1. aZen Protocol là gì?
aZen Protocol là một nền tảng hạ tầng tính toán phi tập trung ứng dụng AI, được thiết kế dành riêng cho các AI Agents. Dự án hướng đến việc tận dụng các nguồn tài nguyên tính toán nhàn rỗi- như phần cứng cá nhân hoặc doanh nghiệp và biến chúng thành tài sản số, có thể giao dịch thông qua mô hình NFT phân mảnh dộng (dfNFTs).
Điểm nổi bật của aZen nằm ở việc kết hợp giữa công nghệ AI-native, mạng lưới hạ tầng vật lý phi tập trung (DePIN) và khả năng mở rộng cao cho các ứng dụng thực tiễn như dữ liệu lớn, phân tích AI và các ứng dụng Web3. Nhờ đó, aZen không chỉ cung cấp năng lực tính toán mà còn tạo ra một cơ chế kinh tế mới, nơi người dùng có thể đóng góp và kiếm lợi từ tài nguyên dữ liệu của mình.

2. Cấu trúc và sản phẩm của aZen Protocol
2.1. Cấu trúc hạ tầng của aZen Protocol
aZen Protocol được xây dựng theo mô hình ba lớp, tối ưu hóa từ tầng hạ tầng vật lý đến tầng ứng dụng người dùng:
- Layer 0 – aZen Protocol (Nền tảng)
Biến phần cứng, CPU, GPU, mạng và lưu trữ thành tài sản số dfNFTs, hỗ trợ token hóa tài nguyên, tương tác giữa AI Agent và phân phối phần thưởng theo đóng góp Proof of Contribution (PoC).
- Layer 1 – aZen DePIN (Hạ tầng)
Điều phối tài nguyên tính toán phi tập trung (CPU, GPU, băng thông…), phân phối khối lượng công việc AI theo thời gian thực, kiểm tra độ ổn định mạng và hiệu suất node.
- Layer 2 – aZen Hub (Ứng dụng)
Giao diện người dùng kết nối với các AI Agent phục vụ DeFi, SocialFi và DePIN.
- DeF-AI Agent: Tự động hóa tài chính và quản lý thanh khoản.
- SocialFi Agent: Tăng giá trị nội dung người dùng bằng AI.
- AI Companion: Cho phép tương tác thông minh bằng ngôn ngữ tự nhiên.

2.2. Sản phẩm cốt lõi của aZen Protocol
aZen Protocol xây dựng một hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm các sản phẩm nền tảng, hạ tầng và ứng dụng để hiện thực hóa tầm nhìn về AI phi tập trung:
- aZen Protocol
Lớp điều phối AI phi tập trung tối ưu hóa tài nguyên, dữ liệu và tương tác giữa các AI Agent.
- aZen DePIN
Hạ tầng AI phi tập trung cho phép người dùng token hóa tài nguyên phần cứng (CPU, GPU, mạng, lưu trữ) và ứng dụng. Bao gồm mạng tính toán AI, token hóa tài nguyên và cơ chế Proof of Contribution (PoC) để phân phối phần thưởng công bằng.
- aZen Hub App
Cổng kết nối người dùng với hệ sinh thái aZen, hỗ trợ DePIN mining, SocialFi tương tác cộng đồng và DeF-AI tài chính phi tập trung. Người dùng có thể tải và trải nghiệm App trên cả Android và iOS.
- ZenHive
Thiết bị DePIN thương mại đầu tiên, giúp phổ cập tính toán phi tập trung cho người dùng.

3. Tokenomics
3.1. Thông tin token
- Tên token: aZen Protocol
- Ký hiệu token: $AZEN
- Blockchain: Arbitrum
- Token contract: 0x8A23fa9Ca68226a1ea9FB2Df42b9E87a1728381E
- Tổng cung: 10,000,000,000
- TGE Date: May 08, 2025 (UTC)
3.2. Phân bổ token
- Đội ngũ phát triển: 12,57% - Khoá 12 tháng, vesting trong 24 tháng.
- Seed round: 4% - Mở khóa 20% tại TGE, khoá 3 tháng, vesting 9 tháng.
- Nhà đầu tư tổ chức: 6% - Vesting 24 tháng.
- Public: 3% - Mở khóa 25% tại TGE, vesting 9 tháng.
- Quỹ dự trữ: 14.3% - Vesting trong 48 tháng.
- Quỹ phát triển hệ sinh thái: 7.5% - Khoá 3 tháng, vesting trong 18 tháng.
- Add thanh khoản: 6.33% - Mở khóa 50% tại TGE, vesting trong 6 tháng.
- Phần thưởng cộng đồng và mining: 46.3% - Mở khóa 25% tại TGE, vesting trong 36 tháng

3.3. Tiện ích token
Token $AZEN đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái aZen Protocol, với các tiện ích chính như sau:
- Staking để khai thác ZenHive: vận hành hoặc hỗ trợ các dịch vụ AI, phân tích dữ liệu và thu hút khách hàng cho doanh nghiệp.
- Ủy quyền staking (Delegate Staking): để giúp bảo mật hệ thống và nhận phần thưởng thụ động.
- Thanh toán dịch vụ: như tăng tốc CDN, xử lý tác vụ AI và phân tích dữ liệu.
- Quản trị cộng đồng: Tham gia biểu quyết các đề xuất và định hướng phát triển của hệ sinh thái aZen.
- Nhận thưởng trong hệ sinh thái: Người dùng có thể kiếm $AZEN thông qua các nhiệm vụ, tạo nội dung và đóng góp tích cực trong cộng đồng.
4. Đội ngũ phát triển
Đứng sau aZen Protocol là một đội ngũ có nền tảng học thuật và kinh nghiệm thương mại vững chắc. Dự án được sáng lập bởi các tiến sĩ đến từ Đại học Stanford và các giáo sư tại Đại học Auckland, với khởi đầu là phòng nghiên cứu ORUA (Open Research Unit for Analytics) thành lập năm 2010 tại New Zealand.
Đội ngũ sáng lập và cốt lõi của aZen gồm 3 thành viên chính:
- Felix Xia (Nhà sáng lập/ CEO): chịu trách nhiệm định hướng chiến lược và mở rộng quy mô dự án.
- Mike O'Sullivan (Đồng sáng lập/ CTO): phụ trách phát triển công nghệ và kiến trúc nền tảng.
- Alessandro Venè (COO): phụ trách vận hành và phát triển kinh doanh toàn cầu.
Bên cạnh đội ngũ lãnh đạo, aZen còn có lực lượng kỹ thuật gồm 37 kỹ sư và quản lý dự án làm việc toàn thời gian. Đáng chú ý, đội ngũ này đã có hơn một thập kỷ kinh nghiệm trong phát triển công nghệ điều phối tài nguyên tính toán từ năm 2010, cùng với một hồ sơ thực tiễn vững chắc trong các dự án blockchain và trò chơi phi tập trung.
Trong hơn một thập kỷ hoạt động, nhóm đã chuyển hóa các nghiên cứu tiên phong trong lĩnh vực AI và phân tích dữ liệu thành các ứng dụng thương mại thực tiễn, tạo ra doanh thu lên tới 28 triệu USD từ các giải pháp tính toán biên và dữ liệu người dùng.
Dưới sự dẫn dắt của các chuyên gia trong lĩnh vực chuyển giao công nghệ và khởi nghiệp công nghệ cao, dự án đã trải qua tái cấu trúc chiến lược theo mô hình pháp lý BVI (British Virgin Islands) nhằm chuẩn bị cho kế hoạch niêm yết trên sàn Nasdaq.
Việc ra mắt aZen Protocol đánh dấu bước chuyển mình từ nền tảng Web2 sang một mô hình kết hợp Web2 + Web3, với mục tiêu cung cấp giải pháp hạ tầng phi tập trung (DePIN) và trí tuệ nhân tạo phi tập trung (DeFAI) cho doanh nghiệp truyền thống và nền kinh tế blockchain.

5. Nhà đầu tư và đối tác
Mới đây, aZen Protocol đã hoàn thành vòng huy động vốn Seed round trị giá 1.2 triệu USD, được dẫn đầu bởi Waterdrip Capital cùng với sự tham gia và hậu thuẫn đến từ nhiều quỹ đầu tư có tầm ảnh hưởng trong thị trường như DWF Ventures, Rootz Labs, DFinity, DePINX, Quantum Leap Labs, Mindfulness Capital,…

Bên cạnh đó, aZen Protocol đã chiến thắng và nhận được grant từ nhiều các dự án và hệ sinh thái nổi bật trong ngách DePIN nói riêng và web3 nói chung như DFinity, Peaq Network hay Swarm.

6. Lộ trình phát triển
Cho tới thời điểm hiện tại, aZen Protocol đã có hơn 2 năm phát triển với những dấu mốc và các kế hoạch phát triển trong thời gian tới:
Đã hoàn thành
- Ra mắt aZen Hub trên Android/iOS và tích hợp Particle Wallet.
- Triển khai DePIN testnet trên Solana và phát hành bản Android.
- Xây dựng phiên bản ZenHive đầu tiên, thiết lập các đối tác Web3 chiến lược.
- Tích hợp với Layer 1 như Peaq, ra mắt sản phẩm DePIN thương mại.
- Khởi chạy ZenHive Mining và tính năng Function Liquidity.
Các kế hoạch sắp tới trong lộ trình phát triển
- Ra mắt aZen AI Nexus, mở rộng DePIN lên Windows, và TGE cho $AZEN token.
- Hỗ trợ DePIN trên Linux.
- Phát hành aZen Forge – bộ công cụ hỗ trợ nhà phát triển xây dựng trên aZen.

7. Hệ sinh thái
- Website: https://azenprotocol.io/
- Twitter: https://x.com/azen_protocol
- Telegram: https://t.me/azenprotocol
8. Kết luận
aZen Protocol là dự án kết hợp AI và blockchain để xây dựng hạ tầng tính toán phi tập trung, tối ưu tài nguyên và mở ra mô hình kinh tế mới cho người dùng. Tuy nhiên, dự án vẫn đang trong giai đoạn phát triển và mở rộng hệ sinh thái hơn giữa mảnh đất AI và DePIN đầy cạnh tranh hiện tại. aZen Protocol cần nhiều bước tiến hơn nữa để có thể trở thành một mảnh ghép tiềm năng và quan trọng để có thể giành được thị phần trên mảnh đất đó.
Hy vọng bài viết trên cung cấp những thông tin hữu ích cho người dùng về dự án. Nội dung chỉ mang tính chất cung cấp thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư cần tự DYOR và đưa ra những đánh giá riêng của mình trước khi quyết định đầu tư bất kỳ dự án nào.