1. Tổng quan thị trường
Tổng vốn hóa thị trường của DePIN hiện ở mức $20B, tăng hơn 400% so với cùng kỳ năm ngoái. Với mức gây quỹ DePIN tăng 296% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó:
- Filecoin vẫn là dự án dẫn đầu DePIN với marketcap là $2,4B.
- Render Network ở vị trí thứ 2 với $2,2B.
- Bittensor ở vị trí thứ 3 với $2,1B.
Tuy nhiên, nhìn vào các con số này ta thấy được mức chênh lệch quá lớn chỉ chênh nhau khoảng $100M. Không những vậy cả 3 dự án dẫn đầu đều nằm ở 3 ngách khác nhau với Filecoin là storage, Render là Cloud và Bittensor là AI, với việc không chung cùng ngách nên thị phần của cả 3 dự án này không bị chia nhỏ quá nhiều và có thể được xem là các dự án dẫn đầu của từng ngách nhỏ này.
Điểm thú vị nhất của năm 2024 đó là sự xuất hiện mạnh mẽ của Bittensor trong mảng AI và dự án cũng nhanh chống tăng mạnh đạt được mức top 3 ở trong ngách. Không những vậy, thừa hưởng sự bùng nổ của AI nên Render cũng thừa hưởng được quyền lợi trong nhóm này giúp vốn hoá của dự án nhanh chống tăng mạnh vươn lên top 2 trên thị trường. Có thể nói AI và Cloud là 2 nhóm ngách luôn phát triển song song cùng nhau nên nếu như AI vẫn bùng nổ mạnh thì chắc chắn Cloud sẽ là ngách không thể thiếu dành cho nhóm dự án AI trên thị trường.
Ngoài việc marketcap của các dự án Depin tăng mạnh thì hoạt động raise fund trong ngách này cũng đánh dấu sự tăng trưởng vượt bậc với con số 296% tương đương $246M được raise trong năm 2024 bao gồm:
- $50M cho Iotex
- $35M cho IO Net
- $35M cho Peaq Network
- $11,5M cho DIMO Network
- $9M cho Daylight Energy
2. Network mới nổi
Dựa vào Landscape được Messari công bố gần đây thì ta thấy được số lượng dự án đang tăng lên khá nhiều và các dự án liên quan đến AI cũng có sự tăng trưởng mạnh với các dự án tiềm năng lớn như Bittensor, IO Net, Gensyn và Aethir.
Dự án IO Net được xem là dự án cạnh tranh trực tiếp cùng Render và Akash, nhưng số lượng người dùng thực sự trên IO Net không quá lớn, phần lớn là nhóm người dùng cung cấp phần cứng lên nền tảng nhiều hơn so với số lượng người dùng thuê phần cứng trên nền tảng này. Điều này đã dẫn đến việc lượng cung cao hơn lượng cầu, không những vậy token $IO không đóng vai trò quá lớn trong sản phẩm của dự án mà chỉ đóng vai trò làm phần thưởng vì thế nên dự án cũng có sự giảm sút mạnh.
Trong nhóm các dự án Depin mới nổi giai đoạn gần đây thì ta có thể thấy Peaq Network là dự án được kỳ vọng lớn nhất khi đây là dự án đang tạo ra được sức hút lớn đối với các Dapp. Phần lớn các dự án build trên Peaq đều có mặt ở hầu hết cách ngách nhỏ trên thị trường. Tuy nhiên, ở giai đoạn hiện tại Peaq chưa ra mắt token của mình nên sẽ khó để đánh giá mức vốn hoá của dự án.
Ngoài ra, chúng ta cũng đang có các xu hướng và câu chuyện mới đang nổi lên trên DePIN ví dụ như:
- Năng lượng sáng tạo phi tập trung (DeGEN): Các dự án mới đang xây dựng các nhà máy điện ảo để hiện đại hóa lưới năng lượng và khuyến khích triển khai các trang trại năng lượng mặt trời để giảm lượng khí thải CO2 toàn cầu. Các dự án điển hình trong mảng này bao gồm: Starpower, SRCFUL, Glow Foundation và tiềm năng nhất là dự án Daylight Energy với khoản đầu tư $9M được backer bởi a16z.
- Decentralized Wireless (DeWi): đây là nhóm dự án liên quan đến việc cung cấp các giải pháp internet không dây toàn cầu trong đó Helium là dự án dẫn đầu, dự án cũng đã có mức tăng trưởng gần 50% so với tháng trước. Ngoài ra, chúng ta đang có cái tên mới nổi giai đoạn gần đây đó là DAWN Internet khi vừa huy động được $18M để xây dựng mạng băng thông rộng phi tập trung. Trong ngách này ở giai đoạn hiện tại chúng ta đã có 2 cái tên tiềm năng có thể canh tranh cùng Helium đó là: DAWN và Grass. Tuy nhiên, nếu nhìn vào tiềm lực thì DAWN đang cho thấy khả năng bùng nổ mạnh mẽ hơn Grass.
- Decentralized Gaming Infrastructure (DeGIN): Sự bùng nổ của GPU compute networks đã dẫn đến trường hợp sử dụng mới trong 'truyền phát pixel'. Truyền phát pixel cho phép các máy tính chơi game cao cấp truyền các trò chơi có đồ họa chuyên sâu đến các máy tính cấp thấp hơn. GPU networks có thể hỗ trợ truyền phát pixel với chi phí thấp hơn bằng cách cho phép máy tính chơi game bán lượng GPU compute dư thừa cho mạng. Các giao thức dẫn đầu trong nhóm này bao gồm: YOM, GAIMIN, Aethir và Shaga.
- zkTLS: cho phép chứng thực dữ liệu có thể kiểm chứng được cho bên thứ ba, giúp các Dapp Web2 dễ dàng tích hợp vào Web3 cũng như tăng tối đa trải nghiệm người dùng. Trong nhóm này có 3 dự án dẫn đầu bao gồm: Opacity Network, Reclaim Protocol và Clique.
3. Kết luận
Depin vẫn là ngách tiềm năng trên thị trường ở thời điểm hiện tại khi ngày càng có nhiều các dự án lớn được phát triển trong nhóm dự án này, tuy nhiên tâm điểm vẫn là nhóm dự án liên quan đến AI và Cloud, GPU. Điều này xuất phát từ việc các ứng dụng AI ngày càng được phát triển và ứng dụng nhiều hơn trong đời sống và gần như sẽ trở thành điều không thể thiếu trong tương lai, vì thế nên các nhóm dự án như Bittensor, Render và Akash vẫn sẽ là các dự án nhận được nhiều sự tăng trưởng trong giai đoạn tới.
Đọc thêm: