Tiếng Việt
English1. Ý tưởng
Ve(3,3) là mô hình được phát minh bởi Andre Cronje, Andre Cronje đã sáng lập Yearn Finance với mô hình "fair launch" đầu tiên vào năm 2020, mở ra mùa hè DeFi và thành lập một số dự án thành công khác như Keep3r, Deriswap.
Trong khi đó, Daniele Sestagalli cũng có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực crypto và đã sáng lập các dự án nổi tiếng như Popsicle Finance, Abracadabra, Wonderland.
Sự kết hợp của hai nhân vật này tạo ra một sức ảnh hưởng lớn trong làng DeFi và làm cho những dự án sử dụng mô hình Ve(3,3) của họ trở thành một tiềm năng thay đổi thế giới DeFi.
2. Tại sao Ve(3,3) ra đời?
Khi tham gia vào các dự án DeFi như Curve Finance, người dùng thường phải khóa tài sản của mình vào nền tảng để tham gia vào các giao dịch. Điều này khiến cho token của họ không thể lưu hành trên thị trường, dẫn đến việc token bị hạn chế và không thể thực hiện bất kỳ một hoạt động đầu tư nào khác.
Chính vì vậy, Ve(3,3) ra đời để giải quyết vấn đề thanh khoản trong DeFi. Cơ chế hoạt động của Ve(3,3) giúp tăng tính thanh khoản của các token được khóa trên DeFi, cho phép người dùng có thể tự do mua bán và giao dịch token của họ trên thị trường mà không bị giới hạn.
3. Ve(3,3) là gì?
Ve(3,3) là tên cơ chế hoạt động của một giao thức chứ không phải tên token, điều mà nhiều người hay lầm tưởng. Ve(3,3) là sự kết hợp của 2 cơ chế dưới đây.
- Cơ chế “Ve” tức là ký quỹ bỏ phiếu (Vote Escrow).
Đây là cơ chế lock tài sản để giành quyền biểu quyết và phần thưởng, thời gian lock càng lâu thì quyền biểu quyết và phần thưởng càng tăng. Nhược điểm của cơ chế này là thanh khoản thấp. Mô hình này đã được Curve Finance áp dụng.
Ví dụ, đối với mô hình của Curve Finance, khi bạn lock token CRV thì sẽ nhận được veCRV. Thời gian lock CRV tối thiểu là 1 tuần và dài nhất là 4 năm, nếu thời gian lock càng lâu thì số veCRV nhận về càng nhiều. Những veCRV sẽ giúp bạn có thể tham gia vào quyền quản trị của giao thức, bỏ phiếu cho những thay đổi, được nhận phí giao dịch và boosting phần thưởng (tăng phần thưởng CRV token nếu bạn cung cấp thanh khoản).
- (3,3) tức là Staking/Dilution (3,3).
Đây là cơ chế được phát minh bởi dự án Olumpus DAO nhằm khuyến khích người dùng stake OHM nhiều nhất có thể. Nhược điểm của cơ chế này đến từ lạm phát của phần thưởng token, khi càng nhiều OHM được tạo ra thì giá trị token càng giảm.
Mô hình (3,3) của Olympus DAO nằm trong Game Theory (lý thuyết trò chơi) được áp dụng vào giao thức, nó sẽ phân tích được hành vi và quyết định của người tham gia hoạt động trên nền tảng (staking, bonding, selling). (3,3) chỉ hành vi lý tưởng khi tất cả người dùng đều tham gia staking trên nền tảng và mọi người đều có lợi. Tuy nhiên, theo phân tích tâm lý Game Theory, không phải ai cũng có tâm lý và hành vi giống nhau bởi sự khác biệt về lợi ích, vì thế (3,3) chỉ được coi là điểm cân bằng tạm thời. Một lúc nào đó, điểm cân bằng này có thể sẽ bị phá vỡ. Cuối cùng, bài toán đặt ra ở đây chính là tìm ra điểm cân bằng cuối trong mô hình, nơi 2 bên đều đạt được lợi ích win-win.
Dựa vào mô hình 2 cơ chế trên thì Andre Cronje và Daniele Sestagalli đã có ý tưởng tạo ra Ve(3,3) với mục đích khuyến khích người dùng lock token vào pool và được hưởng lợi từ hoạt động đó.
4. Cơ chế Ve(3,3) sẽ có lợi gì?
- Cơ chế Ve(3,3) tập trung vào việc khuyến khích việc thu phí giao dịch hơn việc cung cấp thanh khoản. Điều này có nghĩa là những người lock fund của họ sẽ nhận được 100% phí giao dịch từ pool mà họ vote cho. Đây là một cơ chế hấp dẫn để thu hút người dùng khóa tài sản của mình vào hệ thống.
- Ve(3,3) cũng có tính linh hoạt trong việc điều chỉnh tỉ lệ phát thải (emission rate) của token. Tỷ lệ tạo ra token mới sẽ được quyết định bởi nguồn cung trên thị trường, và phần thưởng sẽ lớn hơn nếu có ít token được khóa trên giao thức hơn. Điều này giúp cân bằng nguồn cung và cầu của token và tăng khả năng giữ giá token.
- VeToken được tạo ra dưới dạng NFT và có thể được sử dụng như các loại tài sản thế chấp của DeFi. Điều này giúp cho tài sản này có thể được trao đổi trong thị trường thứ cấp. Ngoài ra, NFT hóa còn giúp tăng tính minh bạch trong việc quản lý tài sản trên giao thức.
- Người dùng có thể khóa token gốc của mình để đổi lại veToken không thể chuyển nhượng và quyền biểu quyết. Điều này giúp tạo ra một cộng đồng người dùng chủ động trong việc quản lý giao thức, đồng thời giúp tăng độ an toàn cho hệ thống DeFi bằng cách giảm thiểu nguy cơ tấn công từ các bên thứ ba.
5. Kết luận
Ve(3,3) là một mô hình độc đáo, kết hợp sáng tạo giữa cơ chế "ve" (Vote Escrow) từ Curve Finance và mô hình lý thuyết trò chơi "3,3" từ OlympusDAO.
Nếu thiết kế này được chứng minh là hoạt động hiệu quả, nó có tiềm năng làm thay đổi cách DeFi hoạt động ngày nay một cách toàn diện. Dự án có thể thay đổi quy trình hoạt động của các giao thức và có khả năng đóng góp đáng kể vào việc kiểm soát lạm phát của các token.
Đọc thêm:
