Pyth Network là gì? Giải pháp oracle trên Solana “cạnh tranh” với Chainlink

1. Pyth Network là gì?

Pyth Network là giải pháp oracle cung cấp dữ liệu có độ trung thực cao và độ trễ thấp được xây dựng trên Solana. Pyth Network đang cung cấp dữ liệu cho hơn 120 dự án với tổng giá trị tài sản đảm bảo (TVS) khoảng 2.06 tỷ USD.

Pyth Network là một giao thức có sự tương tác của 3 bên với nhau. Pyth sẽ đứng ở giữa để làm cầu nối cho 2 bên và đảm bảo tính xác thực, minh bạch trong thông tin được truyển tải.

Publishers: Là các nhà cung cấp dữ liệu sẽ gửi thông tin về giá tới hệ thống oracle của Pyth. Pyth có nhiều nhà cung cấp dữ liệu cho mọi sản phẩm để cải thiện độ chính xác và độ bền của hệ thống.
Oracle program: Là hệ thống oracle của Pyth kết hợp dữ liệu đến từ các nhà cung cấp dữ liệu để tạo ra mức giá tổng hợp và khoảng tin cậy duy nhất. Hệ thống oracle chạy trên cả Solana mainnet và Pythnet.
Consumers: Là những người dùng đọc thông tin về giá do chương trình oracle tạo ra.

Bốn thành phần tham gia vào mạng lưới Pyth Network sẽ hoạt động theo cơ chế như sau:

Oracle program (Tổng hợp giá): Kết hợp giá và độ tin cậy từ các nhà cung cấp dữ liệu để tạo nguồn cấp dữ liệu giá mạnh mẽ và ổn định cho các sản phẩm cụ thể như BTC/USD. Mục tiêu là giảm ảnh hưởng từ nhóm nhỏ của những nhà cung cấp dữ liệu.
Staking Data (Gửi dữ liệu): Delegators là những người nắm giữ token và sử dụng staking vào hệ thống để kiếm lợi nhuận. Những Delegators này sẽ xác định tầm ảnh hưởng của nhà cung cấp dữ liệu đối với dữ liệu giá trên Pyth. Lợi nhuận kiếm được trên hệ thống sẽ được phân bổ 80% cho Delegators và 20% cho Publishers.
Reward Distribution (Phân phối phần thưởng): Xác định tỷ lệ phần thưởng cho mỗi nhà cũng cấp dữ liệu, ưu tiên cho những nguồn cấp dữ liệu chất lượng.
Governance (Quản trị): Sử dụng hệ thống bỏ phiếu để quyết định các thông số quan trọng như loại token sử dụng cho phí dữ liệu, sản phẩm được liệt kê, phân bổ phí dữ liệu, số lượng token PYTH đặt cược và quyết định đối với các sản phẩm.

Ngoài ra, trong cấu trúc của Pyth Network còn có Pythnet, đây là blockchain chuyên dụng dùng để tổng hợp dữ liệu từ Publisher, được xây dựng dựa trên công nghệ của Solana và được vận hành bởi những người cung cấp dữ liệu (Publisher).

Với công nghệ của Solana cho phép Pythnet có thể làm mới nguồn cung dữ liệu với tốc độ 400ms (200 nghìn bản cập nhật mỗi ngày), điều này giúp cho công nghệ của Pyth luôn đáp ứng tốt cho các dApps mỗi khi thị trường có những biến động mạnh về giá.

2. Sản phẩm

2.1. Price Feeds

Price Feeds là nơi liên tục cập nhật giá các loại tài sản trong nhiều lĩnh vực từ crypto, forex, chứng khoán và hàng hóa cho các hợp đồng thông minh (smart contracts).

Người dùng có thể truy cập để theo dõi thông tin miễn phí đồng thời các dữ liệu này được cập nhật nhanh và liên tục (khoảng 400ms, tức là 200 nghìn bản cập nhật mỗi ngày).

*Price Feeds cập nhật giá các loại tài sản từ crypto, forex, chứng khoán và hàng hóa*

Price Feeds được chia ra làm 2 loại bao gồm:

Solana Price Feeds: cung cấp dữ liệu giá trên Solana mainnet.
Pythnet Price Feeds: cung cấp dữ liệu giá trên hơn 35 hệ sinh thái blockchain khác nhau bao gồm Ethereum, BNB, Avalanche, Cosmos chains, Aptos hay Sui.

Một số đặc điểm nổi bật của Price Feeds:

Dữ liệu được đảm bảo an toàn: Pyth Network có hệ thống kiểm duyệt dữ liệu và bộ tiêu chuẩn dành cho các nguồn dữ liệu đầu vào yêu cầu nhà cung cấp dữ liệu phải tuân thủ giúp cho dữ liệu gửi lên an toàn và đáng tin cậy. Ngoài ra, nguồn dữ liệu được lấy từ các thành phần uy tín tham gia vào thị trường trong các lĩnh vực tài chính truyền thống và crypto.
Cơ chế chống sao chép dữ liệu: Để tránh các nhà cung cấp dữ liệu sao chép thông tin để gửi các mức giá giống nhau, Pyth thiết kế cơ chế khuyến khích và trả thưởng cho những nhà cung cấp dữ liệu trung thực.
Miễn phí sử dụng: Price Feeds của Pyth được xây dựng trên hệ thống mã nguồn mở và người dùng sẽ không cần trả phí để sử dụng. Tuy nhiên, với mô hình độc đáo của mình Pyth sẽ sớm cho phép các giao thức chọn trả phí dữ liệu để phòng ngừa rủi ro oracle.

2.2. Benchmarks

Benchmarks của Pyth Network cho phép các ứng dụng phi tập trung hoặc hợp đồng thông minh truy cập vào kho lưu trữ dữ liệu về giá của Pythnet Price Feeds.

Ví dụ: các ứng dụng có thể truy xuất giá BTC/USD vào thứ Sáu tuần trước lúc 8:00 sáng. Giá này có thể được sử dụng để thanh toán hợp đồng hoặc dùng cho các ứng dụng nào có nhu cầu truy xuất dữ liệu về giá.

*Benchmarks cho phép truy cập kho lưu trữ dữ liệu về giá của Pythnet Price Feeds*

Một số đặc điểm nổi bật của Benchmarks:

Dữ liệu được cung cấp trên Benchmarks sẽ được ký và xác nhận trên chuỗi để đảm bảo tính chính xác và bảo mật giống cơ chế bảo vệ dữ liệu của Price Feeds.
Để tối đa hóa độ tin cậy của API Benchmarks, hệ thống sẽ thiết lập giới hạn cho các yêu cầu truy vấn dữ liệu. Mỗi địa chỉ IP sẽ được giới hạn thực hiện tối đa 30 yêu cầu trong vòng 10 giây.
Tuy nhiên, người dùng trên TradingView sẽ được thực hiện tối đã 90 yêu cầu trong 10 giây. Nếu vượt quá giới hạn thì hệ thống sẽ thông báo 429 (Quá nhiều yêu cầu) trong khoảng thời gian 60 giây tiếp theo.

Nhằm mở rộng hệ sinh thái của mình Pyth đang triển khai Grant nhằm hỗ trợ các dự án trên thị trường, khoản Fund này sẽ được trích ra khoảng 50M PYTH giúp các dự án giai đoạn đầu khi xây dựng các sản phẩm thông qua Pyth.

Trong Grant này sẽ bao gồm 3 hạng mục bao gồm:

Community Grants: được phân phối cho các thành viên cộng đồng trong các kênh mạng xã hội của Pyth, những người có đóng góp mang tính giáo dục, vui vẻ hoặc giải trí, dựa trên quyết định của các leaders chính thức của cộng đồng.
Research Grants: phần thưởng sẽ được trao dựa trên chương trình Superteam Earn dành cho các đội ngũ có các nghiên cứu trên thị trường về hệ sinh thái của Pyth.
Developer Grants: tương tự như Research Grant thì khoản tài trợ này cũng sẽ thông qua chương trình Superteam Earn nhằm trao thưởng cho các dự án tiềm năng trong tương lai.

*Pyth đang triển khai Grant nhằm hỗ trợ các dự án trên thị trường*

3. Tokenomics

3.1. Thông tin token

Ký hiệu: PYTH
Giá: 0.42
Marketcap: $1,5B
FDV: $4,2B
Tổng cung: 10,000,000,000 PYTH

3.2. Tính năng token

Quản trị: tham gia vào quyền biểu quyết với những thay đổi của giao thức.
Phí: dùng để thanh toán khi sử dụng các sản phẩm của dự án.
Phần thưởng: trả thưởng cho nhà cung cấp dữ liệu, delegators.

3.3. Tỉ lệ phân bổ token

Publisher Rewards: 22% - mở khóa 0,5% ở thời điểm TGE và 21,5% còn lại được mở khóa dần theo thời gian.
Ecosystem Growth: 52%- mở khóa 7% tại TGE, 45% còn lại mở khóa dần theo thời gian.
Protocol Development: 10% - mở khóa 1,5% tại TGE, 8,5% còn lại mở khóa dần theo thời gian.
Community and Launch: 6% - mở khóa toàn bộ 6% tại TGE.
Private Sales: 10% - không mở khóa tại TGE, mở khóa 10% theo thời gian.

Đợt unlock lớn tiếp theo sẽ diễn ra vào tháng 5/2025 với 21,3% tổng cung sẽ được Unlock, nên trong giai đoạn này thì gần như sẽ không có quá nhiều token được mở khoá vì thế nên áp lực xã của Pyth cũng không quá lớn trong giai đoạn sóng tăng ở giai đoạn Q3 Q4 sắp tới.

4. Thành viên phát triển dự án

Pyth được phát triển bởi thành viên của Douro Labs bao gồm:

Michael Cahill - CEO của Douro Labs, trước đây ông từng đảm nhiệm vị trí trong dự án đặc biệt của Jump Crypto.
Jayant Krishnamurthy - Co-founder và CTO của Douro Labs: trước đây từng là kỹ sư phần mềm tại Jump Trading.
Michael Powell - Head of Marketing của Douro Labs: trước đây từng đảm nhiệm vị trí tương tự tại Immutable, phát triển sản phẩm liên quan đến Ads tại Meta và từng là quản lý Marketting tại Microsoft.

Hầu hết các thành viên của dự án đều xuất thân là kỹ sư phần mềm từ các công ty lớn cũng như đảm nhiệm các vị trí tương tự tại các dự án lớn trong thị trường Blockchain.

5. Nhà đầu tư và đối tác

Pyth Network được backer bởi Multicoin Capital, Wintermute, Delphi Digital,…. Tuy nhiên chưa rõ số tiền dự án đã gọi được vốn.

6. Kết luận

Pyth Network được coi là dự án Oracle tiềm năng đứng sau Link trên thị trường ở giai đoạn hiện tại, hầu hết các dự án blockchain mới được ra mắt trong giai đoạn năm 2023 đến này đều đang sử dụng sản phẩm của Pyth.

Mặc dù dự án không công bố về khoản đầu tư mình raise được tuy nhiên nhìn vào dàn backer cũng như các thành viên phát triển dự án cũng có thể nhận thấy hầu hết các thành viên đều có liên quan đến dự án Jump Trading, không những vậy Pyth còn được đầu tư bơi Delphi Digital, Wintermute và Multicoin Capital đây đều là các MM cũng như nhà đầu tư lớn trên thị trường ở giai đoạn hiện tại. Không những vậy các dự án như Pyth và Wormhole đều đang tạo ra hệ sinh thái chung thu hút các dự án đến với sản phẩm của mình bao gồm cả Bridge lẫn Oracle.

Điều này sẽ giúp tăng tiềm năng phát triển của Pyth trong tương lại, không những vậy tính khả thi trong việc ứng dụng Oracle của Pyth vào các blockchain mới đang khá thuận tiện điều này sẽ giúp dự án ngày càng phát triển trong tương lai tới. Đánh giá cá nhân thì Pyth chắc chắn sẽ đạt được 50% Marketcap so với Link ở giai đoạn hiện tại.

Thông tin dự án