Tiếng Việt
English1. Tổng quan về GameFi
NFT, game và metaverse đang là xu thế cực hot trong thị trường crypto trong thời gian gần đây khi mới đây nhất hàng loạt các dự án đều nhận được sự đầu tư từ các quỹ lớn như: Axie Infinity gọi được số vốn 152m$ từ các VCs lớn hàng đầu a16z, Paradigm, FTX,....; Bloktopia gọi được số vốn 4.2m$ từ Animoca Brand, Polygon, AU21, Kucoin Lab và 2 Kols lớn là Jake Paul’s, Bitboy.
Hay mới đây nhất là dự án Cradles mới gọi được 1.2m$ ngay trong vòng seed từ các quỹ Sfermion, Spartan Group, Huobi Ventures, LD Capital, Signum Capital, Animoca Brands, Republic Realm, IBA, DWeb3 Capital, Youbi Capital, and D1 Ventures.
Điều này đang cho thấy được các quỹ lớn đang nhìn thấy tiềm năng to lớn từ các dự án NFT này và điều này cũng khẳng định rằng xu hướng NFT, GameFi và Metaverse vẫn chưa dừng lại. Vậy làm cách nào để có thể tìm được các dự án chất, tiềm năng và tránh các dự án scam khác.
Trước khi vào phân tích các dự án tiềm năng hay không thì ta cần tìm kiếm các dự án đó ở đâu? Sẽ có rất nhiều cách để có thể tìm kiếm nếu như bạn biết hãy chia sẻ cùng mọi người nhé.
- Đầu tiên theo dõi những KOLs lớn, quỹ đầu tư lớn trong thị trường Crypto, đây là những người có tầm ảnh hưởng lớn trong thị trường. Khi những Kols hay các quỹ đầu tư vào những dự án thì họ sẽ có những hỗ trợ về mặt marketing cho dự án đó, nên ta có thể tìm thấy thông tin của các dự án đó (cuối bài viết sẽ có đề cập đến một số quỹ lớn và Kols lớn hãy đọc đến cuối nhé). Để theo dõi các Kols và quỹ đầu tư thì Twitter chính là nơi quan trọng nhất để có thể theo dõi các thông tin và tìm kiếm các thông tin.
- Cách thứ 2: đó là thông qua các trang tổng hợp dự án ở thị trường crypto như: playtoearn, dappradar, Dapp, Coingecko. Đây là các trang thông tin thường tổng hợp hầu hết các dự án bao gồm cả dự án listing và chưa listing.
- Cuối cùng đó là thông qua các trang báo như: Playtoearn, Cointelegrap,... Hoặc thông qua các kênh tổng hợp tin tức trên telegram như: ICO Analytics, Crypto Daku, The Daily Ape,... Tuy nhiên ở các trang thông tin này sẽ cập nhật tin tức thị trường và không tập trung vào xu hướng NFT, vậy nên thông thường sẽ sử dụng 2 cách đều để tìm kiếm.
Sau khi tìm kiếm được các dự án chúng ta cần đi đến các bước nghiên cứu và lọc dự án. Dưới đây sẽ là 7 tips mà Bigcoin Việt Nam đã tổng hợp để bạn có thể tìm kiếm các dự án tốt nhất.
2. Phân loại dự án
Để khởi đầu cho việc đầu tư thì bạn nên lựa chọn chiến lược cho mình để có thể tham gia vào thị trường và đặc biệt là đối với thị trường NFT. Trong xu thế này sẽ được phân ra thành 2 loại chính đó là: Đầu tư để kiếm lợi nhuận và chơi game để kiếm tiền.
Đối với đầu tư để kiếm lợi nhuận sẽ bao gồm các loại hình như: mua token của dự án, mua NFT, mua LAND của các dự án đó. Thì mỗi hình thức đầu tư đều có tiềm năng và rủi ro khác nhau mà bạn cần tính toán kỹ lưỡng trước khi tham gia.
Thông thường bạn có khả năng nhạy bén cao và có kinh nghiệm trong việc đầu tư thì đây là hình thức sẽ rất phù hợp để bạn có thể kiếm lời.
Đối với chơi để kiếm tiền thì đây là hình thức mới, nhà đầu tư có thể đầu tư một khoản tiền nhỏ vào dự án để có thể tham gia vào game và trải nghiệm trong game từ đó kiếm ra nguồn lợi nhuận. Tùy vào từng dự án thì bạn cần tính toán kỹ mức đầu tư ban đầu và khả năng kiếm lời khi chơi game.
Đây là hình thức khá phù hợp đối với những game thủ muốn kiếm tiền thông qua trải nghiệm game và không đòi hỏi quá sâu đối với kiến thức của thị trường. Tuy nhiên cần phải nắm rõ những bước cơ bản và trang bị đầy đủ các kiến thức tốt nhất đối với người mới tham gia vào thị trường để tránh phải các hình thức lừa đảo.
Bigcoin Việt Nam có hướng dẫn dành cho người mới tham gia vào thị trường bạn có thể theo dõi để tránh gặp phải các trường hợp trên.
Trên đây là 2 hình thức chính khi bạn tham gia vào thị trường NFT, tuy nhiên để đi sâu và phân chia cụ thể hơn thì các bạn hãy đón chờ ở bài viết tiếp theo: Phân loại các dự án trong xu hướng NFT. Sau khi đã tìm kiếm và phân loại các dự án thì chúng ta sẽ đi đến yếu tố tiếp theo.
3. Nền tảng dự án xây dựng
Hiện nay, có rất nhiều dự án NFT, game và Metaverse được ra mắt và đi kèm đó là cũng rất nhiều dự án scam được tạo ra nhằm lừa đảo tiền của nhà đầu tư đây được coi rủi ro lớn nhất trong đầu tư Crypto mà người tham gia cần để tâm và đặc biệt là những người mới tham gia vào thị trường. Vậy làm sao để hạn chế gặp các dự án scam thì nền tảng mà dự án lựa chọn để phát triển là một điều cần lưu ý.
Trong thị trường Crypto được chia thành rất nhiều nền tảng Blockchain khác nhau để những nhà phát triển có thể xây dựng dự án của mình trên đó bao gồm: Ethereum, Binance Smart Chain, Polygon, Solana, Flow, Fantom,Tera,....
Mỗi nền tảng đều có những ưu điểm khác nhau để dự án lựa chọn tuy nhiên trong những nền tảng này qua thời gian quan sát thì số lượng dự án được xây dựng trên Binance Smart Chain là nhiều nhất vì đây là Blockchain được cho là rẻ nhất và hỗ trợ tốt cho các dự án tuy nhiên cũng vì lý do này nên số lượng dự án scam trên Blockchain này cũng khá lớn (lưu ý không đánh đồng tất cả dự án trên BSC đều scam).
Ngoài ra các nền tảng khác cũng có scam nhưng tỉ lệ sẽ thấp hơn vì khả năng tương thích và chi phí để phát triển trên các nền tảng đó khá cao sẽ rất khó để những người có ý định xấu xây dựng dự án trên đó.
Theo cách nhìn cá nhân thì các dự án được xây dựng trên Ethereum, Flow và Solana là những những dự án đều có sự đầu tư kỹ lượng và tỷ lệ dự án scam trên các nền tảng này khá thấp. Đặc biệt là đối với Flow, đây là nền tảng Blockchain mới và được xem là nền tảng Blockchain dành cho NFT, gameFi và Metaverse. Mặc dù nền tảng Flow blockchain có tuổi đời khá ngắn nhưng đang cho thấy được sự phát triển mạnh mẽ trên nền tảng của mình.
Flow xây dựng Blockchain của mình theo 4 dạng node để hỗ trợ tối đa cho các dự án NFT, GameFi giúp cho các dự án giải quyết được bài toán về tốc độ giao dịch, chi phí cũng như bảo mật. Để có thể tìm hiểu kĩ hơn về Flow Blockchain hãy đón đọc tại đây. Tuy nhiên, không phải là không có dự án scam ở trên các nền tảng đó vì vậy chúng ta cần phải xem xét tiếp các yếu tố.
4. Smart Contract (Mức độ bảo mật của dự án)
Smart Contract là địa chỉ chính của dự án vì vậy để đánh giá dự án có sự tin tưởng cao hay không thì chúng ta cần xem xét Smart Contract của dự án đã được audit hay chưa. Audit là một hình thức kiểm tra kỹ lưỡng những Smart Contract của dự án trước khi được công bố ra bên ngoài.
Các đơn vị tổ chức tiến hành kiểm toán với rất nhiều tiêu chí khắt khe như: kiểm tra code dự án, kiểm tra các lỗ hổng trong bảo mật Smart Contract,… và thường được thực hiện bởi nhiều bên cùng tham gia. Kết quả Audit sẽ được ghi lại trên Blockchain và báo cáo sẽ được gửi cho các dự án.
Toàn bộ các hoạt động này đều chịu chi phí rất tốn kém và mất thời gian cho nên chỉ có những dự án được đầu tư bài bản từ đội ngũ mạnh có tiềm lực về cả công nghệ lẫn tài chính,.. mới có thể tiến hành Audit, việc Audit sẽ nhằm mục tiêu dài hạn bảo vệ người dùng và phát triển lâu dài bền vững. Vì vậy nếu dự án đã được các bên uy tín audit thì độ uy tín của dự án sẽ cao hơn.
Hiện nay có các đối tác uy tín thường hỗ trợ Audit cho các dự án như: Hacken, Certik, Quantstamp, Halborn, PeckShield,....
5. Mô hình kinh doanh của dự án
Khi đã có được sự tin cậy từ những yếu tố trên thì chúng ta cần lưu ý đến mô hình kinh doanh của dự án, đối với mỗi dự án đều có một mô hình kinh doanh khác nhau vì vậy chúng ta cần nắm rõ và đưa ra nhận định chính xác xem mô hình đó có phù hợp và tiềm năng hay không.
- Đối với các dự án NFT
Thông thường các dự án đó sẽ có các mô hình kinh doanh về những sản phẩm NFT mà dự án đưa ra, nên những nhà đầu tư cần xem xét những quyền lợi đối với quyền sở hữu những NFT đó.
Có 4 yếu tố cần lưu ý đối với các dự án NFT đó là: Người tạo ra các NFT, số lượng cộng đồng quan tâm đến NFT đó, lợi ích NFT đó mang lại và mức độ khan hiếm. Ví dụ: với dự án NBA Topshot, đây là một nền tảng chuyên bán các NFT về các khoảnh khắc sự kiện trong giải NBA và là sản phẩm độc quyền từ các cầu thủ có tên tuổi lớn như Lebron James, Kevin Durant, Derrick Rose, James Harden,.... Cùng lượng fan lớn thì sẽ cho ta thấy được sức hot cũng như khả năng tăng trưởng tốt của dự án đó.
Từ đó ta có thể đầu tư vào các NFT này tránh trường hợp đầu tư các dự án NFT mà có quá ít thanh khoản dẫn đến không thể lỗ.
- Đối với dự án Game
Game NFT đang là xu hướng cực kỳ hot trong thị trường với cơ chế play-to-earn đây là cơ chính của hầu hết các dự án để có thể tiếp cận đến cộng đồng và tạo ra lợi nhuận. Vì vậy khi đầu tư vào các dự án GameFi thì cần coi trọng về cơ chế này, để dự án có thể phát triển cũng như đi được lâu dài thì cần phải quan tâm đến yếu tố earn và burn (tạo ra và đốt token) nếu một dự án cho phép người chơi earn quá nhiều token mà cơ chế burn không đáp ứng được thì sẽ dẫn đến tình trạng lạm phát token từ đó sẽ dần dần dẫn đến việc dự án rơi vào tình trạng quá lạm phát và dần mất đi khả năng phát triển lâu dài của mình.
Những dự án với cơ chế earn thông qua gameplay và burn thông qua chi phí để chơi cũng như giao dịch trong game sẽ giúp cho lượng token tránh bị lạm phát quá lớn từ đó đem lại sự phát triển bền vững và lâu dài.
Ngoài ra nếu bạn là một game thủ và đầu tư vào game để có thể vừa chơi vừa kiếm tiền thì bạn cần phải tính toán được vốn đầu tư ban đầu của bạn là bao nhiêu và khả năng thu hồi vốn của mình trong bao lâu để có thể đưa ra chiến thuật hợp lý nhất để đầu tư.
Ví dụ: với game Axie Infinity là dự án game NFT hot nhất hiện nay với cơ chế Play-to-earn, trước khi tạo ra sự bùng nổ thì số tiền ban đầu mà người chơi cần đầu tư vào dự án chỉ rơi vào khoảng 600-800$ và có thể thu hồi vốn trong vòng 1 tuần.
Tuy nhiên trong giai đoạn này để có thể đầu tư vào được game thì cần tốn hơn 1k$-2k$ đều có thể chơi tốt và khả năng thu hồi vốn kéo dài hơn 1 tháng. Vì vậy bạn cần cân đối tiềm lực của mình hiện có để chắc chắn rằng đầu tư vào dự án với cơ chế play-to-earn này sẽ đem lại lợi nhuận cho mình.
- Đối với những dự án Metaverse
Metaverse là những dự án tạo ra vũ trụ thực tế ảo nơi cho phép người chơi mua bán Land và xây dựng mô hình kinh doanh riêng của mình trong thế giới đó. Thông thường đầu tư vào những dự án này đa số các nhà đầu tư sẽ mua token cũng như những LAND (đất trong dự án) là những NFT để có thể xây dựng mô hình kinh doanh của mình trong thế giới đó, hoặc sẽ đầu cơ mua đất để sau này có thể bán lại với giá cao hơn (có thể nói như là đầu tư Bất Động Sản).
Rủi ro lớn nhất khi đầu tư vào các dự án này là việc các bạn nắm các NFT đó nhưng không sinh ra lời hoặc dự án không đạt đến sự phát triển cũng như sức hút với cộng đồng để có thể tham gia vào thế giới dự án đó tạo ra, từ đó dẫn đến việc không thể bán được các NFT mà mình đang nắm giữ.
Vì vậy bạn cần nghiên cứu kĩ dự án đó có khả năng phát triển như nào, cũng như vị trí các LAND NFT đặc địa trong thế giới đó có tốt hay không. Từ đó đưa ra quyết định đầu tư cho riêng mình.
Các thông tin về mô hình kinh doanh của dự án bạn có thể tìm thấy được ở phần whitepaper hoặc mục Docs của dự án.
6. Đội ngũ phát triển dự án
Mỗi dự án luôn có những đội ngũ phát triển đây được coi là thông tin quan trọng nhất để có thể xác nhận được sự uy tín của dự án. Thông thường trong dự án game NFT thì sẽ có 3 team phát triển bao gồm:
- Đội phát triển trên blockchain: Đây là đội ngũ sẽ hỗ trợ dự án để đưa các sản phẩm được khởi chạy trên blockchain được tốt nhất, việc được một dự án lên blockchain luôn đòi hỏi những dev có kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực blockchain.
- Đội phát triển game: Đây là đội ngũ sẽ tạo ra game chính trong các dự án, với những dự án có các thành viên có chuyên môn cao trong lĩnh vực phát triển game thì đây được coi là lợi thế cực lớn để dự án phát triển lâu dài.
- Đội marketing: Đây là đội ngũ cuối cùng trong một dự án cũng cực kỳ quan trọng, nếu một dự án có sản phẩm tốt và chất lượng những không có sự marketing mạnh mẽ thì cũng khó có thể quảng bá dự án đến đông đảo người dùng trên thế giới. Vì vậy đội marketing là đội rất quan trọng trong đội ngũ phát triển dự án nên những dự án có những thành viên lâu năm trong ngành marketing sẽ giúp cho dự án có thể phát triển và đưa thương hiệu dự án lên mức cao nhất.
Tất cả thông tin này mỗi dự án sẽ luôn công khai ra bên ngoài để tất cả người dùng có thể biết được cũng như có được sự minh bạch rõ ràng. Thông thường các thông tin này bạn có thể xem trên các trang như: Linkedin, Github, Twitter,... Của các thành viên trong dự án.
7. Đối tác và nhà đầu tư
Backer là thông tin không thể thiếu được ở bất kỳ dự án nào, đây là thông tin cực kỳ quan trọng trong quá trình research dự án. Một dự án nhận được sự đầu tư từ nhiều đối tác và nhà đầu tư lớn sẽ cho ta thấy được sức ảnh hưởng của dự án đến với những nhà đầu tư.
Trong thị trường Crypto có rất nhiều quỹ đầu tư lớn và uy tín có thể kể đến đó là: a16z, paradigm, Coinbase Venture, Binance Lab, Alameda Research, Animoca Brand, Signum Capital, Spartan group,....
Nếu như các dự án nhận được sự đầu tư từ những quỹ này đều là có sự đảm bảo cũng như độ tin cậy đối với các dự án đó. Ngoài ra với sự đầu tư từ các quỹ lớn cũng đi kèm với việc các dự án sẽ nhận được sự hỗ trợ trong việc phát triển sản phẩm cũng như thúc đẩy marketing cho dự án một cách toàn diện nhất.
8. Cộng đồng của dự án
Cộng đồng là yếu tố cực kỳ quan trọng đối với bất kỳ dự án nào và đặc biệt quan trọng trong các dự án NFT, GameFi hay Metaverse. Tại sao yếu tố này lại quan trọng đến như vậy? Chúng ta hãy lấy một ví dụ đơn giản như sau: Khi một dự án NFT ra mắt thì NFT chính là sản phẩm của dự án, nếu như dự án đó không có lượng cộng đồng đông đảo cũng như sự thích thú đối với sản phẩm NFT của dự án thì sẽ dẫn đến tình trạng NFT được bán ra không ai mua.
Một dự án GameFi để có thể earn token thì người chơi cần sử dụng các NFT để có thể tham gia vào game. Tuy nhiên nếu như dự án đó tạo ra cơ chế game không hay, không lôi cuốn người chơi và lượng người dùng của dự án rất thấp, dần dần các NFT sẽ không có người mua cũng như token của dự án sẽ không có lượng thanh khoản vì không có nhu cầu từ người dùng. Vì vậy cộng đồng cũng chính là yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thanh khoản của dự án.
Để có thể kiểm tra xem cộng động của một dự án thì Twitter, telegram, Discord hay Facebook là các kênh thông tin chính để ta có thể kiểm tra về yếu tố này. Ngoài ra có thể thông qua các sàn giao dịch đã niêm yết token của dự án để kiểm tra về khối lượng giao dịch của dự án.
9. Kết luận
Việc tìm kiếm và đầu tư vào dự án NFT cần một lượng lớn thời gian cũng như công sức để có thể nghiên cứu và đưa ra chiến lược đầu tư hợp lý. Vì vậy hãy đưa xuống tiền khi bạn đã thật sự chắc chắn về quyết định của mình. Trên đây là 7 tips mà Bigcoin Việt Nam đã tổng hợp và chia sẻ đến mọi người thông qua quá trình khi nghiên cứu các dự án, bạn nghĩ sao về những điều này?
Đọc thêm
