1. KYC là gì?
KYC (viết tắt của Know Your Customer) có nghĩa là “hiểu khách hàng của bạn”. Đây là bước xác minh danh tính bắt buộc dành cho khách hàng, thường được các tổ chức tài chính áp dụng để chống rửa tiền.Trong crypto, KYC thường được áp dụng đối với các sàn giao dịch tập trung (CEX) khi khách hàng muốn mở tài khoản mới.
Nói cách khác, KYC ngăn chặn những kẻ xấu che giấu nguồn tiền bất chính của họ đằng sau hoạt động tài chính hợp pháp.
Khách hàng thường được yêu cầu thực hiện KYC trong quá trình mở tài khoản, nếu bạn không hoàn thành quy trình này bạn có thể sẽ không thể sử dụng được tất cả các tính năng của sàn.
Ví dụ: Nếu không thực hiện KYC, sàn giao dịch Bybit chỉ cho phép tạo tài khoản và không cho phép nạp rút tài sản.
2. Sự cần thiết của việc KYC
Xác minh danh tính KYC như một biện pháp chống rửa tiền cho cá nền tảng và các sàn giao dịch tiền điện tử tập trung, giúp không gian này an toàn và bảo mật hơn.
Bằng cách thực hiện KYC bắt buộc, các sàn giao dịch tiền điện tử có thể đảm bảo một số vấn đề như:
- Mỗi người chỉ có thể tạo một tài khoản được xác minh duy nhất. Bạn có thể tạo bao nhiêu địa chỉ email tuỳ thích, nhưng mỗi người chỉ có một danh tính thật sự. Dù có tạo bao nhiêu tài khoản mới, nhưng chỉ có một tài khoản duy nhất được xác minh theo danh tính của bạn.
- Nếu một người tham gia vào hoạt động gian lận hoặc bất kỳ điều gì khác đi ngược lại với chính sách của nền tảng, sàn giao dịch; người đó có thể sẽ bị xoá khỏi nền tảng.
Thông qua KYC, các sàn giao dịch cũng có thể tuân thủ với pháp lý của quốc gia nơi họ đặt trụ sở chính.
3. Quy trình xác minh KYC
Mỗi sàn giao dịch/dự án đều có yêu cầu khác nhau về xác minh KYC. Ở đây, mình sẽ liệt kê ra một số giấy tờ và các yêu cầu cơ bản nhất của quá trình KYC ở các sàn hiện nay.
Các yêu cầu xác minh KYC
- Đảm bảo tất cả thông tin bạn nhập trong quá trình xác minh KYC phải đồng nhất với giấy tờ tùy thân của bạn. Nếu thông tin bạn điền khác với tài liệu bạn cung cấp, yêu cầu của bạn có thể bị từ chối.
- Passport, CMND/CCCD, giấp phép lái xe,... còn hiệu lực.
- Bạn nên dùng Passport thay vì CMT/CCCD vì song ngữ Việt Anh dễ được chấp nhận hơn.
- Các giấy tờ chứng thực địa chỉ cư trú như hóa đơn điện nước, ngân hàng, mạng internet,.. phải trong 3 tháng gần đây.
- Hình ảnh phải được tải lên ở định dạng tệp JPG, JPEG, PNG hoặc PDF.
- Tất cả các thông tin phải được thể hiện rõ ràng và đầy đủ.
- Tất cả ảnh chụp phải rõ ràng, không mờ, không mất thông tin, có thể cắt ảnh nhưng không được chỉnh sửa, phải rõ mặt và địa chỉ.
Các giấy tờ cần chuẩn bị
- Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân (CMND/CCCD) hoặc hộ chiếu (Passport).
- Ảnh mặt trước và sau Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân (CMND/CCCD) hoặc hộ chiếu.
- Ảnh chụp rõ mặt, trên tay cầm CMND/CCCD hoặc Passport và tờ giấy ghi nội dung yêu cầu từ sàn giao dịch hoặc ICO (Thường là ngày chụp hoặc tên của trang web).
- Giấy phép lái xe (Tùy từng sàn sẽ yêu cầu thêm giấy tờ này).
- Giấy tờ chứng thực địa chỉ cư trú có giá trị trong 3 tháng như Hóa đơn điện nước, ngân hàng, mạng internet,... (Tùy từng sàn sẽ yêu cầu thêm giấy tờ này hoặc để xác minh danh tính cấp độ 2).
Các bước xác minh danh tính
Bước 1: Đăng nhập vào trang chủ của Sàn giao dịch/Dự án ICO => Vào Cài đặt, chọn Xác thực/Xác thực danh tính.
Bước 2: Bạn thực hiện điền đầy đủ các thông tin cá nhân cần thiết theo yêu cầu và chọn tài liệu mình muốn sử dụng để xác minh KYC như ảnh chụp hai mặt CMND/CCCD hoặc hộ chiếu, bằng lái xe,…
Bước 3: Hoàn thiện các thông tin được tự động xuất theo công nghệ OCR và kiểm tra chỉnh sửa nếu có yêu cầu chụp ảnh chân dung bản thân
Bước 4: Sau khi hoàn tất quá trình KYC, hệ thống sẽ xác nhận các thông tin cũng như ảnh bạn cung cấp và trả kết quả qua email trong vòng 1h đến 1 tuần tùy từng sàn giao dịch/dự án.
4. Mục tiêu của xác minh danh tính
Nhận dạng Khách hàng (CIP)
Nhận dạng CIP là bước đầu tiên và đơn giản nhất trong quy trình KYC. Nó chỉ đơn giản liên quan đến việc thu thập và xác minh dữ liệu người dùng. Đối với các sàn giao dịch tiền điện tử, nó thường được yêu cầu sau khi người dùng đăng ký tài khoản trên sàn.
Ở bước này thường người dùng sẽ phải cung cấp các thông tin cơ bản như họ tên, số điện thoại, ngày tháng năm sinh, số CMND, nơi thường trú, tạm trú,...
Người dùng cũng phải gửi các tài liệu chứng minh danh tính. Các tài liệu cần thiết là khác nhau giữa các nền tảng, thường là muốn rút nhiều tiền hơn thì sẽ phải cung cấp nhiều tài liệu hơn. Nói chung, cần có giấy tờ tùy thân có ảnh do chính phủ cấp, chẳng hạn như hộ chiếu, bằng lái xe, thẻ căn cước,... cũng như bằng chứng địa chỉ.
Các giấy tờ này cần phải còn hiệu lực và nguyên vẹn để việc thẩm định hồ sơ trong các bước tiếp theo thuận lợi hơn.
Trên một số sàn giao dịch tiền điện tử, người dùng có thể được yêu cầu chụp ảnh để hệ thống nhận dạng khuôn mặt sinh trắc học. Điều này nhằm đảm bảo người dùng khớp với các tài liệu chính thức được họ cung cấp. Quy trình này khá đơn giản và thường không mất nhiều thời gian.
Kiểm tra lý lịch khách hàng (DD)
Sau khi xác minh danh tính, sàn giao dịch có thể quyết định tìm hiểu kỹ hơn bằng cách thực hiện kiểm tra lý lịch người dùng. Điều này thường là đối chiếu với cơ sở dữ liệu nội bộ và bên thứ 3 để chấm điểm tín dụng, đánh giá rủi ro và xác thực kỹ hơn thông tin mà người dùng đã khai báo. Sau đó mới đưa ra quyết định chấp nhận hoặc từ chối giao dịch của họ.
Mục tiêu của việc kiểm tra này là đánh giá rủi ro. Nếu một người dùng đã từng bị gắn cờ vì gian lận tài chính trong quá khứ hoặc đang bị điều tra, người dùng đó cũng sẽ bị gắn cờ trong quá trình kiểm tra lý lịch hoặc bị từ chối cho phép giao dịch trên sàn.
Giám sát liên tục
Việc giám sát liên tục nhằm đảm bảo rằng các thông tin KYC được cập nhật và cho phép hệ thống liên tục xem xét các giao dịch đáng ngờ có thể xuất hiện. Đối với các sàn giao dịch tiền điện tử, nhiều giao dịch lớn đến một quốc gia nằm trong danh sách theo dõi khủng bố của Hoa Kỳ có thể bị gắn cờ. Tùy thuộc vào cuộc điều tra, sàn giao dịch có thể tạm ngưng tài khoản của khách hàng và báo cáo vụ việc cho các cơ quan quản lý và thực thi pháp luật nếu cần thiết.
5. Lợi ích của KYC đối với người giao dịch Crypto
Tăng cường tính linh hoạt
Khi người dùng thực hiện hoạt động xác minh danh tính, họ có thể tiếp cận các lợi ích như tăng giới hạn rút tiền, ít phí giao dịch hơn và các đặc quyền giao dịch khác.
Ngoài ra, xác minh KYC còn giúp các nhà giao dịch có thể giao dịch với khối lượng lớn, thực hiện các giao quan trọng mà không cần lo phải xác minh thêm hay bị trì hoãn.
Bảo vệ tài sản
Các thủ tục KYC thực chất là một bước giúp bảo vệ tài sản khách hàng. Nếu tài sản trên sàn của bạn bị mất không lý do, hoặc bị hack, bạn sẽ được bảo vệ bởi pháp lý của sàn giao dịch đó.
6. Có bắt buộc xác minh KYC không?
Tuỳ vào từng vùng/quốc gia và từng sàn giao dịch mà KYC có thể bắt buộc hoặc không.
Nhiều quốc gia nơi tiền điện tử là hợp pháp và được quản lý hiện đang bắt buộc yêu cầu xác minh danh tính (KYC)
Tuỳ mỗi sàn sẽ ra yêu cầu là bắt buộc hay không với việc KYC. Ví dụ với Binance, việc xác minh KYC là không bắt buộc để nạp hoặc rút tài sản; nhưng với sàn giao dịch Bybit, BIT hoặc OKX bạn cần xác minh danh tính mới có thể nạp vào hoặc rút ra tài sản trên sàn.
7. Kết luận
Mục đích cuối cùng của các quy định KYC là để giảm thiểu các hành vi trộm cắp và gian lận trong không gian tiền điện tử. Bất chấp những ý kiến cho rằng việc thu thập dữ liệu cá nhân của người dùng làm suy yếu bản chất ẩn danh của tiền điện tử, thì KYC vẫn là một công cụ hữu ích để nâng cao trải nghiệm khách hàng và tăng tính bảo mật, an toàn cho thị trường này.
Đọc thêm
Private Key và Passphrase là gì? Bảo mật Private Key & Passphrase an toàn tuyệt đối
Launchpad là gì? Top 5 nền tảng Launchpad uy tín nhất hiện nay
Soft Fork, Hard Fork là gì? Phân biệt Soft Fork và Hard Fork