Slashing là gì? Hiểu rõ về hình phạt nghiêm ngặt trong Blockchain PoS

1. Slashing là gì?

Slashing là một hình thức kỷ luật nghiêm khắc dành cho các validator node khi họ vi phạm quy định, bất kể là do vô ý hay cố tình, làm ảnh hưởng đến hoạt động của Blockchain dựa trên cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS). Mức độ và hình thức của hình phạt này có thể thay đổi tùy thuộc vào từng Blockchain, nhưng thường bao gồm việc mất số token đã cược (stake) và bị loại khỏi mạng lưới, cùng với các hậu quả khác.

Cơ chế slashing được thiết kế như một biện pháp phòng ngừa để ngăn chặn các hành vi tiêu cực và độc hại trong hệ thống, đồng thời khích lệ các validator hoạt động một cách trung thực và hướng tới lợi ích tối đa của mạng lưới. Ngược lại với slashing, các validator tuân thủ đúng trách nhiệm của mình sẽ được thưởng (reward) dựa trên tỷ lệ tài sản đã stake và cơ chế của mạng lưới mà họ tham gia.

2. Cách hoạt động của Slashing trong Blockchain

2.1. Vai trò của Validator

Trước tiên, để hiểu cơ chế hoạt động của slashing, ta cần biết đến vai trò của validator trong mạng lưới Blockchain.

Dựa trên cơ chế Proof of Stake (PoS), validator đóng một vai trò quan trọng. Họ có trách nhiệm xử lý và xác minh các giao dịch, cũng như thêm các khối mới vào chuỗi - cả hai đều là chức năng cơ bản của một Blockchain.

Để có cơ hội trở thành một validator, họ phải đặt cược một lượng coin/token nhất định theo yêu cầu để làm tài sản thế chấp. Ví dụ, họ khóa 32 ETH trên Ethereum, tương đương với khoảng 100,095 USD vào thời điểm viết.

Nếu một validator bị phát hiện thực hiện các hoạt động có hại cho mạng lưới, số tiền điện tử họ đã cược sẽ bị cắt bỏ (slashing). Các validator bị cắt bỏ sẽ bị loại bỏ khỏi mạng lưới.

Tuy nhiên, làm thế nào để đảm bảo rằng các validator hoạt động trung thực và không phạm lỗi trong quá trình vận hành? Đây là lúc cơ chế slashing phát huy tác dụng, giúp ngăn chặn các hành vi gây hại đối với mạng lưới Blockchain.

2.2. Cách Slashing hoạt động

Như đã nói ở trên, trong quá trình xác minh giao dịch và đề xuất khối, khi một validator (Validator B) phát hiện rằng một validator khác (Validator A) trong hệ thống đang thực hiện hành động không tuân thủ các quy tắc của cơ chế đồng thuận PoS, họ có thể tố cáo bằng cách gửi thông tin và bằng chứng về hành vi vi phạm cho người đề xuất khối (Validator C).

Sau đó, người đề xuất khối sẽ thêm thông tin đó vào khối mới. Khi khối giao dịch mới được tạo ra, cơ chế slashing sẽ được kích hoạt để phạt validator A và thưởng cho hai người còn lại (người đề xuất khối - C và người tố cáo - B).

Tùy thuộc vào Blockchain cụ thể, các biện pháp phạt có thể khác nhau, bao gồm:

Mất một tỷ lệ phần trăm xác định trước của số lượng token đã stake ban đầu.
Mất toàn bộ số lượng token đã stake ban đầu.
Bị loại bỏ khỏi mạng lưới validator trong một epoch hoặc thậm chí là vĩnh viễn.

2.3. Nguyên nhân khiến Validator bị phạt theo cơ chế Slashing

Cơ chế Slashing áp dụng một số hành vi chính có thể dẫn đến việc phạt validator trên mạng lưới Blockchain. Cụ thể:

Ngừng hoạt động (Downtime)

Khi validator node tạm ngừng hoạt động, không tham gia vào quá trình đồng thuận trên mạng lưới trong một khoảng thời gian, họ sẽ bị phạt. Ví dụ, trên Blockchain Cosmos, nếu một validator ngừng hoạt động trong thời gian hệ thống đã xác thực được hơn 5% của 10,000 block mới nhất, họ sẽ bị phạt một phần token đã stake và bị loại tạm thời khỏi hệ thống đồng thuận.

Ký giao dịch hai lần (Double-signing)

Khi validator ký xác thực hai giao dịch cùng một lúc, dẫn đến rủi ro xung đột thông tin giữa hai node, mạng khó đạt được sự đồng thuận. Trên Blockchain Celo, việc này sẽ bị phạt nặng nề với số lượng token CELO và bị loại hoàn toàn khỏi nhóm validator trên mạng lưới.

Xác thực khối giao dịch không hợp lệ

Khi validator đề xuất khối hoặc xác thực giao dịch không hợp lệ, họ sẽ đối mặt với việc slashing, tức là bị phạt theo quy định của mạng lưới.

Các quy định cụ thể về Slashing có thể thay đổi tùy thuộc vào từng Blockchain, nhưng nhìn chung, mục tiêu là ngăn chặn các hành vi đe dọa tính bảo mật và đồng thuận của mạng lưới.

*Nguyên nhân khiến Validator bị phạt theo cơ chế Slashing*

3. Ưu và nhược điểm của Slashing

3.1. Ưu điểm

An toàn mạng lưới

Slashing giúp đảm bảo tính an toàn của mạng lưới bằng cách tạo ra một kích thước cho các validator để tuân thủ quy tắc. Các hành động như double-signing có thể dẫn đến cuộc tấn công 51%, và Slashing giúp ngăn chặn điều này xảy ra.

Khuyến khích tính trung thực

Việc đặt cược (stake) và sự mất mát của nó khi vi phạm là động lực mạnh mẽ cho các validator để thực hiện nhiệm vụ của họ một cách trung thực.

3.2. Nhược điểm

Rủi ro mất tài sản

Các validator có thể mất mát một phần hoặc toàn bộ số tiền đặt cược của họ nếu họ vi phạm, điều này có thể gây ra rủi ro tài chính đối với họ.

Phức tạp và khó hiểu

Cơ chế Slashing có thể phức tạp và khó hiểu đối với người dùng mới, đặc biệt là đối với những người không có kiến thức kỹ thuật sâu.

4. Kết luận

Slashing là một phần quan trọng của các hệ thống Blockchain PoS và PoA, giúp đảm bảo tính an toàn và tính trung thực của mạng lưới. Mặc dù nó mang lại nhiều ưu điểm như an toàn mạng lưới và khuyến khích tính trung thực, nhưng cũng đi kèm với những nhược điểm như rủi ro mất mát tài sản và sự phức tạp trong việc triển khai và hiểu biết. Đối với những dự án Blockchain, việc thiết lập cơ chế Slashing phù hợp và hiệu quả là một yếu tố quan trọng trong việc xây dựng một hệ thống mạng lưới an toàn và đáng tin cậy.

Đọc thêm: