Tiếng Việt
English1. Tầm quan trọng của NFT
Đối với các Kols/Influencer khi tham gia vào thị trường Blockchain/Web3 đều sử dụng NFT làm ảnh đại diện của mình trên các trang mạng xã hội. Điều này sẽ giúp tạo ra được sức hút cũng như sự chú ý của cộng đồng trong không gian này.
Tuy nhiên, thị trường NFT khá rộng lớn và mỗi dự án sẽ có một loại NFT khác biệt cũng như các Ultility khác nhau đối với từng loại dự án đó vì vậy nên bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn các loại NFT trên thị trường hiện tại và có cái nhìn tổng quan về thị trường.
2. Art
Art là gì?
Art được xem là loại NFT mang thiên hướng về nghệ thuật, đây là loại NFT có tiềm năng tăng trưởng lớn trong tương lai khi mà ngày càng có nhiều các nghệ sĩ chuyển các tác phẩm nghệ thuật của mình thành NFT.
Chúng ta đã thấy có tác phẩm có giá vài trăm nghìn đô trở lên và một số có giá vài triệu đô được bán hết trong 1 ngày. Đây sẽ là một ngành công nghiệp trị giá hàng tỷ đô.
Đặc điểm của Art
Thông thường thì sự tăng trưởng tốt của các loại NFT này thường đến từ danh tiếng của các nghệ sĩ đứng sau các bộ sưu tập này.
Điểm chung của các dự án về tranh ảnh nghệ thuật (Art) đều mang ý nghĩa xâu xa đằng sau mỗi bức ảnh vì vậy nên việc đầu tư vào các dự án này sẽ khá khăn đối với những người không nằm trong giới nghệ thuật hoặc không có sở thích đối với loại NFT này.
Khả năng tiếp cận cũng như tạo sức hút của cộng đồng đối với loại NFT này sẽ khá thấp khi hầu hết những người dùng thông thường sẽ rất khó để hiểu hết nghệ thuật của các bộ sưu tập.
Đây là danh sách các dự án với vốn hoá lớn trên thị trường, trong đó thì bộ sưu tập Chromie Squiggle bời Snowfro được xem là bộ sưu tập có giá trị cao nhất trên thị trường hiện tại, các NFT của dự án đang được giao dịch ở mức giá hơn 10E.
Thông thường các loại NFT Art sẽ thường được sưu tập bởi những người có sự am hiểu về nghệ thuật cũng như sự trừu tượng của nghệ thuật bên trong các bức hình.
Ở trong thị trường truyền thống thì việc các tác phẩm nghệ thuật bị làm giả là rất nhiều và khó có thể nhận biết tuy nhiên khi các tác phẩm được đưa lên blockchain thì việc làm giả là điều gần như không thể.
Công nghệ của NFT giúp cho việc nhận biết được bản gốc cũng như chủ sở hữu của NFT đó là duy nhất 1 người.
3. Collectibles
Collectibles là gì?
Collectibles được xem là các loại NFT mang thiên hướng về việc sưu tầm, nghe qua thì sẽ khá giống với các NFT về Art nhưng đối với Collectibles thì đây là dạng NFT thiên hướng về việc sưu tầm các khoảnh khắc, các cầu thủ hoặc những người nổi tiếng.
Một số Collectibles nổi tiếng
Điều này có thể thấy được ở các bộ sưu tập về các khoảnh khắc của các cầu thủ bóng rổ NBA của NBA Top Shot.
Hiện tại, NBA Top Shot được xem là thị trường giao dịch NFT về cầu thủ bóng rổ lớn nhất trên thị trường, theo dữ liệu từ Cryptoslam cung cấp thì hiện tại NBA Top Shot đã đạt hơn 1B$ volume giao dịch, dẫn theo sau đó thì Sorare với hơn 659m$ volume giao dịch.
Ngoài 2 dự án lớn là NBA Top Shot và Sorare thì còn có các dự án khác có thể kể đến như RTFKT, Adidas và Porscher.
Đối với RTFKT thì đây là đơn vị trong thị trường NFT sẽ cùng hợp tác với doanh nghiệp trong thị trường truyền thống phát hành các bộ sưu tập độc quyền của doanh nghiệp, trong đó Nike được xem là đơn vị liên kết mạnh nhất đối với các bộ sưu tập của RTFKT.
Mỗi dự án sẽ phát hành các loại NFT khác nhau mang các đặc tính về việc sưu tập là chính vì vậy giá trị của các NFT này cũng được định giá phần lớn đến từ khoảnh khắc được lưu giữ hoặc nhân vật trong các NFT này.
Ví dụ:
Như trong NBA Topshot thì NFT lưu lại khoảnh khắc cản phá bóng của ZION WILLIAMSON như này thì sẽ được giao dịch với giá trị cao. Ngoài ra, định giá của NFT này cũng được dựa trên số series cũng như độ hiếm của loại NFT.
Vì vậy nên sẽ rất khó dành cho những người dùng không chuyên hoặc đam mê về thể thao có thể đầu tư vào loại hình NFT này. Đặc điểm của các NFT này cũng khá giống với NFT Art khi sẽ khá đặc thù nhắm vào các nhóm người có chung sở thích nhất định và khó có thể tiếp cận với đại đa số người dùng thông thường.
4. Domain Name
Domain Name là gì?
NFT Domain có thể được hiểu là một địa chỉ ví tiền mã hoá được kết nối cùng 1 NFT, nghe có vẻ hơi phức tạp nhưng bản chất thì NFT Domain sẽ giống như là tên địa chỉ ví của bạn. Với việc cung cấp sự bảo mật cao của blockchain vậy nên mọi quyền hạn về sử dụng Domain chỉ được người nắm giữ có thể thay đổi được.
Ngoài ra, Domain Name có công dụng giúp cho những người sở hữu có thể tạo ra định danh riêng đối với địa chỉ ví của mình. Hiện tại thì ENS (Ethereum Name Service) được coi là đơn vị lớn nhất cung cấp về dịch vụ Domain Name này. Bạn có thể truy cập vào https://ens.domains/vi/ để đăng ký và sử dụng Domain Name mà mình mong muốn.
Đặc điểm của Domain Name
Vì đặc tính của NFT là duy nhất vậy nên các loại Domain đã được đăng ký sẽ có thể giao dịch ở thị trường thứ cấp như Opensea, bạn có thể mua lại các Domain Name mình yêu thích mà đã bị đăng ký trước đó ở trên nền tảng này.
Ngoài ENS thì còn có Unstoppabledomains cũng là bên đơn vị lớn đang cung cấp các dịch vụ liên quan đến Domain Name mà bạn có thể tham khảo.
Điểm khác biệt của Unstoppabledomains so với ENS là nền tảng này cung cấp các tên miền mới lạ như .NFT .Bitcoin .Blockchain điều này sẽ đem lại nhiều lựa chọn tốt hơn dành cho bạn.
Lợi ích của Domain Name có thể tham khảo qua bài viết: 5 ứng dụng hàng đầu cho Domain NFT | Binance Blog
5. Metaverse và Game
Metaverse và Game là gì?
Metaverse và Game là 2 ngách lớn tạo nên sự tăng trưởng vượt bậc của thị trường NFT. Đặc biệt, năm 2021-2022 có thể coi là thời gian huy hoàng nhất của ngách này khi phần lớn các dự án phát triển metaverse và Game đều tạo ra sự phát triển mạnh mẽ và sức hút lớn đối với người dùng thông thường.
Hiểu cơ bản thì NFT của Game và Metaverse có khá nhiều ultility giống nhau, đều đại diện cho một loại tài sản trong thế giới mà dự án tạo ra.
Ví dụ:
- Trong Metaverse thì Sandbox được xem là dự án lớn nhất được biết đến và các Land của Sandbox sẽ là các NFT chủ đạo cần có khi tham gia vào không gian này. Lợi ích lớn nhất khi nắm giữ Land của Sandbox là cho phép các Owner có thể tạo ra được các game nhỏ bên trong các Land NFT của mình cũng như gắn các Brand cá nhân của owner để quảng bá dự án về bản thân mình.
- Đối với Game thì sẽ có nhiều loại NFT hơn đặc trưng nhất có thể kể đến là các NFT nhân vật, đây được xem như là các NFT cần phải có khi bắt đầu chơi game. Cũng giống như trong thị trường truyền thống khi bắt đầu game thì người chơi sẽ cần chọn cho mình 1 nhân vật để bắt đầu trò chơi.
Thị trường NFT Metaverse và Game hiện nay
Hiện tại, thị trường NFT của Metaverse và Game không còn quá sôi động như trước kia tuy nhiên vẫn còn rất nhiều sự phát triển lớn phía trước khi các hãng game lớn trên thế giới đều đang tích hợp/xây dựng các dự án của mình vào không gian này.
Điều này cũng được chứng minh khi ông lớn trong thị trường NFT như Yuga Labs đang tập trung các sản phẩm của mình vào việc xây dựng các dự án liên quan đến lĩnh vực này. Trong thông báo gần nhất vào ngày 30/6/2023 thì Yuga Labs sẽ cho ra mắt bản cập nhật The Forge.
HV-MTL Forge.
— Bored Ape Yacht Club (@BoredApeYC) June 20, 2023
Build. Flex. Fight. Evolve.
Season 1 begins June 29th. pic.twitter.com/rsZd9ChVqh
Theo bảng xếp hạng bên dưới, có đến 5 dự án NFT được Yuga Labs phát hành đều đứng trong top bản xếp hạng về Marketcap trên thị trường NFT.
Có thể nói hiện tại trong thị trường NFT của Metaverse và Game thì Yuga Labs đang là dự án chiếm lĩnh phần lớn thị trường trong ngách này vậy nên các bộ sưu tập NFT từ Yuga Labs vẫn sẽ là nơi đón đầu dòng tiền đối với mảng Metaverse và game trong thời gian tới.
6. Profile Picture NFT (PFP)
Profile Picture NFT (PFP) là loại NFT mà người dùng sử dụng để làm ảnh đại diện cho cá nhân mình trên các nền tảng. Mỗi PFP sẽ được thể hiện dưới dạng một nhân vật nào đó hoặc đại diện từ một bộ sưu tập nào đó.
Đối với PFP sẽ có sự thể hiện rõ về mặt nhận diện đối tượng người sở hữu, ví dụ như đối với bộ Cryptopunks thì sẽ khá liên quan mật thiết đến các dev và đây cũng là bộ NFT được các Dev sử dụng nhiều nhất.
Ngoài ra, Bored Ape cũng là bộ sưu tập lớn trên thị trường khi bộ sưu tập này được khá nhiều Founder/CEO của các dự án lớn trong thị trường Web3 sử dụng ví dụ có thể kể đến như: Yatsiu, Ray Chan, Keungz,….
Trong thị trường Web3 thì PFP được xem như là thị trường lớn nhất trong các mảng khác thuộc thị trường NFT nên PFP sẽ là nơi có dòng tiền cũng như khối lượng giao dịch lớn nhất trên thị trường. Dưới đây sẽ là top 3 các bộ sưu tập NFT về mảng PFP lớn nhất trên thị trường hiện tại:
1. CryptoPunks
CryptoPunks là bộ sưu tập với tổng số lượng 10000 NFT có hình dạng và phong cách pixel 8-bit, đây là phong cách và đồ hoạ giống với thời gian đầu tiên đánh dấu cho sự phát triển của internet trên thế giới cũng như trong lĩnh vực game.
Bộ sưu tập NFT Crypto Punk
Đây cũng là bộ sưu tập lâu đời nhất và nổi tiếng nhất trên thị trường tính đến thời điểm hiện tại với tổng vốn hoá trên thị trường là 1,4B$ và đang được giao dịch ở mức giá floor là 46E.
Mang trong mình về tính lịch sử nhiểu hơn so với việc được sử dụng như là hình ảnh đại diện, khi đây là dự án này được ra đời với tiêu chuẩn ERC-721 của NFT được phát triển, đây là sự phát triển đột phá và tạo cảm hứng dành cho các dự án PFP khác ra đời trên thị trường.
Mặc dù các NFT của dự án không quá đẹp mắt tuy nhiên CryptoPunk vẫn được giao dịch với giá trị cao ngất ngưỡng. Ở thời kì đỉnh cao vào năm 2021-2022 thì NFT CryptoPunk#5822 được giao dịch ở mức giá 8000 ETH tương đương 23,7tr$ vào thời điểm đó.
Vì sự giao thoa của PFP làm ảnh đại diện cũng như là Collectibles thì CryptoPunks có thể được coi là NFT mang trong mình cả hai loại hình trên.
CryptoPunks được phát triển bởi Larva Labs về mặt bản quyền IP (thương hiệu) tuy nhiên vào tháng 8 năm ngoái thì Yuga Labs đã toàn quyền mua lại IP về sản phẩm này bao gồm cả bộ sưu tập Meebits cũng được Larva Labs phát triển. Có thể nói CryptoPunk bây giờ như là biểu tượng tiêu biểu của thị trường PFP NFT.
2. Bored Ape Yatch Club
Bored Ape Yacht Club (BAYC) đây là bộ sưu tập gồm 10000 chú khỉ được phát triển bởi Yuga Labs, lấy ý tưởng là các chú khỉ và đây cũng là dạng biểu tượng với cụm từ “APE” (fomo trong giai đoạn thị trường phát triển mạnh) trong việc đầu tư ở thị trường Crypto.
BAYC ra đời với câu chuyện về việc “ape in” vào thị trường và nhận lại nguồn lợi nhuận khổng lồ từ việc đầu tư. Ngoài ra, các thiết kế độc đáo và mới lạ ở thời điểm ra mắt cùng chi phí mint hợp lí khoảng 0.08E ~ 200$ ở giai đoạn mint. Điều này tạo nên sự bùng nổ lớn cho BAYC khi giá trị đồng loạt tăng mạnh.
Yuga Labs cũng nắm bắt được nhu cầu cũng như cốt lỗi của thị trường NFT đó là cộng đồng vậy nên dự án đã liên tục tạo dựng sự nhận diện cũng như độ phủ rộng trên thị trường khi bất kỳ ai, Kols/Influencer lớn nào trên thị trường ở thời điểm đó đều sỡ hữu các NFT BAYC.
Nắm bắt cơ hội này thì Yuga Labs đã đăng ký bản quyền thương hiệu về sản phẩm của mình và tạo nên một nền tảng IP lớn nhất trên thị trường NFT.
[Never Fade Yuga]
— Harry Liu @ Forj (@harry_forj) June 23, 2023
❒ Yuga IP ecosystem is growing monthly
❒ $8.5M sales from community projects
❒ 130k+ Yugaverse assets holders
❒ Worldclass Collaboration: Gucci, Puma, Adidas
❒ Proven Game Success: DookeyDash, LickTheToad
❒ Back by a16z, Animoca, Google Ventures and more… pic.twitter.com/LYxpj6wgzG
Hiện tại trong bộ sưu tập Bored Ape thì Yuga Labs còn có thêm các bộ sưu tập khác như là Mutant Ape Yacht Club (MAYC), Bored Ape Kennel Club (BAKC) đều nằm trong top các dự án PFP có vốn hoá lớn nhất trên thị trường.
https://docs.google.com/spreadsheets/d/1rnUhagUC7QGhR3BOjBBVEy6jp_qKf7mUw3go9d4op4I/edit?hl=vi#gid=0
3. Azuki
Azuki là bộ sưu tập 10000 NFT mang phong cách Anime được ra đời vào năm 2022 và đây cũng là bộ NFT PFP lớn thứ 2 đứng sau Bored Ape của Yuga Labs. Azuki được phát triển bởi Chiru Labs chi tiết về bộ sưu tập Azuki có thể đọc tại đây.
Azuki NFT là gì? Bộ sưu tập NFT theo chủ đề anime
Giống với BAYC, Azuki holders cũng có toàn quyền sử dụng với NFT mình sở hữu cả về mặt thương mại lẫn phi thương mại. Điều này đã khuyến khích Azuki holders tạo ra rất nhiều sản phẩm sáng tạo với Azuki như anime, áo, các tác phẩm nghệ thuật,...
PFP có một nhược điểm là có sự giới hạn về thành viên trong cộng đồng, điều này đồng nghĩa với việc giới hạn về giá trị mà dự án có thể nhận được từ thành viên khi mỗi bộ sưu tập đều có giới hạn về số lượng. Để giải quyết vấn đề này thì các dự án đã cho ra mắt các bộ sưu tập mới như việc Yuga Labs mở rộng vũ trụ của mình bao gồm: BAYC, MAYC, BAKC, CryptoPunk, Meebits,…. Hay là việc Azuki ra mắt bộ sưu tập Beanz và gần đây nhất là Azuki Elementals.
7. Kết luận
Trên đây là toàn bộ các ngách NFT lớn được giao dịch trên thị trường với khối lượng giao dịch lớn mỗi ngày. Ngoài các ngách trên thì còn có các ngách NFT khác như music, fashion. Tuy nhiên, theo cá nhân mình thì các ngách này vẫn chưa đạt được thành tựu quá nổi bật cũng như đủ sức hút với thị trường hiện tại vậy nên mình sẽ cập nhật thêm về các lĩnh vực này trong các bài viết sau khi đã đủ tiềm năng để theo dõi.
Ngoài các bộ sưu tập được liệt kê ở trên vẫn còn nhiều bộ sưu tập từ các dự án khác các bạn có thể tham khảo ở file tổng hợp bên dưới:
https://docs.google.com/spreadsheets/d/1rnUhagUC7QGhR3BOjBBVEy6jp_qKf7mUw3go9d4op4I/edit?usp=sharing
Mỗi bộ sưu tập/dự án/cộng đồng đều có các văn hoá/câu chuyện riêng vậy nên việc đánh giá mỗi bộ sưu tập sẽ khác nhau để có thể xác định được đâu sẽ là bộ sưu tập tiềm năng đầu tư. Vậy nên nếu thấy hứng thú có thể thảo luận thêm ở cộng đồng Bigcoin Việt Nam để có thể tìm ra các dự án tiềm năng đầu tư trong thời gian tới nhé.
Đọc thêm:
