Futures contract là gì? Tất tần tật về hợp đồng tương lai

1. Futures contract là gì?

Futures contract còn được gọi là hợp đồng tương lai, là một dạng thoả thuận giữa hai bên cho phép các nhà giao dịch và đầu tư cam kết mua hoặc bán một loại tiền mã hoá với một mức giá được xác định trước tại một thời điểm cụ thể trong tương lai.

Không giống như trong thị trường giao ngay truyền thống, nơi giao dịch sẽ được diễn ra ngay lập tức. Ở thị trường tương lai, hai bên sẽ giao dịch dựa trên một hợp đồng cam kết, việc thanh toán sẽ được xảy ra trong tương lai, khi hợp đồng được thực hiện.

Futures contract future trading tương lai

Định nghĩa về hợp đồng giao dịch tương lai trong crypto

2. Các khái niệm quan trọng cần nắm được khi giao dịch hợp đồng tương lai

2.1. Đòn bẩy (Leverage)

Một trong những yếu tố thu hút các nhà giao dịch khi tham gia Futures là Đòn bẩy. Đòn bẩy (Leverage) trong giao dịch hợp đồng tương lai (futures trading) là một khái niệm quan trọng cho phép người tham gia tận dụng vốn vay để tăng cường khả năng gia tăng lợi nhuận hoặc rủi ro khi mua hoặc bán tài sản cơ bản.

Đòn bẩy giúp nhà giao dịch có thể nhanh chóng gia tăng lợi nhuận nhưng cũng tạo ra rủi ro cao hơn, nếu thị trường diễn ra theo hướng ngược lại dự đoán của người dùng.

Ví dụ: Người dùng muốn mua hợp đồng tương lai trên BTC với đòn bẩy 10x, điều này có nghĩa là người dùng đang quản lý vị thế gấp 10 lần so với số tiền mình lưu ký. Đòn bẩy càng cao, người dùng cần ít tiền ký quỹ cho một vị thế.

2.2. Ký quỹ ban đầu (Initial Margin)

Đây là mức giá trị tối thiểu mà người dùng cần nạp vào tài khoản để mở một vị thế đòn bẩy. Số tiền này sẽ được sử dụng như một loại tài sản thế chấp - để bù đắp những khoản lỗ mà nhà giao dịch có thể gặp phải khi giao dịch dựa trên đòn bẩy. Trong trường hợp, thị trường đi ngược lại với dự đoán của người dùng, sàn (nền tảng giao dịch) có thể tự động thanh lý tài sản đó.

2.3. Ký quỹ duy trì (Maintenance Margin)

Ký quỹ duy trì là số tiền tối thiểu người dùng phải đảm bảo để giữ vị thế giao dịch vẫn được mở. Nếu số dư ký quỹ ban đầu giảm xuống dưới mức duy trì lệnh, người dùng sẽ được yêu cầu ký quỹ (nạp thêm tiền vào tài khoản) hoặc chấp nhận thanh lý tài sản.

2.4. Thanh lý

Khi giao dịch đi ngược lại với dự đoán của nhà giao dịch, khiến cho giá trị tài sản thế chấp bị giảm xuống dưới mức ký quỹ duy trì, giao dịch tương lai của người dùng lúc đó có thể bị thanh lý. Khi để một giao dịch xảy ra thanh lý, người dùng sẽ phải trả thêm phí phạt. Chính vì vậy, khi giao dịch futures người dùng nên đóng các vị thế trước khi chạm giá thanh lý hoặc nạp thêm tiền vào lượng ký quỹ của mình để duy trì vị thế (hay còn được gọi là gồng lệnh).

2.5. Tỷ lệ tài trợ (Funding Rate)

Vì giá tài sản trong thị trường giao dịch tương lai được dựa trên giá thị trường giao ngay. Các sàn giao dịch cần một hệ thống để đảm bảo 2 chỉ số này được cân bằng và không có sự chênh lệch quá nhiều.

Cơ chế này được gọi là Funding rate (tỷ lệ tài trợ). Funding rate được tính toán dựa trên chênh lệch giá giữa thị trường spot và thị trường futures. Khi funding rate dương, người dùng mở vị thế long sẽ trả tiền cho người short, và ngược lại. Tỷ lệ này được tính dựa trên một khoảng thời gian cố định và thường được cập nhật định kỳ (thường là mỗi giờ hoặc mỗi 8 tiếng).

3. Ưu điểm và nhược điểm của thị trường tương lai

3.1. Ưu điểm

Cho phép người dùng và nhà giao dịch có thể kiếm được lợi nhuận ngay cả khi thị trường hay giá trị của loại tài sản giao dịch giảm giá lẫn tăng giá.
Cung cấp giao dịch đòn bẩy, cho phép gia tăng lợi nhuận của các nhà giao dịch kể cả khi sở hữu một phần vốn rất nhỏ.

3.2. Nhược điểm

Thị trường biến động mạnh dẫn tới mất mát tài sản: thị trường crypto vốn đã là một thị trường tài chính với sự biến động khá lớn, khi giao dịch futures các nhà giao dịch lại sử dụng đòn bẩy dẫn đến rủi ro mất mát cao hơn khi thị trường biến động.
Rủi ro thiệt hại lớn khi sử dụng đòn bẩy: Sử dụng đòn bẩy có thể khiến nhà đầu tư dễ dàng gia tăng lợi nhuận nhưng cũng là một con dao hai lưỡi khi rủi ro thanh lý và mất mát tài sản cũng cao hơn khi tham gia thị trường giao ngay.

4. Các loại giao dịch trong thị trường tương lai

Trong giao dịch tương lai, tuỳ vào khẩu vị đầu tư và chiến lược đầu tư của mỗi nhà giao dịch, sẽ có hai loại giao dịch để quản lý rủi ro và vốn trên các sàn giao dịch điện tử.

Futures contract future trading tương lai

So sánh giao dịch Isolated và Cross Margin

4.1. Giao dịch Isolated

Giao dịch isolated cho phép người dùng cố định lượng vốn tối đa mà họ sẵn sàng đánh mất trong một giao dịch cụ thể. Điều này đảm bảo rằng người dùng chỉ mất số tiền đã đặt cọc (lưu ký) mà họ đã thiết lập khi giao dịch.

Tuy nhiên, khi giao dịch isolated, giá trị tài sản ký quỹ sẽ bị giới hạn trong 1 số lượng nhất định, dẫn đến rủi ro thanh lý có thể sẽ cao hơn. Khi thị trường đi ngược lại dự đoán của nhà giao dịch, giá trị tài sản giảm xuống dưới mức ký quỹ ban đầu, vị thế của nhà giao dịch sẽ bị tự động thanh lý.

4.2. Giao dịch Cross

Giao dịch cross margin cho phép người dùng sử dụng toàn bộ số tiền trong tài khoản của họ để hỗ trợ các vị thế giao dịch của họ. Điều này có nghĩa là tài khoản có thể bị ảnh hưởng bởi các biến động lớn trong giá của tài sản cơ bản.

Khi sử dụng cross, trong trường hợp vị thế giao dịch chuẩn bị chạm ngưỡng dưới mức tài sản ký quỹ ban đầu, lượng tài sản trong tài khoản futures của người dùng sẽ được đem ra để hỗ trợ duy trì vị thế giao dịch đó. Nên mức thanh lý vị thế trong trường hợp này thường sẽ cao hơn isolated, tuỳ thuộc vào khối lượng ký quỹ trong tài khoản của người dùng.

Lượng tiền trong tài khoản càng lớn, vị thế giao dịch đó càng được đảm bảo tránh thanh lý cao hơn.

5. Người dùng có thể giao dịch tương lai ở đâu?

Hiện tại, các nhà giao dịch có thể giao dịch tương lai trên hai loại sàn chính: Sàn tập trung và sàn phi tập trung.

Dưới đây là một số sàn giao dịch hỗ trợ giao dịch futures phổ biến và uy tín:

Sàn giao dịch tập trung: Binance, Bybit, OKX, Kucoin, BingX, MEXC,….
Sàn giao dịch phi tập trung: dYdX, GMX, Kwenta, Perpeptual, SynFutures,….

Futures contract future trading tương lai

Danh sách các sàn giao dịch phái sinh hỗ trợ giao dịch Futures (Nguồn: Coingecko)

6. Kết luận

Các loại hình giao dịch phái sinh như giao dịch futures đang ngày càng trở nên phổ biến hơn trong thị trường crypto hiện nay, khi giúp các nhà giao dịch có khả năng gia tăng lợi nhuận cao hơn rất nhiều khi sử dụng đòn bẩy, so với giao dịch giao ngay truyền thống.

Tuy nhiên, thị trường tài chính rất khắc nghiệt, việc tham gia đầu tư trong thị trường giao ngay vốn dĩ cũng đã rất khó nếu người dùng không có đủ kiến thức về thị trường cũng như nhạy bén với những biến động trong thị trường. Chính vì vậy, khi tham gia giao dịch hợp đồng tương lai, người tham gia cần phải nắm vững các khái niệm quan trọng, quản lý rủi ro cẩn thận và tuân thủ quy tắc của sàn giao dịch. Việc tham gia vào giao dịch hợp đồng tương lai đòi hỏi kiến thức, sự nhạy bén và kiểm soát rủi ro cao hơn rất nhiều.

Hy vọng những thông tin trên đây cung cấp những kiến thức hữu ích cho người dùng. Bài viết nhằm mục đích cung cấp kiến thức và không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư cần nghiên cứu kỹ và chịu trách nhiệm trước mọi quyết định đầu tư của mình. Theo dõi đội ngũ Bigcoin để cập nhật thêm nhiều thông tin khác về thị trường và các dự án crypto nổi bật!