Tại sao Mỹ cần “luật chơi” cho Stablecoin? Ai sẽ là người hưởng lợi, ai sẽ gặp khó khăn?

1. Những đạo luật mới về Stablecoin của Mỹ

Hiện nay, Mỹ đang tích cực thúc đẩy việc đưa stablecoin vào khuôn khổ pháp lý nhằm đảm bảo sự ổn định tài chính, bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy đổi mới trong lĩnh vực tiền điện tử. Dưới đây là các dự luật nổi bật:

1 - Dự luật GENIUS Act (Guiding and Establishing National Innovation for U.S. Stablecoins)

Dự luật này được Thượng nghị sĩ Bill Hagerty giới thiệu vào ngày 4 tháng 2 năm 2025, có sự ủng hộ lưỡng đảng từ các thượng nghị sĩ như Tim Scott, Kirsten Gillibrand và Cynthia Lummis, với các nội dung chính:

Thiết lập khung pháp lý liên bang cho việc phát hành và giám sát stablecoin thanh toán (payment stablecoin) gắn với đô la Mỹ.
Chỉ cho phép các tổ chức được cấp phép (như ngân hàng hoặc các công ty phi ngân hàng đủ điều kiện) phát hành stablecoin.
Quy định dự trữ 1:1 (mỗi stablecoin phải được hỗ trợ bởi một đô la thực tế hoặc tài sản chất lượng cao).
Cấm các stablecoin thuật toán (algorithmic stablecoins) không có tài sản dự trữ đầy đủ.
Phân quyền quản lý: Các bang có thể quản lý stablecoin dưới 10 tỷ USD, trong khi các tổ chức lớn hơn sẽ do Cục Dự trữ Liên bang (Federal Reserve) hoặc Văn phòng Kiểm soát Tiền tệ (OCC) giám sát.

Mục tiêu của dự luật này là đảm bảo an toàn cho người dùng, tăng cường vai trò của đồng đô la Mỹ trong tài chính toàn cầu và thúc đẩy đổi mới trong nước.

2 - Dự luật STABLE Act (Stablecoin Transparency and Accountability for a Better Ledger Economy Act)

Đây là phiên bản của Hạ viện, được Chủ tịch Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện French Hill và Bryan Steil công bố dưới dạng bản thảo thảo luận vào ngày 6 tháng 2 năm 2025 với các nội dung chính:

Tương tự GENIUS Act: yêu cầu kiểm toán hàng tháng và dự trữ minh bạch để đảm bảo tính hợp pháp của stablecoin. Tăng cường vai trò của các cơ quan quản lý liên bang như FDIC (Cơ quan Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang) trong việc giám sát và xử lý khủng hoảng nếu tổ chức phát hành gặp vấn đề. Tập trung vào việc ngăn chặn các hoạt động tài chính bất hợp pháp thông qua stablecoin.
Khác biệt với GENIUS Act: Dự luật này có thể trao quyền lớn hơn cho Federal Reserve trong việc giám sát tất cả các tổ chức phát hành stablecoin, không phân biệt quy mô.

3 - Chính sách của chính quyền Trump

Sau sắc lệnh hành pháp ngày 25 tháng 1 năm 2025 của Tổng thống Donald Trump, chính quyền Mỹ ưu tiên phát triển stablecoin tư nhân gắn với đô la, đồng thời cấm phát triển đồng đô la kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC). Điều này tạo động lực lớn cho các dự luật như GENIUS và STABLE, với kỳ vọng chúng sẽ được thông qua trong năm 2025, có thể sớm nhất vào tháng 4 hoặc tháng 8.

2. Tại sao Mỹ cần “luật chơi” cho stablecoin

Mỹ cần xây dựng “luật chơi” cho stablecoin vì những lý do quan trọng liên quan đến kinh tế, tài chính, an ninh và cạnh tranh toàn cầu. Dưới đây là các lý do chính giải thích tại sao việc thiết lập khuôn khổ pháp lý cho stablecoin trở thành ưu tiên của Hoa Kỳ:

1 - Bảo vệ người tiêu dùng và nhà đầu tư

Stablecoin được quảng bá là “ổn định” nhờ gắn với tài sản như đô la Mỹ, nhưng không phải tất cả đều minh bạch về dự trữ. Ví dụ, sự sụp đổ của TerraUSD (UST) năm 2022 gây thiệt hại hàng chục tỷ USD, cho thấy nguy cơ từ các stablecoin không được quy định.

Một số tổ chức phát hành stablecoin, như Tether (USDT), từng bị phạt vì không công khai đầy đủ tài sản dự trữ. Luật chơi giúp đảm bảo mỗi stablecoin được hỗ trợ 1:1 bởi tài sản thực, giảm nguy cơ lừa đảo.

2 - Đảm bảo ổn định tài chính

Stablecoin hiện chiếm một phần lớn trong giao dịch tiền điện tử (hơn 200 tỷ USD vốn hóa tính đến hiện tại) và ngày càng được tích hợp vào hệ thống tài chính truyền thống. Nếu một stablecoin lớn sụp đổ, nó có thể gây ra khủng hoảng lan rộng, tương tự vụ Lehman Brothers 2008.

Ngoài ra, các tổ chức phát hành stablecoin không phải lúc nào cũng duy trì đủ tiền mặt hoặc tài sản thanh khoản cao để đáp ứng nhu cầu rút tiền, đặc biệt trong các đợt hoảng loạn thị trường.

3 - Ngăn chặn hoạt động bất hợp pháp

Stablecoin dễ bị lạm dụng cho các hoạt động phi pháp do tính ẩn danh và tốc độ giao dịch xuyên biên giới. Quy định yêu cầu tuân thủ KYC (Know Your Customer) và AML (Anti-Money Laundering) sẽ giảm thiểu rủi ro này. Sự thiếu giám sát khiến stablecoin trở thành công cụ trốn thuế hiệu quả. Luật mới sẽ buộc các tổ chức phát hành báo cáo giao dịch đáng ngờ.

4 - Duy trì vị thế của đồng đô la Mỹ

Stablecoin gắn với đô la (như USDT, USDC) hiện thống trị thị trường, củng cố vai trò của USD trong tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, nếu không có quy định, các quốc gia khác (như Trung Quốc với yuan kỹ thuật số) có thể vượt lên, đe dọa vị thế của Mỹ. Việc thiếu luật chơi rõ ràng khiến nhiều công ty stablecoin lớn đặt trụ sở ở nước ngoài (như Tether ở Quần đảo Virgin thuộc Anh). Quy định sẽ khuyến khích họ hoạt động tại Mỹ, giữ lợi ích kinh tế trong nước.

3. Ai sẽ hưởng lợi, ai sẽ gặp khó khăn?

Với vốn hóa 144 tỷ USD (USDT) và 59 tỷ USD (USDC) tính đến ngày 23/3/2025, cả Tether và Circle đều chịu sự giám sát nghiêm ngặt từ Đạo luật GENIUS. Họ phải đảm bảo stablecoin phát hành được bảo chứng hoàn toàn bằng tài sản an toàn như USD, trái phiếu chính phủ Mỹ hoặc tín phiếu của Fed. Ngoài ra, cả hai sẽ phải công khai báo cáo tài chính hàng tháng và chịu kiểm toán độc lập, với nguy cơ bị phạt nặng nếu không minh bạch.

Circle từ lâu được đánh giá cao về tính minh bạch và tuân thủ quy định, trong khi Tether lại nhiều lần bị nghi ngờ về dự trữ tài sản.

=> Điều này đặt Tether vào thế khó, khi họ có thể buộc phải minh bạch hơn nếu muốn duy trì vị thế tại thị trường Mỹ. Nếu không đáp ứng được các yêu cầu mới, Tether có nguy cơ mất thị phần vào tay Circle hoặc phải chuyển hoạt động sang khu vực có quy định lỏng lẻo hơn.

Dự luật này được xem là bước đi quan trọng giúp Mỹ duy trì vị thế dẫn đầu trong thị trường stablecoin. Thượng nghị sĩ Bill Hagerty – đồng tác giả của Đạo luật, nói: “Thế giới đang đổi mới hệ thống thanh toán, Mỹ không thể đứng ngoài. Stablecoin sẽ là chìa khóa thúc đẩy quá trình này”.

Giới crypto tỏ ra lạc quan, với Circle gọi đây là "bước tiến lịch sử" giúp Mỹ không bị tụt lại trong cuộc đua tiền số.

Ở một góc nhìn khác, Jean Rausis – đồng sáng lập Smardex – cho rằng: “Nếu chính phủ kiểm soát stablecoin, họ kiểm soát mọi giao dịch tài chính”. Điều này phản ánh lo ngại về việc stablecoin có thể trở thành công cụ giám sát thay vì đổi mới tài chính.

Đọc thêm: