Tiếng Việt
English
1. Tổng quan về Filecoin
Filecoin là dự án hiện đang xây dựng một thị trường cho phần cứng, với dịch vụ đầu tiên là lưu trữ dữ liệu. Filecoin được xây dựng dựa trên IPFS (InterPlanetary File System). Dự án này sử dụng các giao dịch lưu trữ với mức giá dựa trên thị trường các nhà cung cấp, thay vì một cấu trúc giá cố định. Giao dịch lưu trữ tương tự như hợp đồng với thỏa thuận dịch vụ (SLA), trong đó người dùng trả phí cho các nhà cung cấp lưu trữ để lưu trữ dữ liệu trong một khoảng thời gian cụ thể.
Việc ra mắt FVM vào tháng 3 năm 2023 đã mang lại hợp đồng thông minh kiểu Ethereum, cho phép các trường hợp sử dụng mới trên Filecoin, bao gồm cho thuê token, lưu trữ vĩnh viễn và tính toán dữ liệu. Bên cạnh việc mở rộng hệ sinh thái FVM, Filecoin tập trung vào việc tăng cường sự áp dụng của doanh nghiệp và thu hút các trường hợp sử dụng mới cho mạng lưới Filecoin.
2. Hiệu suất của Filecoin trong Q2/2024
Filecoin hoạt động như một mạng lưới lưu trữ dữ liệu phi tập trung, kết nối giữa hai bên:
- Bên cầu: Người dùng cần lưu trữ dữ liệu.
- Bên cung: Các nhà cung cấp lưu trữ có dung lượng lưu trữ dư thừa.
2.1. Giao dịch lưu trữ
Trong quý 2 năm 2024, hơn 1.700 PiB dữ liệu đã được lưu trữ trên mạng Filecoin qua các giao dịch lưu trữ, giảm 6% so với mức cao nhất mọi thời đại là 1.900 PiB trong quý 1, nhưng tương đương với mức ở quý 4 năm 2023.
Vào tháng 6, Filecoin đã công bố một chương trình tài trợ mới nhằm thúc đẩy các nhóm tập trung vào việc đưa dữ liệu có trả phí lên mạng. Chương trình tài trợ hỗ trợ các đội ngũ làm việc để tăng cường thanh toán và giải quyết các giao dịch Filecoin trên chuỗi, cũng như thu hút các trường hợp sử dụng mới cho mạng lưới. Chương trình tài trợ này có thể thúc đẩy sự gia tăng cả về số lượng giao dịch lưu trữ và giao dịch mới trong các quý tới.
2.2. Tỷ lệ sử dụng so với dung lượng
Tỷ lệ sử dụng lưu trữ của Filecoin so với tổng dung lượng lưu trữ khả dụng đã tăng lên hơn 26% trong quý 2 năm 2024, từ gần 23% trong quý 1. Trong quý 2, Filecoin đã trải qua sự giảm 19% về dung lượng lưu trữ thô trung bình xuống còn 6,6 EiB.
Sự giảm này bắt đầu khoảng hai năm trước, sau khi đạt mức cao nhất mọi thời đại gần 17 EiB vào quý 2 và quý 3 năm 2022. Sự giảm dần trong dung lượng lưu trữ thô cũng được phản ánh qua số lượng các nhà cung cấp lưu trữ, giảm xuống còn khoảng 2.400 trong quý 2, sau khi đạt mức cao nhất là hơn 4.100 vào quý 3 năm 2022.
Sự sử dụng Filecoin cần được xem xét không chỉ trong các hoạt động lưu trữ dữ liệu mà còn trong các hoạt động khác. Ví dụ, các nền tảng như Basin và Akave đang tận dụng cơ sở hạ tầng của Filecoin để cung cấp dịch vụ quản lý dữ liệu và liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI), từ đó định vị Filecoin trong nền kinh tế dữ liệu AI đang phát triển.
2.3. Khách hàng
Nhà cung cấp lưu trữ DeStor trên Filecoin gần đây đã hợp tác với Qamcom DDS để cung cấp bảo mật, tính bền vững và khả năng mở rộng cho các dịch vụ lưu trữ của mình. Sự hợp tác bao gồm các khách hàng dữ liệu như YayPal, một studio trò chơi Web3 với hơn 500.000 người dùng cho trò chơi chủ chốt của mình và Fieldstream, một nền tảng phân tích marketing AI.
Các giải pháp khách hàng khác bao gồm:
- GhostDrive: Tập trung vào bảo mật và quyền riêng tư qua mã hóa, phi tập trung và các kỹ thuật tối ưu hóa lưu trữ mới.
- Seal: Tập trung vào các điểm vào lưu trữ cho các khách hàng lớn như UC Berkeley, Starling Labs, Atlas Experiment và Casper Network.
- Steeldome: Tập trung vào lưu trữ, sao lưu và phục hồi dữ liệu cho các doanh nghiệp.
Các giải pháp khác ngoài lưu trữ lạnh được thúc đẩy bởi các giải pháp từ Lighthouse, RIBS, Retriev và Flamenco cùng với nhiều dự án khác.
2.4. Khách hàng và dữ liệu
Tính đến cuối quý 2 năm 2024, có 2.034 khách hàng đã đưa dữ liệu lên mạng Filecoin. Trong số đó, 518 khách hàng đã đưa các tập dữ liệu lớn (các tập dữ liệu vượt quá 1.000 TiB), tăng 2% so với 508 khách hàng trong quý 1. Để khuyến khích việc sử dụng thông qua các giao dịch hoạt động, một số dịch vụ lưu trữ mới đã được cung cấp, bao gồm CID Gravity, Titan Storage và Decentrally.
Theo báo cáo từ Filecoin, các khách hàng lớn bao gồm The Starling Lab, nền tảng NFT OpenSea và mạng Layer 1 Solana. Một số tổ chức đáng chú ý khác sử dụng mạng Filecoin bao gồm:
- Viện nghiên sứu Tim Victor Chang: Bảo vệ và chia sẻ dữ liệu nghiên cứu.
- Thư viện dân chủ: Lưu trữ dữ liệu từ Internet Archive vào cuối mỗi nhiệm kỳ tổng thống Mỹ.
- Viện SETI: Sử dụng Filecoin để lưu trữ dữ liệu nghiên cứu thiên văn.
- UC Berkeley: Hợp tác với Seal Storage để lưu trữ dữ liệu nghiên cứu vật lý.
- GenRAIT: Sử dụng Estuary để lưu trữ dữ liệu genomics quan trọng trên Filecoin.
- Viện nghiên cứu Starling Lab: Lưu trữ hồ sơ nhạy cảm của lịch sử nhân loại.
- Ewesion (nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ hình ảnh lớn nhất Trung Quốc): Sử dụng Filecoin cho việc bảo tồn dữ liệu.
- DeSci Labs: Sử dụng lưu trữ dữ liệu phi tập trung trên Filecoin để nghiên cứu có thể được tái sản xuất và xác minh độc lập.
- Opscientia (OpSci): Giúp các nhà khoa học trên toàn thế giới chia sẻ dữ liệu.
- Destor và Seal Storage: Hợp tác nghiên cứu dự án cải thiện tính toàn vẹn dữ liệu AI với Cyber SMART, một dự án hợp tác ngành học viện được tài trợ bởi Quỹ Khoa học Quốc gia và các thành viên trong ngành.
2.5. Khôi phục dữ liệu
Để đáp ứng nhu cầu lưu trữ nóng, ngày càng có nhiều Layer 2 và giao thức được xây dựng trên Filecoin và IPFS. Ví dụ bao gồm:
- Basin: Tập trung vào AI/ML phi tập trung.
- Akave: Cung cấp hồ dữ liệu trên chuỗi cho AI phi tập trung.
- Storacha: Trước đây là lưu trữ web3, hiện tập trung vào DePIN Gaming.
- Project Saturn: Hoàn thành giai đoạn thử nghiệm kín như một mạng lưới phân phối nội dung (CDN) cho Filecoin và IPFS, đã thông báo tích hợp với Web3.Storage.
Các công cụ như ứng dụng Station mang lại khả năng truy xuất phi tập trung trên desktop, với các mô-đun SPARK và Voyager cho phép kiểm tra truy xuất trên mạng. Station sử dụng tài nguyên tính toán nhàn rỗi và cung cấp phần thưởng FIL.
2.6. Tăng trưởng FVM
Khi Filecoin Virtual Machine (FVM) được ra mắt vào tháng 3 năm 2023, đưa hợp đồng thông minh kiểu Ethereum đến Filecoin. Tính đến ngày 30 tháng 6 năm 2024, đã có hơn 3.700 hợp đồng độc nhất được triển khai trên FVM, tạo điều kiện cho hơn 2,5 triệu giao dịch.
Đồng thời, tổng giá trị bị khóa (TVL) trên Filecoin đạt mức cao nhất mọi thời đại là 63 triệu FIL (273 triệu USD) vào cuối quý 2 năm 2024, nhờ vào các giao thức GLIF (144 triệu USD), Parasail (58 triệu USD) và stFIL (22 triệu USD).
Theo FVM Explorer, số tiền gửi DeFi trung bình trên FVM đạt 29 triệu FIL vào tháng 6 năm 2024 (khoảng 131 triệu USD), chủ yếu được sử dụng trong staking, liquid staking và DEXs. GLIF là giao thức staking thanh khoản chiếm phần lớn các khoản gửi (64% tính đến cuối quý 2), theo sau là SFT Protocol (10%), FilFi (10%) và các giao thức khác (16%).
2.7. Tài chính
Doanh thu của Filecoin tương tự như Ethereum vì hệ thống gas của nó dựa trên EIP-1559. Hệ thống gas này bao gồm các khoản phí mạng được đốt để bù đắp cho các tài nguyên sử dụng. Cả người dùng lưu trữ và nhà cung cấp lưu trữ đều tạo ra doanh thu.
Doanh thu từ các khoản phí tăng 145% trong quý 2 năm 2024 lên 4 triệu USD, tuy nhiên, sự giảm 19% về dung lượng lưu trữ thô trung bình phản ánh sự gia tăng của các khoản phí phạt và phí gộp. Cụ thể, phí phạt tăng lên 3,9 triệu USD trong quý 2, so với 1,3 triệu USD trong quý 1.
2.8. Phần thưởng
Phần thưởng của Filecoin cho các nhà cung cấp lưu trữ bao gồm:
- Phần thưởng khối: Được phân phối bởi mạng lưới.
- “Tips”: Để ưu tiên các giao dịch cho việc bao gồm trong khối.
Phần thưởng khối chiếm hơn 99,9% tổng phần thưởng trong quý 2, trong khi “tips” chỉ chiếm một phần nhỏ. Cơ chế mint token FIL mới dựa trên mô hình giảm dần theo cấp số nhân (30% token) và mô hình cơ sở (70% token).
Sự giảm phần thưởng FIL từ 76 triệu USD trong quý 1 xuống còn 53 triệu USD trong quý 2, phần lớn là do sự giảm giá của FIL/USD. Trong đơn vị FIL, phần thưởng giảm 15% từ 10,6 triệu FIL trong quý 1 xuống còn 9 triệu FIL trong quý 2.
3. Tổng quan hệ sinh thái
Hệ sinh thái Filecoin bao gồm nhiều ứng dụng đa dạng từ DeFi và AI đến lưu trữ doanh nghiệp và DePIN. Tính đến tháng 6 năm 2024, có hơn 160 dự án nổi bật trong Filecoin Ecosystem Explorer, một cơ sở dữ liệu cộng đồng về các dự án trong mạng lưới. Các dự án này chủ yếu cung cấp dịch vụ dữ liệu như:
- Lighthouse: Dịch vụ lưu trữ dữ liệu vĩnh viễn với mô hình giá trả một lần
- Seal Storage: Giải pháp lưu trữ dữ liệu không thể thay đổi
- Steeldome: Giải pháp bảo vệ và lưu trữ dữ liệu
- Fluence: Hỗ trợ các nhà phát triển mở rộng các dự án Web3
- Storacha: Mạng lưu trữ nóng phi tập trung, tập trung vào DePIN Gaming
Các dự án tập trung vào AI bao gồm:
- Basin: Quản lý và hợp tác dữ liệu, được sử dụng bởi Tableland, mạng WeatherXM và mạng tính toán Bacalhau.
- EQTY Lab: Sử dụng các phương pháp mật mã để xác thực lịch sử của mô hình AI, sử dụng công nghệ phi tập trung như IPFS và Filecoin.
- SingularityNET: Nhà phát triển nền tảng AI hàng đầu.
3.1. Phát triển quan trọng
Nâng cấp mạng V22 "Dragon" đã được triển khai thành công trên Filecoin mainnet vào ngày 24 tháng 4 năm 2024, bao gồm các FIP sau:
- FIP-0063
- FIP-0074
- FIP-0076
- FIP-0083
Dự kiến, nâng cấp mạng V23 "Waffle" sẽ diễn ra vào ngày 6 tháng 8 năm 2024, với các FIP:
- FIP-0065
- FIP-0079
- FIP-0084
- FIP-0085
- FIP-0090
3.2. Hợp tác
- SingularityNET và quỹ Filecoin: Đang hợp tác để lưu trữ siêu dữ liệu của SingularityNET trên Mạng Filecoin. Sự hợp tác này sẽ tích hợp công nghệ Filecoin để hỗ trợ nhu cầu lưu trữ dữ liệu lưu trữ, nâng cao tính bền vững và bảo mật của lưu trữ dữ liệu phi tập trung.
- Theoriq và Quỹ Filecoin: Đang phát triển một loạt các tác nhân AI được đào tạo trên dữ liệu từ mạng Filecoin, giúp dữ liệu mở trở nên dễ tiếp cận và sử dụng hơn. Hiện tại, một tác nhân AI Filecoin được đào tạo trên tài liệu Filecoin và các kho mã GitHub đang có sẵn để kiểm tra. Tác nhân này cho phép người dùng nhận câu trả lời qua các câu hỏi bằng ngôn ngữ tự nhiên về cách xây dựng trên Filecoin, khắc phục các vấn đề phổ biến, bắt đầu như một nhà cung cấp lưu trữ... Ngoài ra, Quỹ Filecoin và Theoriq đang khám phá một tác nhân AI sử dụng 25 năm dữ liệu CIA đã được giải mật từ MuckRock lưu trữ trên Filecoin, giúp nghiên cứu hiệu quả và có thể xác minh một triệu tài liệu.
- IoTeX DePIN Layer-1: Đã công bố Filecoin là nguyên lý lưu trữ ưu tiên của cơ sở hạ tầng DePIN mô-đun IoTeX 2.0.
3.3. Chương trình tài trợ đổi mới Onboarding
Vào tháng 6, Filecoin đã công bố chương trình tài trợ mới với tên gọi Onboarding Innovation Grants Program, nhằm thúc đẩy đổi mới và tăng trưởng trong việc onboard dữ liệu lên Filecoin. Chương trình này được tài trợ bởi Quỹ Filecoin và Protocol Labs, hỗ trợ các đội nhóm làm việc để gia tăng thanh toán và giải quyết giao dịch Filecoin trên chuỗi, cũng như thu hút các trường hợp sử dụng mới đến Filecoin.
4. Kết luận
Tóm lại, trong giai đoạn này, Filecoin giảm 6% về số lượng giao dịch lưu trữ hoạt động so với quý trước, mặc dù tỷ lệ sử dụng lưu trữ tăng từ 23% lên hơn 26%. Dung lượng lưu trữ giảm 19% và phần thưởng giảm 30% do giá FIL/USD giảm và giảm phát hành FIL.
Đến cuối quý, 2.034 khách hàng đã đưa dữ liệu lên Filecoin, trong đó 518 khách hàng có tập dữ liệu lớn hơn 1.000 TiB. Filecoin Virtual Machine (FVM) đạt tổng giá trị tài sản cao kỷ lục 63 triệu FIL. Cộng đồng Filecoin tiếp tục mở rộng hệ sinh thái FVM và tập trung vào việc tăng cường áp dụng từ các doanh nghiệp.
Trên đây là bài viết tổng quan Filecoin trong quý 2 năm 2024, hy vọng các bạn đã nhận được những thông tin hữu ích. Nếu có bất cứ thắc mắc nào, hãy để lại câu hỏi tại nhóm BigcoinVietnam để được giải đáp.
Đọc thêm:
