Tiếng Việt
English
1.Prediction market là gì?
Prediction market (thị trường dự đoán) là một loại thị trường trong đó các người tham gia có thể giao dịch các hợp đồng với kết quả dựa trên sự kiện trong tương lai. Những sự kiện này có thể bao gồm kết quả của bầu cử, giá cả của hàng hóa hoặc sự xuất hiện của thảm họa tự nhiên.
Những người tham gia mua và bán những hợp đồng này sẽ cá cược về khả năng xảy ra của các kết quả cụ thể. Giá của các hợp đồng này dao động dựa trên xác suất được cho là sự kiện sẽ xảy ra, được xác định bởi sự thông hiểu chung của các người tham gia thị trường. Các thị trường dự đoán thường được sử dụng cho mục đích dự báo và được coi là một công cụ đắc lực để tổng hợp thông tin và đưa ra dự đoán về các sự kiện không chắc chắn trong tương lai.
2.Phân loại prediction market
Dựa vào cơ chế và tần suất dự báo, có thể phân loại prediction market thành các nhóm như sau:
2.1. Đấu giá kép liên tục
Đấu giá kép liên tục là một loại cơ chế giao dịch khớp giá giữa người mua với người bán, tương tự như thị trường chứng khoán. Trong trường hợp của prediction market, các nhà giao dịch có thể mua hoặc bán khoản đặt cược của họ vào một kết quả cụ thể, với giá tăng hoặc giảm nếu kết quả đó trở nên có vẻ khả thi hơn hoặc ít khả thi hơn. Điều này yêu cầu người vận hành thị trường dự đoán duy trì một sổ cái của mỗi giao dịch, giao dịch tiền thưởng cho chủ sở cuối cùng của mỗi ván cược.
2.2. Tạo thị trường tự động
Một trình tạo thị trường tự động được sử dụng để cung cấp tính thanh khoản cho các thị trường nơi có thể không có đủ người mua hoặc người bán. Trong hệ thống này, người vận hành thị trường dự đoán đóng vai trò là một bên tham chiếu cho tất cả các giao dịch, tương tự như "nhà cái" trong một sòng bạc. Mỗi lần giao dịch, người vận hành có thể điều chỉnh tiền thưởng, dựa trên số lượng cược đặt trên mỗi kết quả. Hệ thống này thường được sử dụng trong cá cược thể thao.
2.3. Thị trường tiền thưởng
Trong khi hầu hết các thị trường dự đoán dựa vào việc sử dụng tiền thực để khuyến khích dự báo chính xác, điều này có thể gặp vấn đề trong các quốc gia nơi cá cược trực tuyến bị cấm. Một số thị trường dự đoán cho phép giao dịch bằng token ảo thay vì tiền, với giải thưởng hoặc các động lực khác cho người chơi thu thập nhiều token nhất. Điều này cho phép thị trường hoạt động hợp pháp, đồng thời cung cấp một nền tảng ít rủi ro cho các nhà giao dịch.
2.4. Thị trường dựa trên Blockchain
Các tiến bộ trong công nghệ blockchain đã cho phép tạo ra các thị trường dự đoán phi tập trung có thể hoạt động mà không cần được kiểm soát bởi một bên hoặc người vận hành duy nhất. Thường, những thị trường này sử dụng hợp đồng thông minh để trung gian các cược giữa các nhà giao dịch khác nhau và một hệ thống bỏ phiếu phức tạp để xác định kết quả cuối cùng.
Thị trường dự đoán phi tập trung đã thu hút sự tranh cãi, cả về mặt đạo đức và khả năng quản lý. Augur, một trong những thị trường dự đoán phi tập trung đầu tiên, trở nên nổi tiếng sau khi các nhà giao dịch bắt đầu cược về cái chết của các nhân vật chính trị, tạo ra khả năng nó có thể trở thành một "thị trường ám sát".
3. Ví dụ về prediction market
Một ví dụ thực tế về thị trường dự đoán là Thị trường Điện tử Iowa (IEM), một thí nghiệm về dự báo dựa trên thị trường được tổ chức bởi các giảng viên của Trường Kinh doanh Tippie của Đại học Iowa. Sử dụng tiền thực, những người đầu cơ trên IEM đã có thể dự báo kết quả của các cuộc bầu cử tổng thống với độ chính xác lâu dài cao hơn so với các cuộc thăm dò ý kiến truyền thống.
IEM không được quản lý bởi Cơ quan Thương mại Hợp đồng Tương lai (CFTC) hoặc Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) và các cơ quan quản lý đã tuyên bố rằng họ sẽ không cố gắng đưa IEM vào diện được quản lý. Điều này là do tính học thuật của IEM, và việc nó không được vận hành vì mục đích lợi nhuận.
Thị trường dự đoán có thể được sử dụng để tạo ra dự báo dựa trên đám đông, thu thập dự đoán từ hàng chục hoặc hàng trăm nhà giao dịch thay vì một vài chuyên gia. Các nhà giao dịch "bỏ phiếu" bằng cách đặt cược vào điều họ tin là kết quả có thể nhất, từ đó làm cho giá của kết quả đó tăng hoặc giảm. Cơ chế thị trường này hiệu quả biến giá cổ phiếu cho mỗi kết quả thành một ước lượng dựa trên đám đông về xác suất của kết quả đó.
4.Ưu điểm và rủi ro
Thị trường dự đoán có một số ưu điểm và rủi ro như sau:
4.1 Ưu điểm
-
Tính chính xác: Thị trường dự đoán có lịch sử cung cấp các dự đoán chính xác, thường vượt trội so với các phương pháp dự báo truyền thống.
-
Khả năng cung cấp thông tin: Bằng cách khuyến khích các thành viên tham gia giao dịch dựa trên kiến thức và niềm tin của họ, thị trường dự đoán nhanh chóng tích hợp thông tin mới vào giá cả.
-
Minh bạch: Thị trường dự đoán thường được phân tán và hoạt động trên công nghệ blockchain, đảm bảo sự minh bạch và không thể thay đổi của các giao dịch.
-
Khuyến khích Chia sẻ Thông tin: Các thành viên được động viên chia sẻ kiến thức và hiểu biết của họ để thu lợi từ các dự đoán chính xác.
-
Quản lý rủi ro: Thị trường dự đoán cho phép cá nhân và tổ chức chống lại các rủi ro tiềm ẩn bằng cách tham gia vào các vị trí trên các kết quả khác nhau.
4.2. Rủi ro và hạn chế
-
Mặc dù thị trường dự đoán mang lại nhiều lợi ích, nhưng chúng cũng đối mặt với một số thách thức và hạn chế:
-
Rào cản pháp lý: Một số khu vực có các hạn chế đối với thị trường dự đoán do lo ngại về cờ bạc hoặc rủi ro tiềm ẩn của loại thị trường này.
-
Tính thanh khoản: Thị trường dự đoán có thể gặp khó khăn về thanh khoản thấp, đặc biệt là đối với các sự kiện nhỏ hoặc ít phổ biến, điều này có thể ảnh hưởng đến khối lượng giao dịch và tính chính xác của giá cả.
-
Sai lệch thông tin: Có rủi ro các thành viên lan truyền thông tin sai lệch hoặc cố ý thao túng thị trường vì lợi ích cá nhân. Tuy nhiên các cơ chế như hệ thống danh tiếng và quy trình xác minh có thể giúp giảm thiểu rủi ro này.
5. Prediction market Defi trong Crypto
Nhiều thị trường dự đoán sử dụng token ảo trong các tiểu bang nơi cờ bạc trực tuyến bị cấm. Trong khi đó thì thị trường dự đoán phi tập trung (Prediction market Defi) sử dụng hợp đồng thông minh để loại bỏ bên trung tâm hoặc nhà điều hành duy nhất. Công thức bỏ phiếu bậc hai được sử dụng trong nhiều thị trường DeFi, giúp phân bổ phiếu bầu cho một hợp đồng cụ thể.
Thị trường dự đoán phi tập trung mang lại một loạt lợi ích so với thị trường dự đoán tập trung. Một trong những lợi ích đó là không cần trung gian, dẫn đến việc giảm phí và tăng cường quyền riêng tư. Người dùng có thể tham gia bằng tài sản kỹ thuật số, loại bỏ nhu cầu liên kết tài khoản ngân hàng hoặc thẻ ghi nợ với thị trường. Đặc biệt, một trong những ưu điểm lớn nhất của thị trường dự đoán phi tập trung là khả năng tiếp cận toàn cầu của nó. Mặc dù các thị trường tập trung có khả năng tổng hợp ý kiến đa dạng, nhưng chúng thường bị thiên vị hơn so với các thị trường dự đoán phi tập trung, đặc biệt là trên phạm vi toàn cầu.
Nhờ sự mở rộng tham gia toàn cầu, thị trường dự đoán phi tập trung thường có thanh khoản cao hơn so với thị trường tập trung. Hơn nữa, công nghệ blockchain và hợp đồng thông minh giúp thị trường dự đoán phi tập trung phát triển nhanh chóng hơn so với thị trường tập trung.
Tuy nhiên, mặc dù có nhiều lợi ích, thị trường dự đoán phi tập trung cũng không tránh khỏi những hạn chế và rủi ro. Một số thị trường dự đoán phi tập trung cho phép người dùng tự tạo sự kiện, điều này có thể dẫn đến các sự kiện liên quan đến hoạt động bất hợp pháp hoặc gây phản cảm.
Có nhiều lựa chọn dành cho những người quan tâm đến thị trường dự đoán phi tập trung. Ví dụ như Augur được xây dựng bằng giao thức ERC-20 của Ethereum và cho phép thị trường do người dùng tạo ra với mức phí thấp. Thị trường do người dùng tạo của Augur cho phép người tạo thị trường kiếm doanh thu thông qua phí giao dịch.
TotemFi cũng là một sự lựa chọn khác, đây là một thị trường dự đoán không có “khoản phạt” và phần thưởng hợp tác. Nếu dự đoán không chính xác, người tham gia sẽ không mất tài sản kỹ thuật số. Totem Fi trả phần thưởng bằng BTC và mã thông báo gốc TOTM của họ..
6. Kết luận
Có thể thấy, prediction market là nơi khai thác thông tin của những người tham gia để đưa ra dự đoán chính xác về các sự kiện trong tương lai. Thị trường này cung cấp một cơ chế phi tập trung và hiệu quả để tổng hợp thông tin, mang lại những lợi ích về độ chính xác, tính minh bạch và khuyến khích chia sẻ thông tin. Với các ứng dụng tiềm năng trải rộng trên nhiều lĩnh vực khác nhau, thị trường dự đoán hứa hẹn tiếp tục phát triển và đóng góp vào quá trình ra quyết định đầu tư tốt hơn.
Đọc thêm:
.png)
