Snapshot là gì? Hiểu rõ về Snapshot trong thế giới Crypto

1. Snapshot là gì?

Trong ngành công nghệ thông tin, Snapshot là thuật ngữ dùng để chỉ việc tạo bản sao của hệ thống, dữ liệu hoặc phần mềm tại một thời điểm cụ thể. Bản sao này bao gồm đầy đủ dữ liệu, bảng, chỉ số và quyền truy cập đang tồn tại. Snapshot của cơ sở dữ liệu có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, phục hồi dữ liệu về trạng thái trước đó khi cần thiết.

Đối với blockchain, Snapshot đề cập đến việc lưu lại toàn bộ trạng thái của một blockchain tại một block nhất định. Thông tin được ghi lại bao gồm tất cả dữ liệu của blockchain đến thời điểm block đó, như: địa chỉ ví, số lượng giao dịch, số dư tài khoản, và các dữ liệu khác liên quan đến mạng lưới.

Ngoài ra, Snapshot thường được sử dụng trong các dự án crypto, ý chỉ về hành động ghi lại hoạt động của người dùng khi tương tác với dự án đó, điều này làm cơ sở để phân phối airdrop về sau. Có thể có nhiều đợt Snapshot, và nếu người dùng tương tác trên dự án trước thời gian Snapshot diễn ra thì sẽ có cơ hội nhận được airdrop từ dự án.

2. Tại sao Snapshot quan trọng?

Snapshot đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tính toàn vẹn và an toàn của các blockchain. Dưới đây là một số lý do tại sao Snapshot quan trọng trong thế giới crypto:

Lưu trữ lịch sử: Nó giữ lại bản ghi của blockchain tại một điểm cố định, cho phép người dùng kiểm tra lại các giao dịch và trạng thái tài khoản.

Tăng tốc đồng bộ hóa: Snapshot giúp node mới nhanh chóng cập nhật dữ liệu từ điểm Snapshot, làm giảm thời gian và nguồn lực cần thiết cho việc đồng bộ hóa toàn bộ lịch sử blockchain.

Điểm khôi phục: Trong trường hợp sự cố, Snapshot cung cấp một điểm khôi phục để phục hồi trạng thái trước đó của blockchain, đảm bảo tính toàn vẹn và khả năng phục hồi của hệ thống.

Bảo vệ dữ liệu: Snapshot giúp bảo vệ dữ liệu bằng cách lưu trữ một bản sao của blockchain tại một thời điểm nhất định. Điều này giúp ngăn chặn mất mát dữ liệu trong trường hợp có sự cố xảy ra.

3. Cách snapshot hoạt động

Cách hoạt động của snapshot được thực hiện bằng cách ghi nhận toàn bộ dữ liệu quan trọng tại một block cụ thể trên blockchain. Quá trình này bao gồm:

Ghi nhận số dư ví: Snapshot lưu lại số lượng token hoặc tài sản mã hóa mà từng địa chỉ ví sở hữu tại thời điểm cụ thể. Đây là dữ liệu cốt lõi và được ưu tiên ghi nhận.
Lưu trạng thái hợp đồng thông minh: Các thông tin liên quan đến các hợp đồng thông minh, chẳng hạn như số tài sản bị khóa hoặc lượng token mà người dùng đang stake, cũng được ghi lại.
Ghi chú các giao dịch chờ xử lý: Snapshot đảm bảo không bỏ sót hoặc làm thay đổi trạng thái các giao dịch đang trong quá trình xác nhận.
Ghi nhận hoạt động cross-chain: Đối với các giao thức có khả năng tương tác giữa các blockchain hoặc sử dụng cầu nối, snapshot lưu lại các giao dịch chuyển tài sản giữa các mạng.
Lưu lịch sử và khối lượng giao dịch: Snapshot giúp dự án đánh giá sự ủng hộ của những người dùng sớm thông qua các chỉ số về hoạt động và khối lượng giao dịch.

Nhờ vào các thông tin này, các giao thức blockchain có thể triển khai những ứng dụng cụ thể dựa trên snapshot để tối ưu hóa hoạt động và cung cấp lợi ích cho người dùng.

4. Các ứng dụng của Snapshot

Snapshot trong blockchain đóng vai trò thiết yếu với 4 ứng dụng chính:

4.1. Xác định đối tượng tham gia IDO

IDO là hoạt động mà dự án mở bán sớm token sớm tới cộng đồng thông qua nền tảng DEX. IDO thường xác định người tham gia qua hai phương pháp:

Thông qua Whitelist (danh sách ưu tiên): Để chọn ra những người có quyền tham gia IDO, dự án sẽ chụp lại số lượng token DEX mà người dùng giữ tại một thời điểm cố định. Những người có số lượng token đủ lớn sẽ được đưa vào danh sách ưu tiên.

Thông qua Cam kết tài chính: Phương pháp này không giống như whitelist. Tại thời điểm kết thúc IDO, dự án sẽ ghi lại số tiền mà người dùng đã cam kết đầu tư. Sau đó, token sẽ được phân phối dựa trên tỷ lệ cam kết của mỗi người.

4.2. Phân phối airdrop

Snapshot đóng vai trò quan trọng trong việc xác định người đủ điều kiện nhận airdrop. Dựa trên dữ liệu ghi nhận, các dự án thực hiện airdrop theo nhiều cách:

Nắm giữ token: Phân phối token mới dựa trên số lượng token mà người dùng sở hữu tại thời điểm snapshot.
Nắm giữ NFT: Phần thưởng dành cho người sở hữu NFT của dự án hoặc các dự án liên quan trong hệ sinh thái.
Số lượng giao dịch: Thưởng cho người dùng hoạt động tích cực trên mạng lưới, như Uniswap airdrop 400 UNI cho ví từng tương tác trước 1/9/2020.
Khối lượng giao dịch: Người dùng giao dịch nhiều và giá trị lớn nhận phần thưởng lớn hơn.
Bridge tài sản: Người tham gia chuyển tài sản giữa các blockchain được nhận airdrop từ các sự kiện ghi nhận dữ liệu này.

Snapshot đảm bảo việc phân phối airdrop chính xác và minh bạch.

4.3. Quản trị dự án

Để phi tập trung hóa, các dự án blockchain thường cho phép người dùng biểu quyết các quyết định quan trọng thông qua nền tảng thứ ba như Snapshot.org. Nền tảng này sẽ chụp lại số dư token của người dùng tại một block cụ thể trước khi đưa ra đề xuất.

4.4. Hỗ trợ Hard Forks

Hard Fork là thuật ngữ chỉ việc tạo ra một blockchain mới từ dữ liệu của blockchain cũ. Có hai trường hợp chính:

Hard Fork để nâng cấp mạng lưới: Ví dụ như bản nâng cấp The Merge của Ethereum, chuyển từ PoW sang PoS và tạo ra một chain mới tại block diễn ra The Merge.
Hard Fork sau khi bị hack: Như trường hợp The DAO Hard Fork, chia tách Ethereum thành hai blockchain là Ethereum và Ethereum Classic để bảo vệ tài sản người dùng sau vụ hack.

4.5. Phân phối phần thưởng staking

Phân phối phần thưởng staking dựa trên dữ liệu được snapshot tại những thời điểm quy định, như cuối mỗi chu kỳ (epoch) hoặc theo lịch trình của giao thức. Snapshot ghi nhận số lượng tài sản mà người dùng đã khóa trong hợp đồng staking, làm cơ sở để tính toán phần thưởng.

Ví dụ, trên mạng Cardano, sau mỗi epoch, hệ thống snapshot số lượng ADA được staking, từ đó xác định và trả phần thưởng cho người dùng.

Ngoài ra, snapshot còn đóng vai trò giám sát hoạt động staking, theo dõi sự tham gia của validator (người xác thực) và delegator (người ủy quyền) để đảm bảo phần thưởng được phân phối minh bạch, phản ánh đúng mức độ đóng góp.

Trên Ethereum 2.0, snapshot ghi nhận số ETH được staking để xác định phần thưởng cho các validator tham gia bảo mật mạng lưới thông qua việc xác thực khối.

5. Những dự án tiêu biểu sử dụng Snapshot

Bitcoin (BTC)

Bitcoin, blockchain đầu tiên và nổi tiếng nhất, cũng sử dụng Snapshot trong quá trình hard fork. Khi Bitcoin Cash (BCH) tách ra từ Bitcoin vào năm 2017, một Snapshot đã được thực hiện để ghi lại trạng thái của blockchain Bitcoin trước khi phân tách. Điều này đảm bảo rằng cả hai phiên bản mới của blockchain sẽ bắt đầu với cùng một lịch sử giao dịch.

Ethereum (ETH)

Ethereum, một trong những blockchain phổ biến nhất, cũng sử dụng Snapshot cho nhiều mục đích khác nhau. Một ví dụ điển hình là quá trình nâng cấp Ethereum 2.0. Để chuyển từ cơ chế Proof of Work (PoW) sang Proof of Stake (PoS), một Snapshot đã được thực hiện để ghi lại trạng thái của blockchain Ethereum trước khi chuyển đổi.

LayerZero

LayerZero, một giao thức tương tác chuỗi chéo, đã hoàn thành Snapshot đầu tiên cho đợt airdrop vào ngày 01/05/2024. Đây là bước quan trọng đánh dấu sự phát triển của token ZRO, với kế hoạch phát hành chính thức dự kiến diễn ra trong nửa đầu năm 2024.

Snapshot thường là tiền đề cho việc rút tiền, vì những người tham gia airdrop có thể chuyển dịch vốn sang dự án khác mà không mất quyền lợi đối với các yêu sách tương lai. LayerZero đã thông báo kế hoạch phát hành token vào tháng 12 và được xác nhận là sẽ có một loạt các đợt airdrop. Đây là tin tức đáng chú ý cho cộng đồng blockchain và DeFi.

More information coming soon. pic.twitter.com/NyMpJFVg9S
— LayerZero Labs (@LayerZero_Labs) May 2, 2024

6. Kết luận

Snapshot là một khái niệm quan trọng trong thế giới tiền điện tử, đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ dữ liệu, hỗ trợ quá trình hard fork, phân phối token công bằng và quản lý tài sản hiệu quả. Hiểu rõ về snapshot và cách nó hoạt động sẽ giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về cách mà các blockchain vận hành và duy trì tính toàn vẹn của chúng. Dù bạn là một nhà đầu tư, một nhà phát triển hay chỉ là một người quan tâm đến công nghệ blockchain, việc nắm vững kiến thức về snapshot sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc tham gia và tận dụng những cơ hội mà thế giới crypto mang lại.

Đọc thêm: