RaaS là gì? Giải pháp tối ưu hóa hiệu suất và chi phí cho mạng Blockchain

1. RaaS là gì?

RaaS (Rollup as a Service) là một dịch vụ cung cấp khả năng tổng hợp các giao dịch và thông tin từ nhiều nguồn khác nhau vào một cơ sở dữ liệu tập trung trên mạng lưới Blockchain.

RaaS không chỉ đơn giản là một nền tảng kỹ thuật, mà còn là một giải pháp toàn diện giúp các dự án tiếp cận và tận dụng ưu điểm của công nghệ Rollup. Với giao diện người dùng thân thiện, các công cụ hỗ trợ của RaaS giúp việc triển khai và tương tác với các giải pháp Rollup trở nên đơn giản, tiện lợi, mà không cần phải đầu tư quá nhiều vào khả năng kỹ thuật.

2. RaaS xuất hiện như thế nào?

2.1. Bối cảnh xuất hiện của RaaS

Trước sự phát triển mạnh mẽ của các dự án Rollup, thị trường Blockchain đã chứng kiến sự đa dạng hóa các giải pháp nhằm giải quyết vấn đề tắc nghẽn trên Layer 1.

Cosmos và Polkadot đã đề xuất ý tưởng về việc ra mắt các sub-chain dựa trên Cosmos SDK và Polkadot Substrate. Các sub-chain này, thường được gọi là Appchain, cho phép các dự án tuỳ chỉnh Blockchain theo nhu cầu sử dụng và giảm áp lực lên Layer 1.

Tuy nhiên, mặc dù mang lại tiềm năng, giải pháp này cũng đối mặt với một số thách thức:

Appchain thường có độ bảo mật thấp do ít người tham gia vào quá trình đồng thuận và không thừa hưởng được tính bảo mật của Blockchain gốc.
Tính thanh khoản của Appchain bị phân mảnh vì trải nghiệm luân chuyển vốn không được tối ưu và ít dự án Cross-chain Bridge hỗ trợ.

Do đó, mô hình này chưa đạt được sự thành công và không tạo ra những tác động nổi bật.

2.2. Sự ra đời của RaaS

Với những thách thức mà giải pháp của Cosmos và Polkadot đối diện, việc tự triển khai Rollup gặp phải nhiều rào cản về mặt kỹ thuật. Do đó, RaaS được xem là lời giải cho bài toán này.

Bạn có thể hình dung sự ra đời của RaaS tương tự như việc Amazon Web Services (AWS) đã thay đổi cách các doanh nghiệp lưu trữ dữ liệu.

Trước đây, để có thể tự quản lý dữ liệu, các doanh nghiệp phải tự vận hành phần cứng, thuê chuyên gia về công nghệ thông tin và tự quản lý nhiều mục khác để vận hành trơn tru công việc của mình. Tuy nhiên, việc này không phải lúc nào cũng dễ dàng, đặc biệt đối với các công ty khởi nghiệp. Để giải quyết vấn đề này, AWS đã cung cấp dịch vụ quản lý dữ liệu với chi phí thấp và tính linh hoạt cao, giúp các doanh nghiệp tập trung vào các thế mạnh của mình.

Tương tự như vậy, RaaS đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về Rollup trong thị trường Blockchain. Việc triển khai Rollup từ đầu đến cuối tốn nhiều công sức và thời gian, và RaaS ra đời để giúp giảm bớt gánh nặng kỹ thuật cho người dùng và nhà phát triển, đồng thời tăng tốc quá trình áp dụng công nghệ Rollup.

3. Tại sao RaaS quan trọng trong Blockchain?

Trong bối cảnh công nghệ Blockchain ngày càng phát triển, việc tìm kiếm giải pháp để tối ưu hóa và mở rộng là hết sức cần thiết. Dưới đây là những lý do vì sao RaaS lại trở thành một phần không thể thiếu trong hệ sinh thái Blockchain:

Tăng cường hiệu suất

RaaS tận dụng sự tối ưu hóa và hiệu suất của chuỗi Rollup bằng cách giảm thiểu lượng giao dịch cần được xử lý trên Layer 1, từ đó giúp cho các dự án có khả năng mở rộng linh hoạt và đạt được hiệu suất cao hơn.

Tiết kiệm chi phí

Sử dụng dịch vụ RaaS giúp tiết kiệm chi phí so với việc tự triển khai, vì không cần phải đầu tư vào việc xây dựng và vận hành cơ sở hạ tầng Rollup riêng. Đồng thời, cũng giảm bớt thời gian và công sức cần thiết cho việc nâng cấp và bảo trì.

Tăng cường khả năng mở rộng

RaaS cung cấp khả năng mở rộng cho các ứng dụng và dịch vụ xây dựng trên Blockchain bằng cách giảm áp lực về khối lượng giao dịch trên Blockchain chính. Điều này làm cho việc phát triển và mở rộng ứng dụng Blockchain trở nên dễ dàng hơn và ít tốn kém hơn.

Cải thiện tính năng bảo mật

Dịch vụ RaaS triển khai các biện pháp bảo mật như mã hóa, kiểm soát truy cập và kiểm tra định kỳ để bảo vệ dữ liệu và tài sản của người dùng. Hơn nữa, các nền tảng này thường cung cấp hệ thống giám sát và cảnh báo để phát hiện và xử lý các vấn đề tiềm ẩn.

Thân thiện với nhà phát triển

RaaS cung cấp các công cụ phát triển phần mềm (SDK), giao diện lập trình ứng dụng (API) và tài liệu hỗ trợ, giúp cho nhà phát triển dễ dàng xây dựng và triển khai ứng dụng trên chuỗi Rollup.

4. Ứng dụng của RaaS trong Blockchain

4.1. Sector-specific Chains

Sector-specific Chains nhấn mạnh đến việc tạo ra các Blockchain tập trung vào một lĩnh vực cụ thể. Đây không phải là một khái niệm mới khi đã có một số dự án nổi bật như:

Flow: Blockchain tập trung vào NFT & Gaming;
DeSo: Blockchain tập trung vào DeSocial;
dYdX: Nền tảng tập trung vào lĩnh vực Trading.

Tuy nhiên, các dự án trên vẫn đối mặt với những thách thức về mở rộng và nhiều vấn đề khác. Điều đó khiến cho Rollup Chains trở nên hữu ích, bởi chúng có thể tùy chỉnh để phù hợp với một ngành cụ thể như: AMM, Lending & Borrowing, Margin Trading, Liquid Staking, NFT, Gaming, và nhiều hơn nữa.

Mỗi lĩnh vực sẽ có những yêu cầu riêng biệt. Ví dụ, DeFi có ưu tiên về bảo mật, trong khi NFT, Gaming, hoặc Trading thì ưu tiên về khả năng mở rộng. Việc tùy chỉnh này giúp cho các nhà phát triển có thể cân nhắc và đáp ứng được các yếu tố khác nhau.

4.2. Normal Blockchain

Rollup Chains có thể được sử dụng cho mục đích chung, nghĩa là mọi dự án hoặc lĩnh vực đều có thể xây dựng trên nền tảng này. Điều này đã được thể hiện qua Arbitrum và Optimism. Dù là DeFi, NFT, Gaming hay Social, tất cả đều có thể được phát triển một cách bình thường trên Rollup Chains.

Tuy nhiên, hầu hết các dự án hiện tại đang di chuyển theo hướng phát triển Appchain. Với hướng đi này, các nhà phát triển phải cân nhắc 3 yếu tố quan trọng là: Khả năng mở rộng, Bảo mật và Phi tập trung để đảm bảo nền tảng của họ phù hợp và hấp dẫn với người dùng.

5. Lợi ích và đánh đổi khi sử dụng RaaS

RaaS (Rollup-as-a-Service) là một mô hình mới trong hạ tầng Web3, cho phép các nhà phát triển triển khai các AppRollup tùy chỉnh và hiệu suất cao chỉ với một cú nhấp chuột, loại bỏ những rào cản và chi phí liên quan đến kỹ thuật hạ tầng phức tạp.

Một nhược điểm hiện tại khi làm việc với nhà cung cấp RaaS là sự thiếu thanh khoản mà bất kỳ appchain mới nào cũng phải đối mặt.

Như dự đoán, các blockchain công khai đa dụng như Ethereum gần như luôn có nhiều thanh khoản hơn trên toàn mạng lưới nhờ số lượng lớn các ứng dụng và người dùng cùng hoạt động.

Tuy nhiên, đối với RaaS: lợi thế về hiệu suất giúp mang lại trải nghiệm người dùng mượt mà hơn, khả năng tùy chỉnh giúp tạo ra doanh thu bền vững hơn (thông qua tối ưu hóa MEV, thu phí trình tự, v.v.), và các giao diện cầu nối giúp người dùng dễ dàng chuyển tiền từ các blockchain công cộng lớn sang AppRollup.

Những tính năng này có thể làm cho việc thiếu thanh khoản ngay từ đầu trở nên không quan trọng về dài hạn đối với hầu hết các dự án thành công.

6. Tương lai của RaaS

Khi đi sâu hơn vào rollup, đáng nhắc đến là làn sóng dự kiến mang tên "Rollup Summer," tương tự như DeFi Summer năm 2020 và Inscription Summer năm 2023. Thuật ngữ này dự đoán sự bùng nổ tăng trưởng trong việc áp dụng công nghệ Rollup ở nhiều dự án Web3.

Những điểm nổi bật của Rollup Summer dự kiến sẽ bao gồm:

Sự xuất hiện và giới thiệu của hàng loạt dự án rollup mới và các chuỗi dành riêng cho ứng dụng.
Sự quan tâm mạnh mẽ từ người dùng, nhà đầu tư và nhà phát triển đối với hệ sinh thái rollup, vượt qua mức tăng trưởng trong các năm trước.
Sự liên kết năng động giữa hiệu suất kinh doanh và giá trị tài sản, dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng trong định giá thị trường của rollup và các sáng kiến liên quan.

Những điểm chính của năm 2023:

Các sáng kiến như EIP-4844 (Proto-Danksharding) mang lại lợi ích cho hệ sinh thái bằng cách giảm phí rollup đi nhiều lần và giúp Ethereum vẫn giữ được tính cạnh tranh mà không hy sinh tính phi tập trung.
Sự xuất hiện của các lớp khả dụng dữ liệu chi phí thấp, như @CelestiaOrg, là một xu hướng tích cực. Tiến bộ trong lĩnh vực này có thể giúp việc triển khai rollup trở nên kinh tế hơn và mang lại lợi thế cạnh tranh cho các nhà cung cấp RaaS.
Việc phi tập trung hóa các bộ sắp xếp có thể thúc đẩy sự xuất hiện của các dịch vụ rollup mới trên các nền tảng như @eigenlayer, mở rộng hệ sinh thái rollup. Một trong số đó, Witness Chain, đang phát triển các mạng Watchtower để lấp đầy khoảng cách tin cậy trong blockchain.
Mặc dù rollup chủ yếu liên kết với Ethereum, tính linh hoạt của chúng cho phép tích hợp với các blockchain khác có khả năng hợp đồng thông minh với kiến trúc phù hợp. Dù Ethereum đang đi đầu trong việc thúc đẩy rollup, các mạng lưới như Cosmos và Solana đang dần thiết lập môi trường rollup của riêng mình.
Một ví dụ là Eclipse, sử dụng Solana Virtual Machine (SVM) để thực thi, Celestia để đảm bảo khả dụng dữ liệu và Ethereum mainnet cho việc xử lý và đồng thuận.

Eclipse và Injective đã hợp tác để giới thiệu Solana SVM đột phá trong mạng Cosmos. Sự hợp tác này mang khả năng hợp đồng thông minh của Solana vào hệ sinh thái Cosmos, được hỗ trợ bởi kết nối của Injective với Wormhole, cho phép hỗ trợ lần đầu tiên cho tài sản của Solana trên chuỗi Cosmos. Việc giới thiệu SVM rollup cho phép triển khai suôn sẻ các hợp đồng thông minh dựa trên Solana vào Cosmos, nâng cao khả năng tương tác và mở rộng phạm vi chức năng của cả hai hệ sinh thái.

Interchain Foundation, tập trung vào việc áp dụng Cosmos, đã ưu tiên phát triển 'internet của blockchain' trong lộ trình năm 2024. Nội dung chính của tài liệu dài 50 trang này xoay quanh việc Cosmos nhấn mạnh đến tính mô-đun và khả năng tương tác của blockchain, cùng với những đề cập thêm về các rollup trên Ethereum.

7. Kết luận

Rollup as a Service (RaaS) là một công nghệ tiên tiến mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng Blockchain và người dùng. Bằng cách tối ưu hóa việc tổng hợp dữ liệu và xử lý giao dịch, RaaS giúp tăng cường hiệu suất, giảm chi phí và nâng cao tính bảo mật cho mạng lưới Blockchain. Với sự phát triển của công nghệ này, chúng ta có thể hy vọng vào một tương lai kỹ thuật số với các ứng dụng Blockchain mạnh mẽ và phong phú.

Đọc thêm: