Tiếng Việt
English1. Zora là gì?
Zora là một nền tảng phi tập trung giúp người dùng có thể mua, bán và tạo NFTs, không giống như những NFT marketplace khác, Zora tập trung hơn vào những công cụ khác biệt giúp mọi người dễ dàng biến tác phẩm nghệ thuật, âm nhạc, video, podcast, hoạt hình và cả meme của bạn thành NFT.
Mục tiêu của Zora là tôn trọng quyền của Nhà sáng tạo nội dung và Nghệ Sĩ, thay đổi cách họ nhận tiền bản quyền (Royalties fee) xứng đáng qua mỗi tác phẩm NFT. Đó là lý do Zora không chỉ đơn giản là NFT Marketplace, mà còn là nơi cung cấp công cụ để mọi người xây dựng những tác phẩm độc đáo trên nền tảng này.
2. Các sản phẩm của Zora
Zora V3
Zora V3 là một hyperstructures, tức là một giao thức “có thể chạy miễn phí và mãi mãi, không cần bảo trì, gián đoạn hoặc trung gian”, nhưng nó cung cấp nhiều tính năng thị trường NFT hơn và linh hoạt hơn nhiều so với cơ sở hạ tầng trước đó. Điều này làm cho Zora V3 trở thành một trong những hyperstructures tiên tiến nhất trong nền kinh tế tiền điện tử ngày nay.
Chi tiết hơn, Zora V3 sử dụng một hệ thống "modules" mới lạ. Để tránh những nguy cơ của việc nâng cấp proxy hoặc việc phát hành các hợp đồng thông minh độc lập mới, Zora V3 dựa trên một số hợp đồng cơ bản có thể hỗ trợ các tiện ích mở rộng vô tận thông qua các module mới, và mỗi module này đều thêm vào những chức năng thị trường mới cho Zora.
Phương pháp này cho phép các nhà phát triển của Zora nhanh chóng thay đổi tính năng một cách hiệu quả về gas chỉ đòi hỏi người dùng phê duyệt mã thông báo của họ một lần. Một số module đầu tiên trong hệ thống bao gồm Asks (bán NFT với giá cố định), Reserve Auctions (bán NFT qua đấu giá) và Offers (đặt giá cho bất kỳ NFT nào).
Zora Dao và ZORFs
Zora DAO hiện đang được điều khiển bởi Zora Labs. Tuy nhiên, đội ngũ Zora cho biết họ dự định "dần dần mở rộng và phi tập trung quyền sở hữu của Zora DAO đến cộng đồng.
Zora NFT API
Dữ liệu NFT đang ngày càng tăng theo nhiều hướng. Để giúp các nhà phát triển điều hướng trong biển dữ liệu ngày càng lớn này, Zora đã công bố Zora API vào tháng 6 năm 2022. Tài nguyên mạnh mẽ này cho phép các dự án NFT dễ dàng tìm kiếm bất kỳ loại dữ liệu ERC721 NFT nào, bao gồm các thông tin về việc mints, transfer, thông tin giao dịch và nhiều hơn thế nữa.
ZORA API:
— jacob (@js_horne) June 1, 2022
Making it easy for developers to create their own NFT marketplaces, apps and platforms.
A lot of incredible work by the @ZORAEngineering team went into this, so excited to see it out!
Build on Zora:
↳ https://t.co/LkmoU8SnRY pic.twitter.com/1IgLad2otA
Zora Development Kit
Được ra mắt vào tháng 6 năm 2022, Zora Development Kit viết tắt là ZDK, một bộ công cụ giúp cho nhà phát triển dễ dàng xây dựng xung quanh Zora. Nếu bạn đang phát triển một dự án NFT mới và đang tìm cách kết nối vào một cơ sở hạ tầng tốt, thì ZDK là tài nguyên mà bạn không nên bỏ lỡ.
Introducing ZDK: Zora Development Kit
— jacob (@js_horne) June 27, 2022
Zora has the most fully featured and complete toolset in the community:
↳ Hooks
↳ API
↳ ZDK
↳ Protocol
ZDK is a powerful dev tool for builders to easily create their own NFT platforms, apps and artworks.https://t.co/GNW32CvLrL pic.twitter.com/2KuV5crljrZora Network
Tháng 6/2023, Zora Network giới thiệu blockchain Layer 2 của mình. Đây là một layer2 được xây dựng trên OP stack với những cải tiến về tốc độ và chi phí cụ thể như sau:
- Phí mint 1 NFTs dưới 0.5$
- Giao dịch được xác nhận trong một vài giây
ZORA NETWORK is Ethereum+
— Zora (@ourZORA) June 21, 2023
✷ Expanding Ethereum for artists, creators + communities.
✷ Making it faster, cheaper + more enjoyable. ⁰✷ Creating a place for more onchain expression + experimentation.https://t.co/MRFou9f6Ds pic.twitter.com/kaMK4SjcNz3. Những tính năng nổi bật
Hoàn toàn trên chuỗi và không thể ngừng (Fully onchain and unstoppable)
Zora V3 duy trì mọi hoạt động thị trường trên chuỗi, tức là dữ liệu thị trường luôn có sẵn trên Ethereum. Khác với các sàn NFT phổ biến khác như OpenSea, mọi thứ đều diễn ra ngoài chuỗi; khi OpenSea gặp sự cố, dự án dựa vào OpenSea sẽ bị mất quyền truy cập dữ liệu. Những dự án xây dựng trên Zora V3 sẽ không gặp vấn đề này, và V3 sẽ tồn tại cho đến khi Ethereum “biến mất”. Tối ưu phí gas và thân thiện với builder: Mặc dù các sàn như OpenSea cho phép "lazy minting" (tạo NFT trực tiếp), nhưng điều này dựa vào cơ sở dữ liệu ngoại chuỗi. Zora V3 thể hiện sự tiến bộ về hiệu quả gas trong Buy và cancel listing, như hình minh họa bên dưới.
Listing NFTs non-custodial (Niêm yết không giam giữ)
Ngược lại với phần lớn các Sàn Giao dịch NFT khác, khi người dùng muốn đăng ký các NFTs để bán, họ thường cần ủy quyền cho giao thức nắm giữ NFT của họ. Tuy nhiên, ở Zora, người dùng có thể listing NFT mà không cần chuyển NFT cho sàn giao dịch. Điều này được gọi là "Listing Non-custodial", cho phép người bán giữ NFT trong ví cá nhân cho đến khi chúng được bán thành công, mang lại sự kiểm soát tuyệt đối cho người dùng đối với NFT của họ.
Phí giới thiệu (Finder’s Fee)
Trong vai trò là giao thức NFTs marketplace, Zora mở cửa cho các dự án khác xây dựng trên nền tảng này. Để thúc đẩy sự phát triển, Zora V3 đã đưa ra cơ chế phí tìm kiếm. Theo cơ chế này, bất kỳ ai cũng có thể tạo một đường link liên kết với địa chỉ của họ, và nếu có ai đó mua NFT qua đường link đó, những “Finders” sẽ nhận được phần thưởng.
4. Lộ trình phát triển
- Tháng 1 năm 2021: Zora chính thức ra mắt trên Ethereum.
- 27/01/2021: Công bố mã nguồn mở của ZoraOS.
- Tháng 1 năm 2022: Giới thiệu Zora V3
- Tháng 6 năm 2022: Tổ chức Zora API Hackathon và ra mắt Bộ công cụ phát triển Zora.
- Tháng 7 năm 2022: Zora hợp tác với ETHGlobal tổ chức sự kiện Metabolism Hackathon
- Tháng 2 năm 2023: Base Blockchain sử dụng Zora để mint collection “Based, introduced”
- Tháng 6 năm 2023: Zora công bố ra mắt Layer2 Zora Network
- Tháng 8 năm 2023: Zora tiếp tục hợp tác cùng Base để ra mắt collection “Summer Zorbs”
5. Đội ngũ dự án
- Jacob Horne, Co-founder của Zora: Ông đã có hơn 3 năm kinh nghiệm làm việc tại Coinbase ở vị trí quản lí sản phẩm
- Slava Kim, Co-founder của Zora: Slava Kim cũng đã từng làm việc cùng Jacob Horne tại Coinbase, ông ấy cũng làm việc tại Coinbase hơn 3 năm ở vị trí thiết kế sản phẩm.
Sau khi rời Coinbase, Slava Kim cùng Jacob Horne và các cộng sự đã xây dựng Zora từ năm 2019 đến nay.
6. Nhà đầu tư & Đối tác
Zora đã gọi vốn thành công 60 triệu USD qua ba vòng, cùng với sự góp mặt của Coinbase Ventures (công ty cũ của cả hai Co-founder), Haun Capital, Kindred Ventures.
Nói thêm về sự có mặt của Haun Ventures, đây là một VC (quỹ đầu tư) rất đáng chú ý trong tương lai gần, Haun Ventures được thành lập bởi Kathryn Haun (bà cũng đang giữ chức vụ là thành viên trong hội đồng quản trị của Opensea, thành viên hội đồng quản trị trong Coinbase Ventures và là cộng sự của A16z)
Haun Ventures cũng đã huy động được 1,5 tỷ USD vốn để hỗ trợ sự phát triển của Web3. Họ dự định sẽ đầu tư thông qua hai nền tảng: quỹ giai đoạn đầu trị giá 500 triệu đô la và quỹ tăng tốc trị giá 1 tỷ USD.
7. Tokenomics
Updating…
8. Tổng kết
Trên đây là toàn bộ thông tin đáng chú ý về Zora, mặc dù thị trường NFTs đang phải trải qua giai đoạn khó khăn với những sự ảm đạm nhưng tốc độ xây dựng của Zora hiện tại đang rất tốt và có những sản phẩm thiết thực.
Hơn nữa, với Layer2 vừa ra mắt vào tháng 6 vừa qua, đây cũng là một dự án đáng chú ý để chúng ta tìm kiếm cơ hội retroactive khi Zora dự án tiềm năng có thể ra mắt token trong tương lai.
Đọc thêm:
Blue-chip NFT là gì? Top 5 dự án Blue-chip NFT bạn nên biết
