồn đoán cho rằng, VISA sẽ chọn Account Abstraction của StarkNet trong việc mở rộng phương thức thanh toán của mình.

*Visa đề xuất sử dụng StarkNet trong thanh toán tự động*

Những đặc điểm nổi bật của Starknet Account Abstraction:

Đa giao dịch: Như hiện tại bạn mở 1 lệnh long short trên sàn một sàn DEX phái sinh, bạn cần rất mất nhiều bước ký (Sign) để thực hiện lệnh. Với Starknet Account Abstraction, người dùng trên hệ sinh thái này sẽ dễ dàng gom nhiều dịch lại để thực hiện ký một lần.
Đa dạng token làm phí giao dịch: Hiện tại, người dùng sử dụng ứng dụng trên Starknet cần có $ETH để làm phí giao dịch.
Trải nghiệm liền mạch: Ví Starknet Account Abstraction cho phép bạn cài đặt khóa phiên (session keys) để tăng thời gian sử dụng.
Theo dõi quá trình chuyển tài sản: Là một ví smart contract nên Starknet Account Abstraction cho phép bạn theo dõi giao dịch theo thời gian thực một cách đầy đủ thay ví chỉ hiển thị “pending” như trên các ví EOA.
Khôi phục tài khoản khi mất private key: Để phòng trường hợp bạn quên mật khẩu, bạn có thể cài đặt trước rằng tài khoản của bạn cho phép cấp quyền cho thiết bị mới hoặc cho phép quyền truy cập lại hoặc khôi phục qua gmail.

Đọc thêm về StarkNet Account Abstraction.

6. Hệ sinh thái của StarkNet

Hiện tại, hệ sinh thái của StarkNet hiện vẫn còn khá mới mẻ khi mà các dự án chỉ đang trong giai đoạn testnet là nhiều, đây là giai đoạn vàng cho anh em cày retroactive.

Mặc dù còn sơ khai, nhưng StarkNet có tiềm năng phát triển rất lớn khi danh mục sản phẩm của hệ sinh thái này vô cùng đa dạng bao gồm DeFi, Wallet, Infrastructure, Gaming/NFT…

TVL của StarkNet còn đang thấp so với tiềm năng của dự án, hiện đang đứng thứ 6 trong các dự layer 2 với TVL là $128M.

7. Lộ trình phát triển của StarkNet

Starknet được phát triển theo 4 giai đoạn chính:

Giai đoạn 0: Foundation (đã hoàn thiện)

StarkWare đã hoàn thành việc đặt một số nền tảng quan trọng cho StarkNet (Ngôn ngữ lập trình Cairo, Generic Proof Service (GPS))
Giai đoạn I: Planets: Single-App Rollups

Bước này sẽ cho phép các nhà phát triển xây dựng và triển khai các ứng dụng có thể mở rộng của riêng họ trên StarkNet.
Giai đoạn II — Constellations: Multi-App Rollups

Giai đoạn này Starknet sẽ cho phép hỗ trợ nhiều ứng dụng chạy trên cùng một phiên bản StarkNet và truy cập vào cùng một trạng thái L2 toàn cầu. Điều này sẽ cho phép khả năng tương tác giữa các ứng dụng khác nhau, cũng như giảm chi phí gas do quy mô kinh tế được cải thiện. Ở giai đoạn này, StarkNet sẽ là một khung đầy đủ chức năng để chạy nhiều ứng dụng với bất kỳ logic kinh doanh tùy ý nào trên Ethereum, với mỗi phiên bản được điều hành bởi một nhà điều hành duy nhất.
Giai đoạn III — Universe: A Decentralized Rollup

Bước cuối cùng trong quá trình phát triển của StarkNet là phi tập trung hóa hoạt động.

Trong giai đoạn tới StarkNet đang phát triển các bản cập nhật v0.13.0, v0.14.0 và v0.15.0. Các bản nâng cấp này sẽ tập trung vào việc giảm chi phí giao dịch và tăng tốc độ giao dịch.

8. Tokenomic

8.1. Thông tin chung

Tên token: StarkNet
Tên mã: STRK
Blockchain: Ethereum
Chuẩn token: Đang cập nhật
Hợp đồng: Đang cập nhật
Công dụng token: Tiện ích, quản trị
Tổng cung: Đang cập nhật
Cung lưu hành: Updating…

8.2. Tính năng token

Governance (Quản trị)

Những người nắm giữ token STRK có đặc quyền bỏ phiếu trực tiếp hoặc thông qua ủy quyền đối với tất cả các thay đổi đối với giao thức để đảm bảo sự hoạt động, bảo mật và duy trì của StarkNet.

Phí giao dịch

STRK sẽ được sử dụng để thanh toán phí gas trên StarkNet trong tương lai thay vì Ethereum (ETH) như hiện tại.

Staking

Cơ chế staking nhằm giúp đảm bảo sự bảo mật và tính ổn định của StarkNet.

8.3. Phân bổ token

Foundation: 10%
Grants: 12%
Community Provisions: 9%
Community Rebates: 9%
Thành viên cốt lõi: 32.9%
Donations: 2%
Nhà đầu tư: 17.0%
Unallocated (chưa phân bổ): 8.1%

8.4. Lịch trả token

Updating…

9. Đội ngũ phát triển

Eli Ben-Sasson: Là Co-Founder, chủ tịch hội đồng quản trị của StarkWare. Ông là người đồng phát minh ra hệ thống thanh toán ẩn danh phi tập trung Zerocash và là nhà khoa học sáng lập của công ty Zcash.
Uri Kolodny: Là Co-Founder, CEO của StarkWare. Ông có bằng Cử nhân CS (Magna cum Laude) của Đại học Hebrew và bằng MBA của MIT Sloan. Trước đây, Uri cũng từng là EIR với hai công ty VC của Israel và là nhà phân tích tại McKinsey.
Michael Riabzev: Là Co-Founder, Chief Architect tại StarkWare. Ông có bằng tiến sĩ khoa học máy tính từ Viện Công nghệ Technion Israel, nơi ông tập trung vào việc phát triển và triển khai hệ thống zk-STARK. Ông có 14 năm kinh nghiệm phát triển phần mềm, bao gồm tại phòng thí nghiệm nghiên cứu của Intel và IBM.
Alessandro Chiesa: Là Co-Founder, Chief Scientist tại StarkWare. Ông là người đồng phát minh ra giao thức Zerocash là người đồng sáng lập công ty Zcash.
Bên cạnh đó đội ngũ của StarkWare bao gồm 40 thành viên là những kỹ sư tài năng và giàu kinh nghiệm trong ngành blockchain.

10. Đối tác và nhà đầu tư

StarkNet được phát triển bởi công ty công nghệ StarkWare. StarkNet ra đời với mục đích là giải pháp layer 2 mở rộng cho mạng lưới Ethereum với công nghệ Zk Rollup.

Kể từ năm 2018 đến nay StarkWare đã kêu gọi được $282.5M qua 7 vòng gọi vốn từ 33 nhà đầu tư như Ethereum Foundation, Paradigm, Sequoia Capital, Sequoia Capital, Alameda Research, Coatue, Greenoaks

11. Kênh truyền thông dự án

12. Kết luận

Trên đây là toàn bộ thông tin về dự án StarkNet mà Theblock101 muốn cung cấp cho bạn. StrarkNet là một trong những dự án layer 2 tứ trụ trên Etherem, dự án đã gọi được $282.5M từ các quỹ lớn và định giá lên tới 8B. Đây là dự án tiềm năng để anh em săn retroactive, trong các phiên bản nâng cấp sắp tới sẽ giúp giảm phí giao dịch và tăng tốc độ giao dịch, đây sẽ là thời điểm tốt để anh em cày retroactive StarkNet mà tiết kiệm chi phí.

Đọc thêm: