1. Sàn DEX là gì?
Sàn DEX là sàn giao dịch phi tập trung (viết tắt của Decentralized Exchange) cho phép mua bán tiền điện tử mà không cần sự tham gia của bất kỳ tổ chức trung gian nào. Thông qua sàn DEX, người dùng có thể mua và bán coin ngay lập tức thông qua pool thanh khoản được xây dựng trên blockchain.
2. Hướng dẫn giao dịch trên sàn DEX
Mặc dù sàn DEX được phân loại theo nhiều hình thức khác nhau tuy nhiên về cách thức giao dịch mua bán coin/token trên các DEX sẽ đi theo 1 quy trình chung như hình dưới đây.
Trong phần hướng dẫn sử dụng sàn DEX cho người mới này, mình cũng sẽ lấy ví dụ cụ thể cách sử dụng 1 sàn giao dịch để minh họa cho bạn dễ hình dung. Mình sẽ chọn sàn Uniswap (sàn giao dịch có thanh khoản và volume top 1 trên mạng Ethereum).
Bước 1: Tạo ví tiền điện tử
Khi bạn tham gia giao dịch trên sàn giao dịch tiền điện tử tập trung như Binance, Kucoin,... bạn sẽ tạo một tài khoản trade ở trên sàn, trong tài khoản ấy, sàn đã tạo ví cho tất cả coin/token có niêm yết trên sàn. Bạn chỉ cần chọn đúng đồng coin/token muốn nạp vào, rồi copy địa chỉ ví và gửi tiền vào.
Tuy nhiên, khi bạn giao dịch trên DEX thì bạn cần tự tạo ví điện tử (ví cá nhân) và ví này sẽ do bạn toàn quyền nắm giữ và kiểm soát tài sản. Ví điện tử sẽ có độ bảo mật cao hơn nhờ cơ chế mã hóa thông tin, không định danh người sở hữu ví và không bị ai kiểm soát ngoài bạn, chủ sở hữu của ví.
Để có thể bắt đầu tạo ví, bạn cần thực hiện các thao tác sau:
- B1: Chọn loại ví điện tử có thể giao dịch trên DEX ví dụ như Metamask, Trust Wallet,… Lưu ý, mỗi blockchain khác nhau sẽ hỗ trợ tích hợp các ví điện tử khác nhau và bạn cần truy cập vào DEX đó xem họ yêu cầu kết nối loại ví nào thì mình sẽ tạo loại ví đó. Ví dụ sàn Uniswap thì mình sẽ chọn tạo ví Metamask để sử dụng.
-
B2: Truy cập https://metamask.io/download/ để cài đặt ví Metamask và làm theo hướng dẫn tại bài viết: Hướng dẫn tạo ví Metamask
- B3: Lưu trữ cẩn thận seed phrase và private key vì nếu như làm mất thì bạn sẽ không thể truy cập vào ví điện tử của mình. Tuyệt đối không được tiết lộ 2 mã này cho bất kỳ ai vì nếu họ nắm được seed phrase và private key thì có nghĩa họ toàn quyền kiểm soát ví của bạn.
- B4: Thực hiện chuyển tiền vào ví Metamask để có thể giao dịch trên DEX. Nếu bạn là người mới, bạn nên sử dụng VND để mua USDT trên các sàn giao dịch tập trung như Binance, sau đó chuyển USDT từ Binance về ví Metamask.
Bước 2: Truy cập vào sàn DEX
- Truy cập vào sàn Uniswap: https://app.uniswap.org/swap
- Chọn “Connect sau đó kết nối địa chỉ ví Metamask
Bước 3: Thực hiện giao dịch trên DEX
Giao dịch trên DEX thường được gọi là “swap” tức là việc bạn hoán đổi 1 token A thành 1 token B. Ví dụ bạn muốn dùng 100 USDT để mua ETH trên sàn Uniswap, bạn cần thực hiện thao tác “swap” để hoán đổi 100 USDT lấy số lượng ETH tương ứng (~0.06 ETH).
Ở giao diện “Swap” bạn cần điền các thông số như hình:
Sau khi nhập số lượng token muốn mua bán, có 1 số thông số bạn cần lưu ý như sau:
- Network fees: phí bạn sẽ trả cho mạng lưới blockchain nơi bạn thực hiện giao dịch. Tùy thuộc mạng lưới khác nhau mà phí mạng lưới sẽ khác nhau.
- Price impact: Chênh lệch giữa giá thị trường và giá ước tính khớp lệnh.
- Minimum output: Lượng tiền tối thiểu bạn sẽ nhận được
- Expected output: Lượng tiền ước tính bạn sẽ nhận được (thông thường sẽ cao hơn minimum output)
Bước 4: Xác nhận giao dịch trên ví
Sau khi kiểm tra đúng thông tin token muốn giao dịch bạn sẽ cần xác nhận giao dịch trên ví Metamask.
-
B1: Chọn “Swap”
-
B2: Xác nhận thông tin giao dịch ⇒ chọn “Confirm swap”
-
B3: Bạn sẽ thấy cửa sổ pop-up của Metamask hiện ra ⇒ chọn “Xác nhận” trên ví Metamask
-
B4: Hoàn thành
4. Lưu ý khi giao dịch trên sàn DEX
- Mức độ biến động và chênh lệch giá lớn: Do thanh khoản trên DEX còn hạn chế đặc biệt là đối với các sàn giao dịch mới nên người dùng sẽ phải chịu mức trượt giá cao hơn khi giao dịch trên CEX có thanh khoản tốt hơn. Vì thế lúc mua bán coin trên DEX bạn nên kiểm tra kỹ mức độ trượt giá và so sánh với các sàn giao dịch khác nhau để chọn được tỷ giá tốt nhất
- Lưu ý khi tìm kiếm coin trên DEX: Bởi vì bất kỳ ai cũng có thể tạo token sau đó add thanh khoản trên DEX nên nhiều token scam và lừa đảo xuất hiện. Khi muốn mua coin trên DEX (đặc biệt là coin mới) bạn nên kiểm tra đúng ký hiệu và smart contract của đồng coin mình muốn mua. Bạn có thể lên Coingecko để copy smart contract của đồng coin sau đó dán vào ô tìm kiếm trên DEX sẽ tìm ra được chuẩn đồng coin bạn muốn giao dịch.
-
Sử dụng phức tạp: Việc sử dụng sàn DEX đối với người mới khá phức tạp, đặc biệt trong quá trình gửi coin vào ví cá nhân như Metamask, nên người dùng cần lưu ý kỹ về vấn đề bảo mật và kiểm tra chính xác mạng lưới blockchain mình đang sử dụng.
-
Điều chỉnh gas fee để giao dịch nhanh hơn: Các lệnh của người dùng khi thực hiện trên DEX phải chờ đợi các node trên blockchain xác nhận, điều này dẫn đến độ trễ tương đối khi giao dịch chờ được xác nhận. Nếu muốn đẩy nhanh tốc độ, bạn có thể điều chỉnh gas fee trên ví Metamask để giao dịch được thực thi nhanh hơn.
5. Kết luận
Việc giao dịch trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) đặc biệt đối với người mới có một số điểm quan trọng cần lưu ý. Đầu tiên, cần nắm vững cơ bản về cách sử dụng ví tiền điện tử và quản lý khóa cá nhân. Thứ hai, nên tìm hiểu cụ thể về từng DEX và tính năng của họ trước khi bắt đầu giao dịch. Thứ ba, luôn kiểm tra và xác minh địa chỉ ví và thông tin giao dịch để tránh lừa đảo. Cuối cùng, lưu ý rằng giao dịch trên DEX có thể có phí giao dịch và mức phí gas, nên cần theo dõi tổng chi phí để đảm bảo không gặp sự bất tiện không mong muốn.
Đọc thêm: