Arthur Hayes giải thích nguyên nhân thật sự của cú sập crypto ngày 10/10

Không có “bàn tay bí mật” nào đứng sau

Hayes cho biết cú sập không bắt nguồn từ một âm mưu của Binance hay các market maker, mà từ một lỗi cấu trúc trong cơ chế định giá ký quỹ (margin-marking) của Binance. Theo ông, thị trường chỉ phản ứng đúng với những điểm yếu mà trader thường không để ý, cho tới khi sự cố xảy ra.

Binance đánh dấu giá của một số stablecoin và tài sản như ETH dựa trên thị trường nội bộ của sàn thay vì theo các thị trường thanh khoản cao như Curve. Việc sử dụng thị trường nội bộ vốn mỏng về thanh khoản đã trở thành “điểm yếu chết người” khi bị kẻ tấn công tận dụng.

Lỗi định giá kích hoạt làn sóng thanh lý dây chuyền

Chỉ với một lượng vốn không quá lớn, kẻ tấn công đã có thể khiến giá tài sản ký quỹ trên Binance giảm mạnh bất thường. Từ cú rơi ban đầu đó, toàn hệ thống bắt đầu phản ứng:

Giá giảm kích hoạt hàng loạt lệnh thanh lý bắt buộc.
Market maker rút thanh khoản để tự bảo vệ, khiến sổ lệnh càng mỏng.
Áp lực bán nhân lên theo cấp số nhân và lan rộng sang các cặp khác.
Đúng thời điểm đó, Binance gặp lỗi API, khiến trader không thể đặt lệnh hay quan sát vị thế.

Trong vài phút, thị trường rơi vào vòng xoáy bán tháo tự khuếch đại, nhiều altcoin giảm tới 85–90% chỉ trong thời gian ngắn.

DeFi cũng sụp đổ khi đòn bẩy chồng đòn bẩy bị cuốn trôi

Hệ sinh thái DeFi chịu tác động không kém phần nghiêm trọng. Các chiến lược “looping”, dùng tài sản thế chấp để vay thêm rồi tiếp tục stake hoặc leverage đã bị xóa sổ ngay lập tức khi giá tài sản thế chấp lao dốc.

Các giao thức cho vay ghi nhận tổn thất
Chiến lược delta-neutral bị phá vỡ
Một số market maker chịu lỗ lớn do đánh giá sai cách Binance xử lý tài sản thế chấp

Tác động tổng hợp này đã rút một lượng lớn thanh khoản khỏi toàn thị trường, đặc biệt với những token phụ thuộc mạnh vào market maker trả phí.

Không phải cú sập kiểu Luna–3AC–FTX

Dù mức độ hoảng loạn khiến nhiều người liên tưởng đến hiệu ứng domino năm 2022, Hayes cho rằng thị trường hiện tại không đứng trước nguy cơ sụp đổ dây chuyền tương tự. Các dự án DeFi lớn đã ổn định hơn và không quá phụ thuộc vào các cấu trúc đòn bẩy cực đoan như trước.

Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng tác động lớn nhất của cú sập lần này là tâm lý sợ hãi:

Trader dè dặt quay lại thị trường
Niềm tin vào thanh khoản bị lung lay
Nhiều người đã thấy “giá trị thật” của một số tài sản gần như bằng 0 khi thanh khoản biến mất

Điều này khiến thị trường dù hồi phục giá nhưng vẫn trong tình trạng thanh khoản mỏng và nhạy cảm.

Kết luận

Arthur Hayes cho rằng cú sập ngày 10/10 không phải là âm mưu thao túng, mà là hậu quả của một cơ chế định giá thiếu ổn định, thanh khoản yếu và việc trader dùng đòn bẩy quá mức. Khi lỗi hệ thống bị khai thác, thị trường phản ứng dây chuyền và tự sụp đổ.

Đọc thêm: