Kinh tế chia sẻ là gì? 6 ứng dụng của blockchain trong mô hình kinh tế chia sẻ

1. Kinh tế chia sẻ là gì?

Kinh tế chia sẻ, hay còn được gọi là "sharing economy" trong tiếng Anh, là một mô hình kinh tế trong đó người dùng chia sẻ tài sản, dịch vụ, hoặc thông tin với nhau thông qua các nền tảng trực tuyến hoặc cộng đồng. Mô hình này tập trung vào việc tận dụng tài nguyên có sẵn một cách hiệu quả và tạo ra sự kết nối giữa người có nhu cầu và người có tài sản hoặc dịch vụ để chia sẻ.

Trong kinh tế chia sẻ, người dùng có thể chia sẻ và sử dụng tài sản như xe ô tô, phòng trọ, công cụ, hoặc dịch vụ như chia sẻ xe đạp, đặt phòng trực tuyến, hay các dự án cộng đồng. Công nghệ thường được sử dụng để kết nối người dùng qua các ứng dụng di động hoặc trang web, tạo ra một nền tảng thuận lợi để giao dịch.

2. Một số mô hình kinh tế chia sẻ nổi tiếng

Những mô hình nổi bật thuộc nền kinh tế chia sẻ có sự lan tỏa nhất định trên toàn cầu, có thể kể tới như:

Mô hình Airbnb:

Airbnb là một nền tảng trong kinh tế chia sẻ, cho phép người dùng chia sẻ và thuê phòng trọ hoặc nhà ở từ những người khác thông qua trang web hoặc ứng dụng di động. Được thành lập vào năm 2008, Airbnb đã trở thành một trong những dịch vụ đặt chỗ và chia sẻ phòng trọ lớn nhất trên thế giới.

Mô hình hoạt động của Airbnb là người chủ nhà có thể đăng ký và đưa phòng trọ hoặc nhà ở của họ lên trang web. Người thuê có thể tìm kiếm và đặt phòng trực tuyến dễ dàng. Dịch vụ này bao gồm cả những lựa chọn từ căn hộ riêng tư đến những căn hộ chia sẻ hoặc phòng trọ của người chủ nhà.

Airbnb không chỉ mang lại lợi ích cho người thuê, mà còn giúp người chủ nhà kiếm thêm thu nhập bằng cách chia sẻ tài sản của mình. Giá thuê nhà trên nền tảng Airbnb thường được đặt ở mức thấp hơn khoảng 3 lần so với giá thuê phòng khách sạn. Mô hình này tạo ra một cộng đồng người dùng trải rộng, từ du khách đến người chủ nhà, và thường được đánh giá cao về sự linh hoạt và sự đa dạng của lựa chọn chỗ ở.

Mô hình Relayrides:

Mô hình RelayRides là một phần trong lĩnh vực kinh tế chia sẻ và tập trung vào việc chia sẻ xe ô tô giữa cộng đồng. RelayRides, được biết đến sau này với tên gọi Turo, là một nền tảng cho phép chủ nhân xe ô tô cho thuê các phương tiện của họ cho người khác thông qua một ứng dụng di động hoặc trang web.

Người chủ xe có thể đăng ký xe của mình trên RelayRides, xác định giá thuê, và cung cấp thông tin chi tiết về xe. Người thuê có thể duyệt qua danh sách các xe có sẵn, chọn loại xe mình muốn, và đặt lịch trực tuyến. Cả quá trình thanh toán và giao nhận xe thường được thực hiện thông qua ứng dụng, tạo sự thuận lợi cho cả hai bên.

Mô hình RelayRides mang lại lợi ích cho cả chủ xe và người thuê. Chủ xe có cơ hội kiếm thêm thu nhập từ xe của mình, trong khi người thuê có lựa chọn đa dạng về loại xe và giá rẻ hơn so với các dịch vụ thuê xe truyền thống.

Nền tảng Uber:

Uber là một ví dụ xuất sắc về mô hình kinh tế chia sẻ, nơi mà người sử dụng và cung ứng dịch vụ đều hưởng lợi từ việc chia sẻ tài sản. Thông qua ứng dụng di động, người cần di chuyển có thể dễ dàng kết nối với tài xế có sẵn, tận dụng tài nguyên (xe và thời gian lái xe) của cộng đồng để đáp ứng nhu cầu vận chuyển cá nhân. Ngược lại, tài xế có thể linh hoạt làm việc và kiếm thu nhập bằng cách chia sẻ dịch vụ vận chuyển của mình.

Mô hình kinh tế chia sẻ của Uber mang lại lợi ích đáng kể về sự thuận tiện và giảm chi phí so với các phương thức truyền thống. Nó cũng tạo ra cơ hội kiếm thu nhập phụ cho những người sở hữu xe. Tuy nhiên, như mọi mô hình chia sẻ, Uber cũng đối mặt với các thách thức liên quan đến an ninh, quyền lợi của tài xế, và ảnh hưởng đối với ngành công nghiệp truyền thống.

3. Lợi ích của mô hình kinh tế chia sẻ

Mô hình kinh tế chia sẻ mang lại nhiều lợi ích đối với cả người sử dụng và cung ứng dịch vụ.

3.1. Đối với người sử dụng

Tiện lợi và linh hoạt: Mô hình kinh tế chia sẻ mang lại sự thuận tiện và linh hoạt cho người sử dụng. Các dịch vụ có thể được truy cập và sử dụng thông qua ứng dụng di động hoặc trang web, giúp tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.

Tiết kiệm chi phí: Chia sẻ tài sản giúp người sử dụng giảm chi phí cá nhân. Chẳng hạn, chia sẻ xe hoặc thuê nhà qua các nền tảng có thể giúp giảm áp lực tài chính hàng ngày.

Lựa chọn đa dạng: Người sử dụng có nhiều lựa chọn hơn, từ chia sẻ xe ô tô đến thuê nhà hay công cụ làm việc. Điều này mang lại sự đa dạng và linh hoạt trong việc chọn lựa các dịch vụ.

Trải nghiệm xã hội: Mô hình chia sẻ thường tạo ra cơ hội gặp gỡ và tương tác xã hội, xây dựng cộng đồng chặt chẽ giữa người sử dụng.

3.2. Đối với người cung ứng dịch vụ

Kiếm thu nhập thụ động: Cung ứng dịch vụ qua các nền tảng chia sẻ là cách kiếm thu nhập phụ hiệu quả. Làm lái xe, cho thuê nhà, hay cung ứng các dịch vụ khác có thể mang lại thu nhập thêm.

Linh hoạt làm việc: Người cung ứng có thể linh hoạt trong việc quyết định thời gian làm việc và số lượng công việc nhận. Điều này tạo ra một môi trường làm việc linh hoạt và thoải mái.

Phát triển kinh doanh cá nhân: Mô hình chia sẻ cung cấp cơ hội cho những người muốn phát triển kinh doanh cá nhân hoặc dịch vụ của mình, giúp họ tiếp cận và xây dựng khách hàng mới.

Tối ưu hóa sử dụng tài nguyên: Việc chia sẻ tài sản giúp tối ưu hóa sử dụng tài nguyên có sẵn, từ xe cộ đến căn hộ, mang lại lợi ích kinh tế.

Những lợi ích này cùng nhau tạo ra một hệ sinh thái kinh tế chia sẻ năng động và hỗ trợ cả người sử dụng lẫn cung ứng dịch vụ.

4. Blockchain và mô hình kinh tế chia sẻ

4.1. Blockchain có phải là tương lai của nền kinh tế chia sẻ không?

Công nghệ blockchain đang trở thành một lực đẩy quan trọng đằng sau sự phát triển của các ứng dụng trong lĩnh vực kinh tế chia sẻ. Theo Shane Jordan, Phó Chủ tịch Chiến lược tại Spark Public Relations, việc tích hợp blockchain đang trải qua các giai đoạn thử nghiệm cẩn thận trước khi mở rộng quy mô một cách đáng kể. Ông Shane khẳng định rằng sự kết hợp giữa blockchain và nền kinh tế chia sẻ có thể tạo ra cơ hội biến đổi toàn diện cho cả hệ thống kinh tế. Điều này đặt ra một tầm quan trọng về sự thử nghiệm cẩn thận và cần tránh áp dụng công nghệ một cách vội vã.

Công nghệ blockchain có khả năng giúp tạo ra và vận hành các nền tảng trực tuyến với chi phí thấp hơn, mở ra triển vọng cho sự thay đổi lớn trong cách chúng ta hiểu về quyền sở hữu tài sản và cơ hội phát triển của nền kinh tế chia sẻ. Ông Shane cũng nhấn mạnh rằng sự kết hợp giữa blockchain và kinh tế chia sẻ có thể mang lại sự an toàn và liền mạch cho hệ thống, tạo ra một môi trường đáng tin cậy cho cộng đồng người dùng và những người cung cấp dịch vụ. Sự linh hoạt và tính tiện lợi của blockchain có thể mở ra những cơ hội mới và cung cấp giải pháp cho những thách thức hiện tại của mô hình kinh tế chia sẻ.

4.2. Ứng dụng blockchain trong mô hình kinh tế chia sẻ

Việc tích hợp công nghệ blockchain vào mô hình kinh tế chia sẻ mang lại nhiều lợi ích và cơ hội phát triển. Dưới đây là một số ứng dụng cụ thể:

Quản lý an toàn và minh bạch: Blockchain cung cấp một hệ thống ghi chú phân tán và không thể thay đổi, giúp tăng cường minh bạch và an toàn trong quá trình giao dịch. Người dùng có thể kiểm tra lịch sử và chi tiết giao dịch một cách minh bạch.

Quản lý thanh toán và tiền tệ số: Blockchain cho phép thanh toán trực tiếp giữa người sử dụng và người cung cấp dịch vụ mà không cần sự trung gian của bên thứ ba. Điều này giảm chi phí và tăng tính linh hoạt trong việc xử lý thanh toán.

Quản lý danh tính và đánh giá: Blockchain có thể được sử dụng để xác minh danh tính của cả người sử dụng và người cung cấp dịch vụ. Điều này giúp tạo ra một hệ thống đánh giá đáng tin cậy, giúp người tiêu dùng lựa chọn dịch vụ dựa trên các đánh giá thực tế.

Chia sẻ tài sản có thể lập trình (Tokenization): Blockchain cho phép tài sản vật chất như xe hơi, nhà ở, hoặc đồ đạc cá nhân có thể được biểu diễn dưới dạng token kỹ thuật số. Điều này tạo ra khả năng chia sẻ tài sản một cách linh hoạt hơn và dễ dàng ghi chú giao dịch.

Thực hiện các hợp đồng thông minh: Công nghệ blockchain cung cấp khả năng triển khai các hợp đồng thông minh, tự động hóa quy trình giao dịch và giúp giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng và minh bạch.

Bảo vệ quyền riêng tư: Blockchain cung cấp một cơ sở dữ liệu phân tán, giúp bảo vệ thông tin cá nhân của người sử dụng. Thông tin chỉ có thể được truy cập với sự cho phép của người dùng, tăng cường quyền riêng tư.

Những ứng dụng trên giúp tăng cường hiệu suất, minh bạch, và tính tiện lợi trong mô hình kinh tế chia sẻ, mở ra nhiều triển khai mới và thú vị cho công nghệ blockchain.

Kết luận

Việc tích hợp blockchain vào mô hình kinh tế chia sẻ mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho cả người sử dụng và nhà cung ứng dịch vụ. Sự kết hợp giữa blockchain và kinh tế chia sẻ không chỉ thể hiện sự tiến bộ trong công nghệ mà còn mở ra những cơ hội mới và tiềm năng lớn cho tương lai của mô hình kinh tế này. Điều này không chỉ tạo ra một môi trường kinh doanh có lợi cho các doanh nghiệp mà còn đóng góp vào sự tiện lợi và linh hoạt của người tiêu dùng trong thời đại kỹ thuật số ngày nay.

Đọc thêm: